Дзяржаўная ўстанова культуры "Бераставіцкая раённая бібліятэка імя В.М.Кавалеўскага": Людзі навукі з Бераставіччыны

Адляніцкі-Пачобут Міхаіл Ігнацьевіч (31.03.1910, в. Пачобуты – 03.10.2004, Кракаў), навуковец, доктар геадэзіі, прафесар (1960), правадзейны член Польскай акадэміі навук. Скончыў Віленскую класічную гімназію езуітаў, потым Гродзенскую дзяржаўную гуманітарную гімназію імя А. Міцкевіча, а ў 1939 г. аддзяленне геадэзіі Варшаўскага політэхнічнага інстытута. Выконваў геадэзічныя работы ў Беластоцкім ваяводстве, у горных раёнах, у Кракаве і яго ўскраінах. Пасля вызвалення Польшчы ад нямецкіх захопнікаў займаўся геадэзічнай здымкай і адначасова выкладаў у вышэйшых навучальных установах. У 1945 г. быў у складзе арганізатараў, потым намеснікам дырэктара і дырэктарам Рэгіянальнай дырэкцыі прасторавага планавання ў Кракаве. У 1949-1950 гг. – намеснік старшыні па прастораваму планаванню Ваяводскай камісіі гаспадарчага планавання ў Кракаве. Адначасова з 1945 г. выкладаў у Кракаўскай горна-металургічнай акадэміі, быў кіраўніком кафедры сельскагаспадырчых абсталяванняў (1945-1951), кафедры геадэзіі (1951-1969). У 1951 г. прысвоена званне прафесара экстраардынарнага, у 1960 – прафесара ардынарнага. У 1954 і 1960-1964 гг – дэкан аддзялення горнай геадэзіі, 1954-1956 – прарэктар Горна-Металургічнай акадэміі ў Кракаве. У 1969-1979 гг. – дырэктар Інстытута геадэзіі, апрача таго арганізатар і кіраўнік Установы геадэзійна-картаграфічнай інфарматыкі (1974-1980). У 1983 г. абраны членам-карэспандэнтам, у 1989 г. — правадзейным членам Польскай акадэміі навук. Міхаіл Адляніцкі-Пачобут — ініцыятар стварэння Камітэта геадэзіі Польскай акадэміі навук, многія гады ўзначальваў яго. У 1991 г. абраны ганаровым членам Міжнароднай асацыяцыі геадэзіі. Ганаровы член Венгерскага таварыства геадэзіі і картаграфіі, польскіх таварыстваў геадэзіі, урбаністаў, узначальваў польскае таварыства аматараў астраноміі. У 1966, 1972, 1975 и 1980 гг. атрымаў узнагароды ад розных ведамстваў, у 1976 г. быў узнагароджаны старшынёй Галоўнага ведамства геадэзіі і картаграфіі.

Член-карэспандэнт ПАН (з 1983 г.), сапраўдны член ПАН ( з 1989 г.),

правадзейны член ПАВ (Польская акадэмія ведаў) ( з 1989 г.), ганаровы прафесар Палітэхнікі Варшаўскай, доктар honoris causa Сельскагаспадарча-тэхнічнай акадэміі ў Альштыне (1998). Аўтар болей за 260 навуковых прац па геадэзіі, сааўтар 4 патэнтаў.
Бібліяграфія:

Галоўныя працы М.І. Адляніцкага-Пачобута:

1. Projekt zastosowania zdjęć fotolotniczych przy pracach związanych z przebudową ustroju rolnego na terenach województw południowych (1939).

2. Scalenie rolne jako realizacja programowego zagospodarowania obszaru (1939).

3. Geodezja (1958, wiele wydań).

4. Planowanie osiedli wiejskich jako realizacja regionalnych planów zagospodarowania przestrzennego (1966).

5. Koncepcja systemu informacji kompleksowej o terenie w procesie planowania przestrzennego (1978).

6. Geodetic and Cartographic Problems in Country and Town Planning (1988).

7. Nicolaus Copernicus – Geodetist and Cartographer (1991, współautor).

Літаратура пра М.І. Адляніцкага-Пачобута:

1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Адляніцкі-Пачобут Міхаіл Ігнацьевіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.529.

2. Encyklopedia Krakowa. Red. prowadzący A. H. Stachowski. Kraków 2000, s. 687.

3. Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949). Oprac. J. Sulima-Samujłło. Kraków 1979, s. 130.

4. Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. L. Mackiewicz, A. Żołna. Ed. 3. Warszawa 1993, s. 510.

5. Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 2. Warszawa 1989, s. 931-932.

6. Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny. Red. zespół L. Becela [et al.]. Ed. 1. Warszawa 1984, s. 687-688.

7. Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach. Red. E. Konieczna. Kraków [2008], s. s. 52-56, [foto].

8. Prof. dr h.c. Michał Odlanicki-Poczobutt członek rzeczywisty PAN, członek czynny PAU : 90 rocznica urodzin, 65 lat pracy. Kraków 2000, 50, [72] s., [foto].

9. Wacławik J.: Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999. Kraków 1999, s. 116.

10. Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej. [Oprac.] zespół aut. K. Pikoń (red. naczelny), A. Sokołowska (dyrektor projektu), K. Pikoń. Gliwice 2004, s. 255, [foto].

11. Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny. T. 3 : M - R. Red. nauk. J. Kapuścik. Warszawa 2000, s. 345-346, [foto].

12. Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967. Oprac. J. Sulima-Samujłło oraz zespół aut. Kraków 1970, s. 342, 625 (Wydawnictwa Jubileuszowe 1919-1969).

13. Złota Księga Nauki Polskiej 1999. Red. K. Pikoń, A. Sokołowska. Gliwice 1999, s. 240-241.

14. У 1945 г. быў Biuletyn Rektora [AGH] 1990, 1 kwietnia, s. 2-3.

15. Baran L. W.: Profesor Michał Odlanicki-Poczobutt Doktorem Honoris Causa Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie.Geodezja i Kartografia 1999, T. 58, z. 1-2, s. 5-7, [foto].

16. Bibliografia publikacji Michała Odlanickiego-Poczobutta wydanych do 31 grudnia 1989 r. Geodezja 1990, z. 107, s. 19-39.

17. Dziennik Polski 2004, nr 235 (6 X 2004), s. 19 [nekr.].

18. Gazeta Wyborcza 2004, nr 235 (6 X 2004), [dod.] Gazeta Wyborcza Kraków, s. 8 [nekr.].

18. Jubileusz profesora Michała Odlanickiego-Poczobutta. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2000, nr 77, s. [2] [foto].

19. Hycner R.: Jubileusz 90-lecia urodzin profesora Michała Odlanickiego-Poczobutta. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH2000, nr 77, s. 4-6, [foto].

20. Hycner R.: Profesor Michał Odlanicki-Poczobutt : wybitny działacz społeczny na rzecz utrwalania więzi pomiędzy Polakami na Wschodzie, a Macierzą w ramach krakowskiej pomocy Polakom w Wilnie, na Wileńszczyźnie i w innych regionach Wschodu.Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 52, s. 18-20, [foto].

21. Lubecki A.: Sylwetka profesora zwyczajnego Michała Odlanickiego-Poczobutta doktora honoris causa Akademii Rolniczo-Techniczej w Olsztynie. Przegląd Geodezyjny 1998, nr 5, s. 29-30, [foto].

22. Morawiecki M.: Uroczystość w krakowskiej Akademii Umiejętności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 52, s. 12.

23. Ney B.: 80-lecie urodzin profesora Michała Odlanickiego-Poczobutta. Przegląd Geodezyjny 1990, nr 10, s. 10-13, [foto].

24. Ney B.: Profesor Michał Odlanicki-Poczobutt : charakterystyka dorobku naukowego oraz działalności dydaktyczno wychowawczej... Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 780. [Seria] Geodezja 1981, z. 63, s. 7-19.

25. Ney B., Novak K.: Profesor Michał Odlanicki-Poczobutt : 80 rocznica urodzin, 55 lat pracy zawodowej i naukowej. Geodezja1990, z. 107, s. 9-17.

26. Pierwsi Profesorowie Honorowi Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej Przegląd Geodezyjny 1996, nr 12, s. 28-30, [foto].

27. Podrzucki C.: Konwent Seniorów AGH w dwóch ostatnich kadencjach swej działalności. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 2001, nr 90, s. 7-8.

28. Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach : prof. Michał Odlanicki-Poczobutt. Miesiąc w Krakowie 2009, nr 3, s. 40-41, [foto]. Wspominają: H. Brancewicz, J. Beluch, M. Milewski, A. Odlanicka-Poczobutt.

29. Prof. Michał Odlanicki-Poczobutt doktorem honorowym ART w Olsztynie. Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH 1998, nr 50, s. 14.

30. Traczewska-Białkowa Z.: 70 urodziny Profesora Michała Odlanickiego-Poczobutta. Przegląd Geologiczny 1980, R. 28, nr 9/10, s. 328-330.

31. Trafas K.: Jubileusz 70-lecia urodzin Profesora Michała Odlanickiego-Poczobutta. Polski Przegląd Kartograficzny 1980, T. 12, nr 3, s. 138.

32. Współczesne problemy geodezji i kartografii oraz planowania przestrzennego : zeszyt poświęcony Prof. Michałowi Odlanickiemu-Poczobuttowi z okazji 70 rocznicy urodzin. Zeszyty Naukowe. Akademia Górniczo-Hutnicza ; nr 780. SeriaGeodezja 1981, z. 63, 287 s., [foto].

33. Michał Odlanicki-Poczobutt – Wikipedia, wolna encyklopediahttps: [Электронный ресурс]. URL: http:// pl.wikipedia.org/wiki/Michał Odlanicki-Poczobutt (Дата звароту 07.10.2017).

34. Odlanicki-Poczobutt, Michał (1910- ) - Geodezja. T. 1. - Kraków ... – AGH [Электронный ресурс]. URL: http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty/0003/ (Дата звароту 04.09.2017).

Алясюк Вітольд Казіміравіч.

Навуковец, кандыдат тэхнічных навук (1976). Нарадзіўся ў 1936 г. у г. п. Вялікая Бераставіца. Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу, фізічны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта імя Леніна, аспірантуру пры Фізіка-тэхнічным інстытуце Акадэміі навук БССР. Працаваў у навукова-тэхнічным інстытуце абароннай прамысловасці. Мае больш за 30 навуковых публікацый.
Бібліяграфія:

Асноўныя працы:

Олесюк, В. Исследование влияния фазовых превращений и основных параметров ВТМО и ПТМО на эффект термопластического упрочнения сталей: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата технических наук / Олесюк Витольд-Якуб Казимирович. — Минск, 1975. — С. 22.

Літаратура пра В.К. Алесюка:

Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Алясюк Вітольд Казіміравіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.529-530.

Анацэвіч Ігнат Сымонавіч (1780, в. Малая Бераставіца — 18.02.1845, Санкт-Пецярбург), гісторык, археолаг, архівіст, педагог, прафесар Віленскага ўніверсітэта (1818), Калежскі асаэсар (1827). Скончыў Ваўкавыскае вучылішча (1789—1796), вучыўся ў Гродзенскай акруговай школе (1796—1797), настаўніцкай семінарыі ў Элку (1801—1802). Атрымаў узнагароду міністра адукацыі і каралеўскую стыпендыю на двухгадовае навучанне ў Кёнігсбергскім універсітэце. Вучыўся там з 1802, быў высока ацэнены прафесурай, атрымаў падоўжанне каралеўскай стыпендыі яшчэ на два гады і скончыў універсітэт у 1806 годзе. Выкладаў польскую мову, пачаткі рускай мовы, займаў пасаду афіцыйнага перакладчыка прускага караля; працаваў у Кёнігсбергу да 1809 г. Вучыўся ў Віленскім універсітэце (1810—1811), атрымаў званне магістра філасофіі. Выкладаў на публічных курсах для дзяржаўных служачых усеагульную гісторыю, права і палітэканомію. З 1813 — настаўнік Беластоцкай гімназіі, з 1817 — памочнік дырэктара. З восені 1818 — намеснік прафесара ў Віленскім універсітэце, чытаў курс усеагульнай гісторыі (1818—1821), расійскай статыстыкі і дыпламатыі (з 1821). Абраны экстраадынарным прафесарам (28.06.1827). Пасля выкрыцця арганізацыі «Патрыёты Айчыны» (восень 1827 г.) быў палічаны тым, хто сваім уплывам падштурхнуў моладзь да дысідэнцтва. Арыштаваны ў лютым 1828, у маі 1828 высланы з Вільні ў Малую Бераставіцу. У 1834 г. пераехаў у Пецярбург. Працэс Анацэвіча цягнуўся да 21.02.1836, калі Сенат вызваліў яго ад суда і следства. Працаваў у Археаграфічнай камісіі (з 1834 г.). Першы беларускі даследчык Вялікага Княства Літоўскага (“Накід першабытнай гісторыі Літвы”, 1846; “Накід гісторыі ВКЛ”, 1849 і нш.), пачынальнік айчыннай гістарыяграфіі. Спрабаваў стварыць агульную гісторыю ВКЛ. Распрацаваў і чытаў у Віленскім універсітэце першы спецыяльны ўніверсітэцкі курс, прысвечаны мінуламу беларускага і літоўскага народаў. Стварыў цэласную арыгінальную навуковую карціну гісторыі ВКЛ ад старажытнасці да канца 16 ст. Некаторыя элементы гэтай канцэпцыі ляжаць у аснове пазнейшых беларускай і літоўскай гістарыяграфій. Распрацаваў класіфікацыю крыніц па гісторыі ВКЛ ад старажытнасці да 1569 года, выдзеліўшы наступныя іх групы: міжнародныя трактаты, Метрыка ВКЛ і Кароны, судовыя акты і акты капітул, «Хроніка…» Мацея Стрыйкоўскага, «Гісторыя Літвы» Войцеха Каяловіча, трактат Міхалона Літвіна «Аб норавах татар, ліцьвінаў і маскавітаў», Галіцка-Валынскі летапіс, тайны архіў крыжакоў. Важнымі лічыў таксама «нямыя помнікі», да якіх адносіў руіны замкаў, пахаванні, рэшткі адзення і зброі, урочышчы (напрыклад, гара Міндоўга пад Навагрудкам), народныя песні. Даў характарыстыку гэтым групам крыніц. Увёў у навуковае абарачэнне вялікую колькасць фактычнага матэрыялу, які стаў хрэстаматыйным. Склаў перыядызацыю гісторыі Літвы ад першага ўзгадання гэтай назвы (1009) да 1569 года, падзяляючы яе на 5 перыядаў: 1009—1183: «міфічная гісторыя», якая пачынаецца ад першага летапіснага ўзгадання Літвы. 1183—1240: «няпэўная гісторыя»: ад нападаў Літвы на «рускія краіны» — Пскоў і Ноўгарад, да панавання Міндоўга. 1240—1386: «больш пэўная гісторыя»: спачатку «вялікія клопаты ад крыжакоў», пазней, ад панавання Гедзіміна, нарастанне моцы Літвы. Эпоха доўжыцца да ўвядзення Ягайлам хрысціянства. 1386—1447: «вяршыня магутнасці» Літвы пасля пераадолення ёю раздробленасці. 1447—1569: «пераход пад уладу Польшчы» і канец, пасля Люблінскага сейма, «асобнай гісторыі Літвы»; «уліццё» гісторыі Літвы ў гісторыю Польшчы.
Бібліяграфія:

Апублікаваныя працы І.С. Анацэвіча:

1. Онацевич, Ж. Отрывок из путевых записок профессора Виленского университета Игната Онацевича во время проезда его через одну часть Гродненской губернии // Северный архив.- 1822.- №4.- С.474-485.

2. Albertrandi, J. Dwadzieścia sześć lat panowania Władysława Jagiełły, króla polskiego. Przygot. Do druku I.Onacewicz. Wydał E.Raczyński.- Wroclaw, 1845.

3. Albertrandy, J. Panowanie Henryka Waleziusza i Stefana Batorego, królów polskich. Wyjęte z rękopismów Jana Albertrandego, Biskupa Zenopolitańskiego. Przez Żegotę Onacewicza, profesora historii przy Uniwersytecie Wileńskim.- T. 1-2.- Warszawa, 1823. –VII, 519 s.

4. Albertrandy, J. Panowanie Henryka Waleziusza i Stefana Batorego, królów polskich. Z rękopismów Albertrandego. Podług wydania Ż.Onacewicza. Z dołączeniem pamiętników.- Kraków, 1860.- VIII, 472 s.

5. Albertrandy, J. Panowanie Kazimierza Jagiełłończyka, króla polskiego i w. Księcia litewskiego. Wyjęte z rękopismów Jana Albertrandego. Wydał Żegota Onacewicz, profesor statystyki i dyplomacji w Uniwersytecie Wileńskim.- T. 1-2. – Warszawa, 1826.- T. 1.- [Ż.O. Przemowa.- S. I-VII.]266 s.; T. 2.- 307 s.

6. Narbutt, T. O herbarzu Kojałowicza (Artykuł udziełony z dopiskami P. Żegoty z Małej Brzostowicy) // Tygodnik Peterburski.- 1844.- №21.- S. 136-138.

7. Onacewicz, Ż. Rzut oka na dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego // Pamiętnik Naukowo-Literacki (wilno).- 1849.- T.1.- S.7-27.

8. Onacewicz, I. Nota o kuratorii Nowosilcowa, podana na ręce generała Rosen // Nowosilcow w Wilnie w roku szkolnym 1823/4. Dolączona Nota o kuratorii Nowosilcowa, podana na ręcę generała Rosen przez Onacewicza. Wyd. J. Lelewel.- Warszawa, 1831.- S. 93-115.

9. Onacewicz, Ż. Franciszek Krasiński, podkanclerzy koronny, biskup krakowski // Biblioteka Warsawska.- 1849.- T. 3.- S. 95-100.

10. Onacewicz, Ż. Nota; Genealogia familii Jagiełłońskiej // Hlebowicz A.B. Krótki rys życia Witolda, w.księcia litewskiego.- Wilno, 1821.- S. 115-122 i tablica.

11. Onacewicz, Ż. Rzut oka na pierwotne dzieje Litwy // Rocznik Literacki (Petersburg). – 1846.- T. 3.- S.1-8.

12. Onacewicz, Ż. Uwagi nad historią powszechną // Magazyn Powszechny.- 1840.- №11-12.- S. 260-283.

Іншыя апублікаваныя крыніцы

1. Ign. Onacewicz do Ad. Jochera [Z Moskwy, 30 grudnia 1839] // Materiały do dziejów literatury i oswiaty na Litwie i Rusi / Wyd. T.Turkowski. – Wilno, 1937. – T. 2. – S. 271–273.

2. Kurier Wilenski. – 1845. – № 22. – С. 169.

3. Laiskai Teodorui Narbutui: Epistolinis dialogas / Parende R.Griskaite – Vilnius, 1996. – 662 l.

4. Lelewel J. Przygody w poszukiwaniach i badaniu rzeczy narodowych polskich. – Poznan, 1858. – 100 s. (S. 33–34).

5. Listy oryginalne Zygimunta Augusta do Mikolaja Radziwiłła Czarnego / Oprac. S.A.Lachowicza. – Wilno, 1842.– 323 s.

6. Morawski S. Kilka lat młodosci mojej w Wilnie. 1818-1825. – Warszawa, 1959. – 641s.

7. Odyniec A.E. Wspomnienia z przeszłosci. – Warszawa, 1884. – S. 217–218.

8. Pamietniki Dycia ksiedza Stanisława Jundziłła // Archiwum do dziejów literatury i oswiaty w Polsce. – Kraków, 1914. – T. XIII. – S. 33–179.

9. Sobieszczanski. Wiadomosc o zbiorze atlasów _ map Ignacego Onacewicza // Biblioteka Warszawska. – 1849. – № 3.– S. 406.

10. Stoc M. Kilka slów o szkołach polskich za Pruss południowych // Oredownik naukowy. – 1845. – № 13. – S.103–104.

11. Stoc M. Kilka slów o szkołach polskich za Pruss południowych // Oredownik naukowy. – 1845. – № 14. – S.111–112.

12. Wspomnienia biskupa Adama Stanisława Krasinskiego. – Kraków, 1900. – 128 s.

13. Z pamietników H.Klimaszewskiego // Iwaszkiewicz J. Ksiega pamiatkowa ku uczczeniu 350 rocznicy załoDenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wilenskiego. – T. 1. – Wilno, 1929.– S. 384–403.

14. Żegota Onacewicz // Oredownik Naukowy. – 1845. – № 8. – S. 63.

Літаратура пра І.С. Анацэвіча:

1. Анацэвіч Ігнат Сымонавіч // Мысліцелі і асветнікі Беларусі. Х–ХІХ стагоддзі: Энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 1995. – С. 346.

2. Анацэвіч Ігнат Сямёнавіч // Пяткевіч А.М. Людзі культуры з Гродзеншчыны: Даведнік. – Гродна, 2000. – С.16.

3. Белазаровіч, В. Генэзіс гістарычнай навукі паводле Ігната Анацэвіча / В. А. Белазаровіч // Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына: матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 57―61.

4. Біч М. Аб нацыянальнай канцэпцыі гісторыі і гістарычнай адукацыі ў Рэспубліцы Беларусь / М. Біч // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – № 1. – С. 15–26.

5. Габрусевіч, С. А. Прафесар Ігнат Анацэвіч. Жыццё. Спадчына: гіст. нарыс / С. А. Габрусевіч, С.В. Марозава.- Гродна: ГрДУ, 2005.- 216 с.

6. Живописная Россия. Литовское и Белорусское Полесье. Репринтное воспроизведение издания 1882 года. – Минск, 1993.

7. Иконников В. Опыт русской историографии / В. Іконников. – Киев, 1891–1892. – Т. 1.

8. Историки Гродненщины: Материал в помощь лектору / Сост. А.Н.Нечухрин. – Гродно, 1989. – 27 с.

8. Караў Д.У. Анацэвіч Ігнат Сымонавіч / Д.У.Караў // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1. – Мінск, 1996. – С. 341.

9. Караў Д.У. Анацэвіч Ігнат Сымонавіч / Д.У.Караў // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 1. – Мінск, 1993.– С. 117–118.

10. Карпыза В. Вёска Самойлавічы і яе цэрквы / В.Карпыза // Культура Гродзенскага рэгіёну: праблемы развіцця ва ўмовах поліэтнічнага сумежжа: Зборнік навуковых прац. – Гродна, 2003.

11. Латышонак А. Народзіны беларускай нацыянальнай ідэі / А. Латышонак // Спадчына. – 1992. – № 1. – С. 9–14.

12. Лихачев Е. Онацевич Игнатий / Е. Лихачев // Русский биографический словарь. – СПб., 1905. – Т. 12. – С. 263.

13. Марозава, С. Прафесар Ігнат Анацэвіч ― першы беларускі даследчык Вялікага княства Літоўскага / Святлана Марозава // Silva rerum nova : штудыі ў гонар 70-годдзя Г. Я. Галенчанкі / [укладальнікі: А. Дзярновіч, А. Семянчук]. — Вільня [Вільнюс]; Мінск, 2009. — С. 173―183.

14. Марозава, С. Прафесар І. Анацэвіч як гісторык / С. В. Марозава // Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына : матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 15—37.

15. Марозаў С. Ігнат Анацэвіч: старонкі біяграфіі / С.Марозаў // Białoruskie Zeszyty Historyczne. – 2002. – № 22. – S. 275–305.

16. Марозаў С. Тайнае студэнцкае таварыства “Племя сарматаў” у Віленскім універсітэце і справа прафесара Ігната Анацэвіча / С.Марозаў // Цюркскія народы ў гісторыі Беларусі: Матэрыялы ІХ міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі. 2–3 верасня 2003. Ч. ІІ. – Мінск, 2005.

17. Маслыка Г.А. Анацэвіч Ігнат Сымонавіч Г.А.Маслыка // Асветнікі зямлі Беларускай. Х – пачатак ХХ стагоддзя: Энцыклапедычны даведнік. – Мінск, 2001. – С. 21–22.

18. Николаев С. Открытие старой коллекции / С .Николаев // Litwa Radzecka. – 1980. – № 12. – S. 150–151.

19. Николаев С.И. О коллекции Игната Онацевича / С.И. Николаев // Духовная культура славянских народов: литература, фольклор, история: Сборник статей к ІХ Международному съезду славистов. – Ленинград, 1983. – С. 197–209.

20. Орловский Е.Ф. Исторический очерк Гродненской гимназии / Е.Ф. Орловский. – Гродно, 1901.

21. Семянчук, А. Калекцыя прафесара Ігната Анацэвіча ў "Пушкінскім Доме" / А. А. Семянчук // Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына : матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 45―57.

22. Токць, С. Сяляне Бераставіччыны ў часы Ігната Анацэвіча / С. М. Токць // Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына : матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 90―96.

23. Шолкович С. Эпизод из хроники бывшего Виленского университета / С. Шолкович //Виленский вестник. – 1869. – № 53–54.

24. Beavoius D. Szkolnictwo polskie na ziemiach litewsko– ruskich (1803–1832). – Lublin, 1991. – T. 1. – 386 s.

25. Bezcenne polskie rękopisy odnaleziono w Moskwie // ?ycie Warszawy. – 1979. – 22–23 wrzesnia.

26. Białokozowicz B. Między wschodem a zachodem: Z dziejów formowania seę białoruskiej świadomości narodowej. – Białystok, 1998. – S. 59.

27. Bieliński J. Uniwersytet Wileński (1579–1831). – T. III. – Kraków, 1899–1900. – 734 s.

28. Ivinskis Z. Lietuvos Istorija iki Vitauto Didźiojo mirties. – Roma, 1978. – 430 l.

29. Iwaszkiewicz N. Bezcenne polonika: Na tropach sensacyjnego odkrycia // Literatura. – 1979. – № 51–52. – S. 12–13.

30. Iwaszkiewicz J. “Plemię sarmatów”. Kartka z dziejów tajnych związków na Uniwersytecie Wileńskim // Ateneum Wileński. – 1923. – № 3–4. – S. 481–505.

31. Iwaszkiewicz J. Ignacy Żegota Onacewicz – historyk Litwy: Z dziejów dawnego Uniwersytetu Wileńskiego / Wydał L.Żytkowicz // Studia i materiały z dziejów nauki polskiej. – Warszawa.1961. – Seria A, zeszyt 4. – S. 41–126.

32. Jakśtas J. Ż.Onacevićius - Lietuvos praeities meilis skiepytojas Vilnaus universitete // Praeitis. – 1943. – № 105. – L. 2–3.

33. Janowski L. W promeniach Wilno i Krzemenca. – Wilno, 1923. – S. 99–102.

34. Jonynas I. Istorijos Baruose. – Vilnius, 1984. – 230 l.

35. Księga pamiątkowa ku uczczeniu 350 rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. – T. 1. – Wilno, 1929. – 438 s.

36. Łatyszonek O. Unia a białoruski ruch narodowy od połowy XVIII do połowy XX wieku // Metropolita Andrzej Szeptycki. Studia i materiały / Pod red. A.Zięby. – Kraków, 1994. – S. 75 – 89.

37. Łatyszonek O., Mironowicz A. Historia Białorusi od połowy XVIII do końca XX wieku. – Białystok, 2002. – S. 51, 61, 64.

38. Maciunas V. Lituanistinis sajudis XIX amDiaus pradDioje. – Vilnius, 1997. – 344 l.

39. Męźyński K. Studia historyczne Mickiewicza w Wilnie // Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. – 1965. – Prace historyczno-literackie. – № 1. – S. 131–163.

40. Moscicki H. Białystok: Zarys historyczny. – Białystok, 1933.

41. Onacewicz Ignacy (Żegota) // Encykłopedia Powszechna S.Orgelbranda. – T. XI. – Warszawa, 1901. – S. 93.

42. Onacewicz Ignacy (Źegota) Bazyli // Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut. – T. 5. – Warszawa, 1967. – S. 435–437.

43. Onacewicz Żegota // Wielka Encyklopedia powszechna ilustrowana. – T. 5. – Warszawa, 1905. – S. 267–269.

44. Pohorecki F. Teki i zbiory Zegoty Onacewicza (Próba reconstrukcji) // Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Historyków polskich w Wilnie 17–20 wrzesnia 1935 r. T. I: Referaty. – Lwów, 1935. – S. 414–424.

45. Pohorecki F. Teki i zbiory Zegoty Onacewicza (Próba reconstrukcji) (Tom I, str. 414–424). Dyskusja // Pamiętnik VI powszechnego zjazdu historyków polskich w Wilnie 17–20 wrzesnia 1935 r. T. II: Protokoly. – Lwów, 1936. – S. 194–196.

46. Ramanauskas R. Onacevićius apie T.Narbuto „Lietuviu Tautos Istorią” // История. – Ч. 29: Некоторые проблемы истории Литовской ССР. – Вильнюс, 1988. – С. 35–44.

47. Šidlauskas A. Istorija Vilniaus Universitete XIX a. pirmojoje puseje. – Vilnius, 1986. – 168.

48. Szybiak I. Onacewicz Ignacy Żegota Bazyli // Polski Słownik Biograficzny. – T. XXIV/І. – Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1979. – S. 63–64.

Бароўскі Міхаіл Іванавіч (1930, в.Плюскалаўцы – 2001), беларускі філосаф, доктар філасофскіх навук (1985), прафесар (1989). З сялян. Пасля заканчэння Вялікабераставіцкай сярэдняй школы вучыўся ў Вышэйшым зенітна-артылерыйскім ваенным вучылішчы (Латвія), служыў у Ленінградзе. Пасля звальнення з арміі скончыў аспірантуру пры Інстытуце філасофіі і права АН БССР, абараніў кандыдацкую дысертацыю (1963). Працаваў у гэтым жа інстытуце. У 1979 - 1986 гг. — загадчык кафедры філасофіі і навуковага камунізму Беларускага інстытута фізічнай культуры. Працаваў у галіне філасофска-метадалагічных праблем тэорыі маральнасці. Апублікаваў больш за 30 навуковых прац. Сярод іх: “О критерии нравственности» (1970), «Детерминизм и нравственное поведение личности» (1974), «Нравственные ценности и культура взаимоотношений между людьми» (1980), «Идеалы общества и смысл жизни человека» (1983).
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Боровский, М. Актуальные проблемы нравственного воспитания в свете решений XXVI съезда КПСС / Михаил Боровский. — Минск: Знание, 1982. — 22 с.
2. Боровский, М. Детерминизм и нравственное поведение личности / Михаил Боровский // АН БССР, Ин-т философии и права. — Мн.: Наука и техника, 1974. — 224 с.
3. Боровский, М. Детерминация нравственного поведения личности: Филос.-соц. пробл.: Автореф. дис. на соиск. учен. степ. канд. филос. Наук / АН БССР, Ин-т философии и права. — Мн., 1983. — 39 c.
4. Боровский М. Идеалы общества и смысл жизни человека / Михаил Боровский. Мн., 1983. – 18 с.
4. Боровский, М. Коммунистическая мораль-высшая ступень нравственного прогресса человечества: Материал в помощь лектору / Михаил Боровский // Правл.о-ва "Знание" БССР, Науч.-метод. совет по пропаганде коммунист. морали. — Мн., 1975. — 18 с.
5. Боровский М. Нравственная свобода и ответственность личности: Материалы в помощь лекторам, преп. нар. ун-тов по пробл. нравств. воспитания / Михаил Боровский. Правл. о-ва "Знание" БССР, Науч.-метод. совет по пропаганде коммунист. нравственности и этики. — Мн., 1976. — 18 с.
6. Боровский М. Нравственные ценности и культура взаимоотношений между людьми. – Мн., 1980. - 21 с.
6. Боровский, М. О критерии нравственности / М. И. Боровский. — Минск: Наука и техника, 1970. — 164, [2] с.
7. Боровский. М. Проблема критерия нравственности в марксистско-ленинской этике: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата философских наук / М. И. Боровский. — Минск, 1967. — 19 с.
8. Боровский, М. Разумные потребности и утверждения социалистического образа жизни: Материал в помощь лектору / Михаил Боровский / / Правление о-ва "Знания" БССР. — Мн., 1985. — 23 с.
9. Боровский М.И. Человек будущего воспитывается сегодня / М.И. Боровский.- Минск, 1977.- 144 с.
10. Боровский М.И. Диссертация на тему «Детерминация равственного поведения личности (философско-социальные проблемы) // Научная библиотека диссертаций и авторефератов disserCat: [Электронный ресурс]. URL: http://www.dissercat.com/content/determinatsiya-nravstvennogno-povedeniya-lichnosti-filosofsko-sotsialnye-problemy#ixzz5B3bWVKVA
Літаратура пра М.І. Бароўскага:
Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Бароўскі Міхаіл Іванавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.530.

Габрусевіч Сяргей Аляксандравіч.

Кандыдат філасофскіх навук, прафесар.

Нарадзіўся 9 верасня 1936 г. у вёсцы Верхаўляны Бераставіцкага раёна Гродзенскай вобласці. Вышэйшую адукацыю атрымаў на гісторыка-філалагічным факультэце (рускае аддзяленне) Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы. Падчас вучобы ўзначальваў камітэт камсамола інстытута (1962-1963), працаваў лабарантам кафедры педагогікі. У 1964-1965 гадах, калі быў студэнтам дзённай формы навучання, загадваў вучэбнай часткай інстытута. Пасля заканчэння інстытута – асістэнт кафедры філасофіі і палітычнай эканоміі, аспірант кафедры дыялектычнага матэрыялізму Беларускага ўніверсітэта. Аспірантуру скончыў датэрмінова і ў 1970 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю “Развіццё У.І. Леніным марксісцкага вучэння аб практыцы як крытэрыі ісціны ў пазнанні сацыяльных з'яў”. З восені 1969 – старшы выкладчык кафедры філасофіі і палітэканоміі. Вучонае званне дацэнта па кафедры філасофіі і палітычнай эканоміі прысвоена ў 1972 годзе. З 1973 года – загадчык кафедры методыкі камуністычнага выхавання, кафедры навуковага камунізму і палітэканоміі (1974-1976) , прарэктар па навуковай працы (1976-1986 ), прарэктар па вучэбнай працы (1986-1992 ), прафесар кафедры беларускай культуры (1992-2002 ), загадчык кафедры беларускай культуры (2002-2007), прафесар кафедры беларускай культуры і рэгіянальнага турызму. Вучонае званне прафесара па кафедры сацыяльна-палітычных тэорый і паліталогіі прысвоена ў 1990 годзе. У 90-я гады мінулага і пачатку гэтага стагоддзя прафесар С.А. Габрусевіч плённа працаваў на глебе нацыянальнай культуры. З’яўляўся членам Прэзідыума Беларускага Фонду культуры, старшынёй Гродзенскага абласнога аддзялення Беларускага Фонду культуры. У 1994-1995 гадах заснаваў і рэдагаваў гісторыка-культурны часопіс “Свіцязь”, у якім друкаваліся матэрыялы па гісторыі культуры Гродзеншчыны і культуры беларускага замежжа. Аўтар больш за 100 навуковых прац па тэорыі пазнання, тэорыі і гісторыі беларускай культуры. Сярод навуковых прац прафесара С.А. Габрусевіча вылучаюцца манаграфіі “Гродна . Гістарычна-эканамічны нарыс” , “Гродзенскі дзяржаўны Універсітэт імя Янкі Купалы” , “Прафесар Ігнат Анацэвіч. Жыццё і спадчына”, а таксама вучэбныя дапаможнікі “Ад дзелавой гульні да прафесійнай творчасці” , “Педагагічная практыка студэнтаў”, “Гісторыя беларускай культуры” і іншыя. Член рэдкалегіі “Весніка ГрДУ імя Янкі Купалы”, часопіса “Роднае слова”, член Вучонага Савета ўніверсітэта і Савета аб'яднання кафедраў сацыяльна-гуманітарных навук. Званне Ганаровага прафесара Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы прысвоена ў 2006 годзе. Памёр 22 кастрычніка 2013 г.
Бібліяграфія:

Галоўныя працы:

1. Габрусевіч, С. Гісторыя Беларусі: білеты: пытанні і адказы: 9-ты клас / С. А. Габрусевіч, А. В. Сяркоў. — Мінск : Радыёла-Плюс, 2007. — 302 с. — (Рыхтуемся да экзаменаў).

2. Габрусевіч, С.А. Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы: гістарычны нарыс / Сяргей Аляксандравіч Габрусевіч, Іван Платонавіч Крэнь.- Гродна, 2001.- 174 с.

3. Габрусевіч, С. Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына: матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна : ГрДУ, 2008. — 131 с.

4. Габрусевіч, С. Идэя свабоды ў сацыяльнай філасофіі Льва Сапегі / С. А. Габрусевіч // Леў Сапега (1557―1633 гг.) і яго час : зборнік навуковых артыкулаў / Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, Установа адукацыі "Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Я. Купалы". — Гродна, 2007. — С. 212 ―215.

5. Габрусевіч, С. Ідэя ўніверсітэта. Да 70-годдзя Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы / С. А. Габрусевіч // Рэспубліканскія Купалаўскія чытанні : зборнік навуковых артыкулаў / [рэдкалегія: У. І. Каяла (адказны рэдактар) і інш.]. — Гродна, 2010. — С. 3―7.

6. Габрусевіч, С. Нацыянальная культура і сучасная турыстычная індустрыя / С. А. Габрусевіч // Этносоциальные и конфессиональные процессы в современном обществе: сборник научных статей / Министерство образования Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный университет им. Я. Купалы". — Гродно, 2008. — С. 29―33.

7. Габрусевіч, С. Нацыянальная культура і універсітэт / С. А. Габрусевіч // Адукацыя і выхаванне : штомесячны навукова-тэарэтычны і навукова-метадычны часопіс / заснавальнікі: Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, РУП "Выдавецтва "Адукацыя і выхаванне". — 2008. ― № 4. ― С. 61―62.

8. Габрусевіч, С. Нацыянальная культура ў творчай спадчыне Янкі Купалы / С. А. Габрусевіч // Рэспубліканскія Купалаўскія чытанні : зборнік навуковых артыкулаў / [рэдкалегія: У. І. Каяла (адказны рэдактар) і інш.]. — Гродна, 2009. — С. 39―43.

9. Габрусевіч, С. Прафесар Ігнат Анацэвіч. Партрэт / С. А. Габрусевіч // Ігнат Анацэвіч: жыццёвы шлях, педагагічная і навуковая спадчына : матэрыялы рэгіянальнай і навуковай канферэнцыі (Малая Бераставіца, 21 кастрычніка 2005 года) / [рэдкалегія: С. А. Габрусевіч і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 37―45.

10. Габрусевіч, С.А. Прафесары Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы: 1940-2012: бібліяграфічны слоўнік / С.А. Габрусевіч, Я.А. Роўба.- Мінск: Друкарня Макарава, 2013.- 207 с..- фот.

11. Габрусевіч, С. Станаўленне і развіццё вышэйшай адукацыі ў Гродне / С. А. Габрусевіч // Гродна і гродзенцы: дзевяць стагоддзяў гісторыі : (да 880-годдзя горада) : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі (Гродна, 10―11 красавіка 2008 г.) / [рэдкалегія: А. І. Антоненка, А. А. Каваленя, Я. А. Роўба (адказныя рэдактары) і інш.]. — Гродна, 2008. — С. 343―347.

12. Габрусевіч, С. Сучасная геапалітычная сітуацыя і перспектывы Рэспублікі Беларусь / С. А. Габрусевіч // Белорусская политология: многообразие в единстве ― III: материалы международной научно-практической конференции, 22―23 мая 2008 года, Гродно, Республика Беларусь: в 2 ч. / [редколлегия: В. Н. Ватыль (ответственный редактор) и др.]. — Гродно, 2008. — Ч. 1. — С. 102―105.

13. Гісторыя беларускай культуры: Дапам. па аднайм. курсе для студэнтаў усіх спецыяльнасцей / Установа адукацыі "Гродзен. дзярж. ун-т імя Я.Купалы". - Гродна : ГрДУ, 2004. - 58 с.

14. Габрусевич, С. Развитие В. И. Лениным марксистского учения о практике как критерии истины в познании социальных явлений: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата философских наук: специальность 620 Диалектический и исторический материализм / С. А. Габрусевич. — Минск, 1969. — 19, [1] с.

15. Габрусевич, С. Тезисы докладов І Гродненской областной конференции молодых ученых "Молодежь и научно-технический прогресс" (29-31 окт. 1979 г.) / Редкол.: С.А.Габрусевич, В.А.Неделько (отв. ред.) и др. - Гродно, 1979.

16. Гродненский государственный университет имени Янки Купалы / [тексты: Н. Н. Беспамятных, С. А. Габрусевич, И. П. Крень. — [Б. м. : б. и.], печ. 2007. — 28, [1] c.

17. Принеманский край: города и районные центры: (библиографический указатель литературы) / Гродненский государственный университет, Гродненский областной совет Педагогического общества БССР, Гродненский областной совет Общества охраны памятников истории и культуры. — Гродно : Гродненский областной совет Педагогического общества БССР, 1982. — 108 с.

18. Гродненский государственный университет имени Янки Купалы / [текст: Н. Н. Беспамятных, С. А. Габрусевич, И. П. Крень. — [Б. м. : б. и., 2008?]. — 28 c.

19. Габрусевич, С. Тезисы докладов І Гродненской областной конференции молодых ученых "Молодежь и научно-технический прогресс" (29-31 окт. 1979 г.) / Редкол.: С.А.Габрусевич, В.А.Неделько (отв. ред.) и др. Ч. 1 : Ч. 1. — 163, [1] с.

20. Габрусевич, С. Тезисы докладов ІІ областной конференции молодых ученых "Молодежь и научно-технический прогресс", посвященной 60-летию образования СССР (17-18 февр. 1983 г.) / Редкол.: С.А.Габрусевич (гл. ред.) и др. — Гродно, 1983. — 150 с.

21. Зофье Налковской посвящается ...: материалы научной конференции, 16―18 мая 1989 года, Гродно, СССР / под общей редакцией С. Ф. Мусиенко, С. А. Габрусевича. — Минск: Полымя, 1991. — 175 с.

Літаратура пра С.А. Габрусевіча:

1. Габрусевіч Сяргей Аляксандравіч // Пяткевіч, А. Людзі культуры з Гродзеншчыны: Даведнік / А.М. Пяткевіч.- Гродна: ГрДУ, 200.- С.55.

2. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Габрусевіч Сяргей Аляксандравіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.531.

3. Габрусевіч Сяргей Аляксандравіч - Гродненский государственный ...: [Электронный ресурс]. URL: https://www.grsu.by/.../1353-gabrusevich-sergej-aleksandrov... (Дата звароту 07.10.2017)

3. Прафесар Сяргей Габрусевіч з Верхаўлян. 21.by: [Электронный ресурс]. URL: https:// news.21.by/regional-news/2017/12/17/1408052.html (Дата звароту 07.10.2017)

4. Ганаровыя выпускнікі. Малоберестовицкая СШ: [Электронный ресурс]. URL: https://malberestovica.schools.by/pages/ganarovyja-vypusknk (Дата звароту 09.10.2017)

Ганчар Таццяна Міхайлаўна (09.03.1986, в.Лішкі), навуковец, магістр юрыдычных навук (2010). У 2003 г. закончыла Макараўскую сярэднюю школу, у 2008 г. - юрыдычны факультэт Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы, у 2010 г. – магістратуру Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Юрыспрудэнцыя”. У 2016 годзе закончыла аспірантуру БДУ. Працуе старшым выкладчыкам на кафедры міжнароднага права юрыдычнага факультэта ГрДУ. Сфера навуковых інтарэсаў – міжнародная ахова інтэлектуальнай уласнасці; міжнароднае транспартнае права; прававое рэгуляванне знешнеэканамічнай дзейнасці.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:

1. Гончар, Т. Перспективы присоединения Республики Беларусь к Гаагской системе международной регистрации промышленных образцов / Т. М. Гончар // Веснік Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы: навукова-тэратэтычны часопіс. — 2017. ― Т. 7, № 3. ― С. 105―118.

2. Гончар Т. М. Правовая охрана промышленных образцов по законодательству государств — членов ЕврАзЭС [Текст] // Государство и право: теория и практика: материалы III Междунар. науч. конф. (г. Чита, июль 2014 г.). — Чита: Издательство Молодой ученый, 2014. — С. 48-49. — URL https://moluch.ru/conf/law/archive/115/6015/ (дата обращения: 29.03.2018).

3. Первые академики Белорусской академии наук, 1928 г. [Электронный ресурс] / Национальная академия наук Беларуси, Центральная научная библиотека имени Якуба Коласа. - Минск: Ковчег, 2015. - 1 электронный оптический диск (DVD-ROM). - (История НАН Беларуси в лицах; 2).
Літаратура пра Т.М. Ганчар:
1. Гончар Татьяна Михайловна - Гродненский государственный ...: [Электронный ресурс]. URL: https://www.grsu.by/ru/component/k2/item/13842-card82480.html (Дата звароту 29.03.2018)
2. Гончар Татьяна Михайловна - Юридический факультет: [Электронный ресурс]. URL: https://lf.grsu.by/index.php?option=com_content&view=article&id=196 (Дата звароту 29.03.2018)
3. Гончар Татьяна Михайловна — Автор в издательстве «Молодой ...: [Электронный ресурс]. URL: https://https://moluch.ru/authors/18797/ (Дата звароту 29.03.2018)

Громка Мікалай Іванавіч. Навуковец і педагог. Нарадзіўся ў 1953 г. у в. Пыхоўцычы. Скончыў Малабераставіцкую сярэднюю школу (1970), факультэт прыкладной матэматыкі БДУ імя Леніна (1976). Там жа працаваў выкладчыкам на кафедры агульнага (1976-1983), потым сістэмнага праграміравання (1983-1987), у 1987-1991 гг. – асістэнт кафедры матэматычнага забеспячэння сістэм аўтаматызаванага праектавання на факультэце прыкладной матэматыкі і інфарматыкі. З 1991 – асістэнт, старшы выкладчык кафедры эканамічнай інфарматыкіэканамічнага факультэта БДУ. Апублікаваў больш за 40 навуковых прац. Аўтар навукова-папулярнай кнігі “Введение в страну ЭВМ» (1984), вучэбнага дапаможніка “Асновы інфарматыкі. Лабараторны практыкум для студэнтаў эканамічнага факультэта” (Мінск, 2005) Больш за 10 яго распрацовак укаранёны ў вытворчасць у Беларусі і ў краінах СНД. Узнагароджаны сярэбраным медалем ВДНГ.
Бібліяграфія:

Асноўныя працы:

1. Введение в страну ЭВМ. Народная асвета. Минск, 1984.

2. Основы информатики. Лабораторный практикум для студентов экономического факультета Минск: БГУ, 2005. – 80 с.

Літаратура пра М.І. Громку:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Громка Мікалай Іванавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.531.
2. Громко Николай Иванович — Экономический факультет БГУ ...: [Электронный ресурс]. URL: https:// economy.bsu.by (Дата звароту 29.03.2018)
3. Сотрудники кафедры — Экономический факультет БГУ ...: [Электронный ресурс]. URL: https:// economy.bsu.by › Факультет › Кафедры › Кафедра экономической инф (Дата звароту 29.03.2018)

Дарашкевіч Валерый Мікалаевіч (1947, в. Карпаўцы), навуковец, кандыдат тэхнічных навук (1981). Скончыў Вялікабераставіцкую СШ (1965), фізічны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта імя Леніна па спецыяльнасці ядзерныя энергетычныя ўстаноўкі. Працаваў у Інстытуце ядзернай энергетыкі АН БССР, скончыў аспірантуру. Удзельнічаў у распрацоўцы праекта “Атамныя перасоўныя электрастанцыі”. З 1988 г. у Інстытуце радыёбіялогіі АН БССР. У 1990 – 1994 гг. — у Віцебску, намеснік дырэктара па навуковай частцы Беларускага дзяржаўнага праектнага інстытута. Мае 60 навуковых публікацый, 6 вынаходніцтваў, выдаў 4 кнігі. З 1994 г. жыве і працуе ў Кіеве.
Бібліяграфія:
Літаратура пра В.М. Дарашкевіча:
Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Дарашкевіч Валерый Мікалаевіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.531.

Дзешка Іван Фёдаравіч.

Навуковец і педагог, кандыдат гістарычных навук (1973). Нарадзіўся ў 1931 г. у в. Плюскалаўцы. Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу (1951), БДУ імя Леніна (1957). Працаваў выкладчыкам гісторыі ў Бераставіцкім раёне (Лішкаўская сямігодка), у Гродзенскім дзяржаўным гісторыка-археалагічным музеі, у Гродзенскай абласной арганізацыі таварыства “Веды”, у Гродзенскім медінстытуце. Завочна скончыў аспірантуру пры БДУ імя Леніна. Працаваў у Гродзенскім педінстытуце (потым універсітэт) імя Я. Купалы, 15 гадоў загадваў кафедрай агульнай гісторыі, з 1977 г. — дацэнт. Мае больш за 30 навуковых публікацый. Памёр у 1998 г.
Бібліяграфія:

Літаратура пра І.Ф. Дзешка:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Дзешка Іван Фёдаравіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.532.
2. История кафедры - Факультет истории, коммуникации и туризма...: [Электронный ресурс]. URL: https:// fh.grsu.by/index.php/hist-dep-gen-hist

Дзешка Міхаіл Сяргеевіч (1984, г.п. Вялікая Бераставіца), навуковец, кандыдат медыцынскіх навук (2011), дацэнт. У 2001 г. скончыў Вялікабераставіцкую Сярэднюю школу, у 2007 г. – Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт па спецыяльнасці “Лячэбна-прафілактычная справа”. У 2007-2008 гг. прайшоў стажыроўку па тэрапіі ў Гродзенскай абласной клінічнай бальніцы. У 2008 г. працаваў у ЦРБ у г. Свіслач. У гэтым жа годзе паступіў у аспірантуру на кафедру гаспітальнай тэрапіі ГрДзМУ па спецыяльнасці “Кардыялогія”. У 2011 г. атрымаў стыпендыю Прэзідэнта РБ для аспірантаў. У гэтым жа годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю пад кіраўніцтвам члена-карэспандэнта НАН Беларусі доктара медыцынскіх навук, прафесара Віктара Аляксандравіча Сняжыцкага, рэктара Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта. У 2013 г. быў адзначаны граматай рэктарата ГрДзМУ “За высокія творчыя дасягненні і ўклад у навуковую дзейнасць”, у 2014 г. – граматай Міністэрства адукацыі “За шматгадовую плённую педагагічную дзейнасць, паспяховае кіраўніцтва працамі студэнтаў пераможцаў ХХ Рэспубліканскага конкурсу навуковых прац студэнтаў”, у 2015 г. – граматай Гродзенскага абласнога Савета дэпутатаў “За асабісты ўклад ў развіццё медыцынскай навукі і практычнай аховы здароўя, дасягненняў у справе падрыхтоўкі высокакваліфікаваных спецыялістаў”. У 2013 г. атрымаў грант Еўрапейскай асацыяцыі рытму сэрца на выкананне навукова-даследчай працы на базе Інстытута сардэчна-сасудзістых захворванняў Бірмінгемскага ўніверсітэта ў Вялікабрытаніі, які мае ўнікальную па ўзроўню аснашчанасці дыягнастычную лабараторыю. Тэма даследавання – “Вывучэнне фундаментальных пытанняў патагенезу фібрыляцыі перадсердзяў і фіброзу міякарда”. З 2011 г. – асістэнт кафедры гаспітальнай тэрапіі. У цяперашні час – дацэнт 1-й кафедры ўнутраных хвароб, намеснік дэкана факультэта замежных студэнтаў ГрДзМУ.
Бібліяграфія:

Асноўныя працы:
1. Вариабельность ритма сердца: применение в кардиологии: монография / [В. А. Снежицкий и др.]. - Гродно : Гродненский государственный медицинский университет, 2010. - 211 с.
2. Внутренние болезни: учебное пособие для студентов факультета иностранных учащихся и магистрантов (с английским языком обучения) / Министерство здравоохранения Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный медицинский университет". - Гродно : ГрГМУ, 2016. - 389 с.
3. Клинические аспекты гипергомоцистеинемии: монография / [В. А. Снежицкий и др.]. - Гродно : Гродненский государственнный медицинский университет, 2011. - 290 с.
4. Метод терапии легкого депрессивного эпизода у пациентов после перенесенного инфаркта миокарда с использованием лекарственного средства Триптофан: инструкция по применению: утверждено 05.12.13 г. - Гродно : ГрГМУ, 2013. - 13 с.
5. Сборник тестовых заданий для подготовки к государственному экзамену по клинической медицине: для студентов медико-диагностического факультета (специальность 1 79 01 04 медико-диагностическое дело) / Министерство здравоохранения Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный медицинский университет". - Гродно : ГрГМУ, 2013. - 225 с.
6. Структурно-функциональное состояние артериального сосудистого русла и кислородтранспортная функция крови у пациентов с фибрилляцией предсердий: диссертация на соискание ученой степени кандидата медицинских наук: специальность 14.01.05 Кардиология / Дешко Михаил Сергеевич. - Гродно, 2011. - 130, [6] л.
7. Структурно-функциональное состояние артериального сосудистого русла и кислородтранспортная функция крови у пациентов с фибрилляцией предсердий: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата медицинских наук: специальность 14.01.05 Кардиология / Дешко Михаил Сергеевич. - Гродно, 2011. - 24 с.
8. Хронотропная функция сердца: монография / [В. А. Снежицкий и др.]. - Гродно : Гродненский государственный медицинский университет, 2011. - 230 с.

Літаратура пра М.С. Дзешка:
1. Дешко Михаил Сергеевич | Профессорско-преподавательский ...: [Электронный ресурс]. URL: http://www.grsmu.by (дата звароту 06.04.2018).
2. Дешко Михаил Сергеевич | Совет молодых ученых | Научная ...: [Электронный ресурс]. URL: http://www.grsmu.by (дата звароту 06.04.2018).
3. Дешко Михаил Сергеевич Mikhail S. Dzeshka - Google Scholar ... ...: [Электронный ресурс]. URL: http://scholar.google.com/citations?user=IdYzTXkAAAAJ&hl=ru (дата звароту 06.04.2018).
4. Дешко Михаил Сергеевич — Автор — База патентов Беларуси ...: [Электронный ресурс]. URL: http://bypatents.com/patents/deshko-mihail-sergeevich (дата звароту 06.04.2018).
5. Поздравления - Гродненский государственный медицинский ...: [Электронный ресурс]. URL: http://www.grsmu.by (дата звароту 06.04.2018).

Каваленя Аляксандр Дзмітрыевіч (21.02 (05.03).1895, в. Кашанцы – 27.08.1937), беларускі археолаг. З сялян. Скончыў Свіслацкую настаўніцкую семінарыю (1915) і БДУ імя Леніна (1929). Удзельнік грамадзянскай вайны. З 1932 г. — навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі АН БССР. Даследаваў стаянкі палеаліту (Бердыш, Юравічы), жалезнага веку (Банцараўшчына), помнікі розных эпох Тураўшчыны. У 1927 г. вёў раскопкі на гарадзішчы ў Тураве, атрымаў першыя матэрыялы, характэрныя для старажытнага горада. Вывучаў культуры плямён, якія жылі ў басейне Дняпра, на левабярэжных прытоках Прыпяці і Заходняй Дзвіны, збіраў матэрыялы для археалагічнай карты Беларусі. Займаўся вывучэннем старажытнага Мінску. Разам з Аляксандрам Ляўданскім і Сяргеем Дубінскім з’яўляўся адным з аўтараў трохтомнага выдання “Працаў” – навуковага зборніка Інбелкульта па археалогіі. Падрыхтаваны вучонымі чацверты том “Працаў” не пабачыў свет – быў знішчаны органамі НКВД у наборы. Арыштаваны ў 1937 г. Расстраляны 28 жніўня 1937 г. па абвінавачванні ў шпіянажы на карысць Польшы. Рэабілітаваны 16 кастрычніка 1958 г.
Бібліяграфія:

Асноўныя працы:

1. Каваленя, А. Гісторыя ― мерыдыян любімай справы: (да 75-годдзя Барыса Дзмітрыевіча Далгатовіча) / Аляксандр Каваленя // Беларускі гістарычны часопіс: навукова-тэарэтычны, навукова-метадычны часопіс / заснавальнікі: Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, РУП "Выдавецтва "Пачатковая школа", Інстытут гісторыі НАНБ, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. — 2009. ― № 6. ― С. 60―61.

2. Каваленя, А. Археалагічныя разведкі ў Магілёўскай, Бабруйскай і Мінскай акругах / А. Д. Каваленя. - [Мінск: б. в., 1930]. - С. 145―155.

3. Каваленя, А. Вялікая Айчынная вайна: (агляд матэрыялаў круглага стала, які адбыўся ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі 3 сакавіка 2010 г.) / Аляксандр Каваленя [і інш.] // Беларускі гістарычны часопіс: навукова-тэарэтычны, навукова-метадычны часопіс / заснавальнікі: Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, РУП "Выдавецтва "Пачатковая школа", Інстытут гісторыі НАНБ, Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. — 2010. ― № 4. ― С. 3―13.

Літаратура пра А.Д. Каваленю:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Громка Мікалай Іванавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.534.
2. Каваленя Аляксандр Дзмітрыевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т.3 / Беларус. Энцык.; Рэдкал.: Г.П. Пашкоў і інш.- Мн.: БелЭн, 1996.- 527. (С.515)
3. Аляксандр Дзмітрыевіч Каваленя — Вікіпедыя : [Электронный ресурс]. URL: http://be.wikipedia.org/ (Дата звароту 23.02.2018)
4. Каваленя Аляксандр Дзмітрыевіч : [Электронный ресурс]. URL: http://www.marakou.by › ... › Том I (Дата звароту 02.03.2018)
5. Расстраляныя ў мінскай унутранай турме нквд у перыяд крывавага ... : [Электронный ресурс]. URL: http://oldrussian.ru/rasstralyaniya-mnskaj-unutranaj-turme-nkvd-u... (Дата звароту 06.03.2018)

Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч (Jósef Szczepan Kowalewski, 28.12.1800 (09.01.1801), Вялікая Бераставіца – 09.10.1878, Варшава) – вядомы польскі, беларускі і расійскі філолаг-усходазнавец, заснавальнік навуковага манголазнаўства ў Расіі і Еўропе, гуманіст і асветнік. Акадэмік Пецярбургскай АН (1847), прафесар (1834). Нарадзіўся ў Вялікай Бераставіцы ў сям’і ўніяцкага свяшчэнніка. Пасля заканчэння Свіслацкай гімназіі (1809-1817) паступіў на гісторыка-філалагічны факультэт Віленскага універсітэта. У Віленскім універсітэце В. Кавалеўскі стаў актыўным удзельнікам тайных студэнцкіх таварыстваў “Таварыства філаматаў” (з 1817 г.) і “Таварыства філарэтаў (з 1820 г.) разам з Адамам Міцкевічам, Янам Чачотам і Тамашам Занам. Усе яны ўспаміналі яго ў сваіх вершах таго часу. Універсітэт В.Кавалеўскі закончыў у 1820 г. са ступенню кандыдата філасофіі і быў прызначаны выкладчыкам славеснасці ў Віленскую гімназію. Акрамя выкладчыцкай дзейнасці займаўся перакладамі твораў антычных паэтаў і філосафаў (шэсць кніг Авідзія “Метамарфозы”). Членства ў тайным таварыстве філаматаў адбілася на лёсе вучонага. 23 кастрычніка 1823 г. ён быў арыштаваны за былую дзейнасць ў таварыстве, а затым высланы “пад надстражэйшым наглядам” ва ўнутраныя губерні Расіі – у Казанскі універсітэт пад маркай вывучэння ўсходніх моў. Тут Кавалеўскі сапраўды вывучаў цюркскія і арабскія мовы, напісаў гісторыю Казанскага ханства. Праз чатыры гады па прапанове рэктара Казанскага універсіта М.І. Лабачэўскага ён паехаў у Іркуцк для вывучэння мангольскай мовы. Знаёмячыся з побытам мясцовых людзей, ён шмат хадзіў і ездзіў па землях Бураціі, Манголіі, Кітая, Даурыі. Падоўгу жыў у юртах, наведваў будыйскія манастыры, дзекабрыстаў у Нерчынскіх рудніках. У 1830 годзе з рускай місіяй пабываў у Пекіне, дзе працягваў вывучаць будызм. На некалькі дзесяцігоддзяў раней за Пржавальскага і Казлова прайшоў пустыню Гобі. Свае справаздачы, дарожныя заметкі, пісьмы друкаваў у газетах і навуковых часопісах Казані, Масквы, Пецярбурга, Парыжа. У Казань прывёз калекцыі касцюмаў, манет, карцін, слоўнікаў і кніг (1433 тамы) па гісторыі, філасофіі, багаслоўю і праву – на мангольскай, тыбецкай, кітайскай і маньчжурскай мовах. Пасля вяртання ў Казань (1833) Кавалеўскі ўжо ў званні прафесара ўзначаліў новую кафедру мангольскай мовы, напісаў і выдаў “Кароткую граматыку мангольскай кніжнай мовы” і “Мангольскую хрэстаматыю”. Улічваючы вялікія навуковыя заслугі нашага земляка перад Расіяй, у 1837 годзе яго абралі членам-карэспандэнтам Расійскай акадэміі навук і мастацтваў. Яшчэ праз дзесяць гадоў – акадэмікам. Але імператар Мікалай І выкрасліў яго са спісаў акадэмікаў па палітычных меркаваннях. Двойчы быў адзначаны Дзямідаўскай прэміяй. З 1840 года – правадзейны член таварыства гісторыі і расійскіх старажытнасцей пры Маскоўскім універсітэце, затым ганаровы член азіяцкіх таварыстваў у Парыжы і Лондане. З красавіка 1844 года – правадзейны член каралеўскага Дацкага таварыства паўночных антыкварыяў, а з 29 сакавіка 1858 года – правадзейны член Віленскай археаграфічнай камісіі. З 1844 года – дырэктар Казанскай гімназіі і кіраўнік школ Казанскай губерні. У 1855 годзе В. Кавалеўскі стаў рэктарам Казанскага універсітэта. У гэты час ён рэдагаваў “Вучоныя запіскі Казанскага універсітэта”, рабіў пераклады мангольскіх кніг на рускую мову. Аднак, у 1860 годзе быў вызвалены ад гэтай пасады ў сувязі з рэвалюцыйнымі хваляваннямі студэнтаў. У 1862 годзе В. Кавалеўскі пераехаў у Варшаву, узяўшы з сабою асноўную частку сваёй бібліятэкі, а таксама найважнейшыя рукапісы. Тут ён чытаў лекцыі па ўсеагульнай гісторыі ў Варшаўскай Галоўнай школе, якая ў 1869 годзе бала перайменавана ў Варшаўскі універсітэт, і быў дэканам гісторыка-філалагічнага факультэта. 29 сакавіка 1878 года быў выбраны Ганаровым членам Казанскага універсітэта. Памёр Восіп Кавалеўскі 9 кастрычніка 1878 года, пахаваны на Павонзкаўскіх могілках у Варшаве.

Бібліяграфія:

Асноўныя працы В.М. Кавалеўскага:

1. Ковалевский, О.М. Поездка из Иркутска в Ургу / О.М. Ковалевский // Казанский Вестник. -1829.Ч. 26 , Кн. 5.- С. 4-34.

2. Ковалевский, О.М. О Забайкальских бурятах / О.М. Ковалевский // Казанский Вестник. -1829. Ч. 26, Кн. 7. – С. 230-245; 1830. – Ч. 28, Кн. 1. –С. 66-88; Кн. 2. – С. 146-157 ; Кн. З.-С. 283-301.

3. Ковалевский, О.М. Монгольский отшельник / О.М. Ковалевский // Казанский Вестник. -1832. ~ Ч. 34, Кн. 4.-С. 363-377.

4. Ковалевский, О.М. Содержание монгольской книги под заглавием «Море притч» / О.М. Ковалевский // Уч. Зап. Казан, ун-та. 1834.-» Кн. 1. – С. 134-162; Кн. 2. – С. 236-259.

5. Ковалевский, О.М. О приобретениях восточных книг и рукописей для библиотеки Казанского университета / О.М. Ковалевский // Ученые записки Казан, ун-та. 1834. –Кн. 2. – С. 260-262.

6. Ковалевский, О.М. Каталог санскритским, монгольским, тибетским, маньчжурским и китайским книгам и рукописям, в библиотеке Императорского Казанского университета хранящимся. / О.М. Ковалевский // Ученые записки Казан, ун-та. -1834. –С. 263-299; Отд. Изд. – Казань, 1834.

7. Ковалевский, О.М. Буддийская космология / О.М. Ковалевский // Ученые записки Казанского университета. Казань, 1835. – Кн. 2. – С. 373-427; Кн. 4. – С. 217-289; 1837. – Кн.1,- С. 98-135.

8. Ковалевский, О.М. Краткая грамматика монгольского книжного языка / О.М. Ковалевский.- Казань, 1835.

9. Ковалевский, О.М. Монгольская хрестоматия. / О.М. Ковалевский.- Казань, 1836-1837.1. T.l-3.

10. Ковалевский, О.М. О знакомстве европейцев с Азией. Речь, произнесенная в торжественном собрании Императорского Казанского университета. / О.М. Ковалевский. – Казань, 1837.- 15с.

11. Ковалевский, О.М. Обозрение хода и успехов преподавания азиатских языков в Императорском Казанском университете до настоящего времени / О.М. Ковалевский — Казань, 1842.

12. Ковалевский, О.М. Монгольско-русско-французский словарь / О.М. Ковалевский. – Казань, 1844.-Т. 1; 1846.-Т. 2; 1849.-Т.З.

Літаратура пра В.М. Кавалеўскага:

1. Валеев, Р. М. Монголовед О. М. Ковалевский: биография и наследие (1801—1878) / Р.М. Валеев, Т.В. Ермакова, И.В. Кульганек и др. — Казань: Алма-Лит, 2004. — 288 с. — ISBN 5-98245-011-1.

2. Міхнюк, У.М. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч / У.М. Міхнюк // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. – Мінск: БелЭн.- Т. 7, 1998.- С.392;

3. Старицына, П.П. Ковалевский Осип Михайлович / П.П. Старицына // Большая Советская Энциклопедия: в 30 томах.- Москва: «Советская Энциклопедия».-Т.12, 1773.-С.357;

4. Старицына, П.П. Ковалевский Осип Михайлович / П.П. Старицына // Советская историческая энциклопедия.- Москва.- Т.7, 1965.-С.455;

5. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч // БелСЭ.- Мінск.- Т.5, 1972.-С.199-200;

6. Міхнюк, У. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч / Уладзімір Міхнюк // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі.-Мінск, Т.3, 1996.-С.517-518;

7. Кавалеўскі Восіп // Асветнікі зямлі Беларускай: Энцыклапедычны даведнік.-Мінск, 2001.- С.191-192;

8. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч // Мысліцелі і асветнікі Беларусі: Энцыклапедычны даведнік.- Мінск, 1995.- С.443-444;

9. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Бераставіцкага раёна.- Мінск: БЕЛТА, 1999.-С. 59-64;

10. Kowalewski Josef Szczepan (1801-78) // Mała Encykłopedia Powszechna.- Warszawa, 1974.- С.390;

11. Наследие монголоведа О. М. Ковалевского и современность: доклады и сообщения международной научной конференции 21—24 июня 2001 г. / Отв. ред. Р. М. Валеев, М. З. Закиев. — Казань: Изд-во КГУ, 2002. — 232 с.;

12. Полянская, О.Н. Профессор О.М. Ковалевский и Бурятия: (І половина ХІХ века).- Улан-Удэ, 2001.

13. Талько-Гринцевич, Ю. К 100-летию со дня рождения Осипа Михайловича Ковалевского / Ю. Талько-Гринцевич. -Иркутск, 1902.

14. Шамов, Г.В. Профессор О.М. Ковалевский: Очерк жизни и научной деятельности / Г.В. Шамов.- Казань, 1983.-113 с.;

15. Эпистолярное и дневниковое наследие монголоведа О.М. Ковалевского (1828-1833).- Улан-Удэ, 2008.

16. Kotwicz, W. Jozef Kowalewski orientalista (1801-1878) / W. Kotwicz. - Wroclaw, 1948.

17. Азиатский музей Ленинградское отделение Института востоковедения АН СССР. - М., 1972.

18. Базиянц, А.П. Лазаревский институт восточных языков. / А.П. Базиянц.- М., 1959.

19. Банзаров, Д. Собрание сочинений. / Д. Банзаров.- М., 1955.

20. Бартольд, В.В. Сочинения. / В.В. Бартольд -М.: Наука, 1966.

21. Батуева, Т.Б. Народы Сибири в трудах западноевропейских исследователей XVII-XIX вв. / Т.Б. Батуева.- Улан-Удэ, 1995. 106 с.

22. Бимбаев, Р. Монгольско-русский словарь / Р. Бимбаев.- Иркутск, 1916.

23. Бобровников, А.А. Грамматика монгольско-калмыцкого языка / А.А. Бобровников. -Казань, 1849.

24. Бобровников, А.А. Джангар. Народная калмыцкая сказка / А.А. Бобровников -Казань, 1854.

25. Венгеров, С.А. Критико-библиографический словарь русских писателей и ученых / С.А. Венгеров.- СПб., 1981. - Т.2.

26. Веселовский, Н.И. Сведения об официальном преподавании восточных языков в России / Н.И. Веселовский.- СПб., 1879.

27. Владимиров, В. Историческая записка о Первой Казанской гимназии. XVIII столетие / В. Владимиров.- Казань, 1867.

28. Восемнадцатое присуждение учрежденных П.И. Демидовым наград. -СПб., 1849.

29. Востоковедные исследования в Бурятии. Новосибирск, 1981.

30. Востоковедные фонды крупнейших библиотек Советского Союза. -М., 1963.

31. Ганжуров, В.Ц. Россия-Монголия: история, проблемы, современность / В.Ц. Ганжуров.- Улан-Удэ, 1997.

32. Гирченко, В. Русские и иностранные путешественники XVII, XVIII ипервой половины XIX веков о бурят-монголах / В. Гирченко.- Улан-Удэ, 1939.

33. Гольман, М.И. Изучение истории Монголии на Западе XIII середина XX веков / М.И. Гольман. -М., 1988.

34. Горохова Г.С. Очерки по истории Монголии в эпоху маньчжурского господства. -М., 1980.

35. Гуревич, Б.П. Международные отношения в Центральной Азии в XVII-1-й половине XIX вв. / Б.П. Гуревич.- М., 1979.

36. Дамешек, JI.M. Внутренняя политика царизма и народов Сибири XIX -начале XX веков / Л.М. Дамешек.- Иркутск, 1986.

37. Даревская, Е.М. Сибирь и Монголия. Очерки русско-монгольских связей в конце XIX начале XX веков / Е.М. Даревская. - Иркутск, 1994. - 400с.

38. Даревская, Е.М. Политические ссыльные Сибири в Монголии / Е.М. Даревская// Ссыльные революционеры в Сибири: XIX век февраль 1917 г. - Иркутск, 1974. -Вып. 2. - С. 93-94, 102.

39. Денисов, П.В. Никита Яковлевич Бичурин / П.В. Денисов.- Чебоксары, 1977.

40. Загоскин, Н.П. Биографический словарь профессоров и преподавателей Императорского Казанского университета / Н.П. Загоскин.- Казань, 1904.

41. Иркутская летопись (Летописи ПИ. Пежемского и В.А. Кротова) с предисловием, добавлениями и примечаниями ИИ. Серебренникова.- Иркутск, 1911.

42. Исследования и материалы по Монголии: Сборник статей.- Улан-Удэ, 1974.

43. Историко-филологический факультет Харьковского университета за первые сто лет его существования (1805-1905).- Харьков, 1908.

44. История Бурят-Монгольской АССР.- Улан-Удэ, 1954. - ТЛ.

45. История Монгольской народной республики.- М., 1983.

46. История Отечественного востоковедения до середины XIX века.- М.: Наука, 1990. -435с.

47. История Сибири: В 5 т. / Под ред. А.П. Окладникова.- Л., 1968. - Т. 1.

48. Казанский университет 1804-1979 годы: Очерки истории. -Казань, 1979.

49. Казанский университет. -М.: Планета, 1980.

50. Ким, Н.В. Доржи Банзаров: Биографический очерк / Н.В. Ким.- Улан-Удэ, 1992.46 с.

51. Конрад, Н.И. Запад и Восток: Статьи / Н.И. Конрад.- М., 1972.

52. Корбут, М.К. Казанский государственный университет им. В.И. Ульянова-Ленина за 125 лет 1804(5)-1929(30) / М.К. Корбут.- Казань, 1930. -Т.1.

53. Кудрявцев, Ф.А. Очерки по истории Бурят-Монгольского народа / Ф.А. Кудрявцев.- Иркутск, 1940.

54. Кузнецова, Н.А., Из истории советского востоковедения / Н.А. Кузнецова, Л.М. Кулагина.- М., 1970.

55. Кузьмин, Ю.В. Некоторые вопросы историографии российского монголоведения / Ю.В. Кузьмин // VI Международный конгресс монголоведов: Доклады российской делегации. -М., 1992. -4.1 История. Источниковедение. Экономика. Археология. Этнография. С. 119-125.

56. Кузьмин, Ю.В. Монголия и "Монгольский вопрос" / Ю.В. Кузьмин.- Иркутск, 1997. -232с.

57. Куликова, A.M. Востоковедение в Российских законодательных актах (конец XVII века-1917 год) / А.М. Куликова.- СПб., 1994. - 437с.

58. Лобачевский, Н.И. Научно-педагогическое наследие. Руководство Казанским университетом. Фрагменты. Письма / Н.И. Лобачевский. -М.: Наука, 1976.

59. Мазитова, Н.А. Изучение Ближнего и Среднего Востока в Казанском университете (Первая половина XIX века) / Н.А. Мазитова.- Казань, 1972. - 225с.

60. Манассеин, B.C. Сибирь в казанской периодической печати первой половины XIX столетия: Библиогр. указатель / В.С. Манассеин.- Иркутск, 1927. - 36с.

61. Материалы для библиографии Н.И. Лобачевского. Собранные и редактированные Л.Б. Модзалевским.- М.-Л., 1948.

62. Материалы по истории и филологии Центральной Азии. Улан-Удэ, 1965.-Вып. 2,3,5.

63. Мезенин, Н.А. Лауреаты Демидовской премии / Н.А. Мезенин.- Л., 1987.

64. Миллер, Г.Ф. История Сибири / Г.Ф. Миллер.- М.-Л., 1937. - Т.1; 1941. - Т.2.

65. Мирзоев, В. Историография Сибири первой половины XIX века / В. Мирзоев Кемерово, 1956.

66. Михайлова, С.М. Казанский университет в духовной культуре народов Востока России (XIX век) / С.М. Михайлова.- Казань, 1991. - 360с.

67. Назарова, Н.Н. Центральная Азия в дореволюционном отечественном востоковедении / Н.Н. Назарова.- М., 1992.

68. Отчет о состоянии Императорского Казанского университета за 1839-1840 годы.- Казань, 1848.

69. Очерки по истории русского востоковедения. 1959. - Сб. 4; 1960. -Сб. 3, 5; 1963. - Сб. 6.

70. Павлова, Г.Е. Организация науки в России в первой половине XIX века. -М.: Наука, 1990.

71. Переписка А. Гумбольта с учеными и государственными деятелями России. -М., 1962.

72. Петряев Е. Д. Краеведы и литераторы Забайкалья: Биобиблиографический указатель / Е.Д. Петряев. — Чита, 1981.

73. Пинегин, М. Казань в ее прошлом и настоящем / М. Пинегин.- СПб., 1890.

74. Попов, А.В. Монгольская хрестоматия для начинающих обучаться монгольскому языку / А.В. Попов. -Казань, 1837. Ч. 1,2.

75. Пубаев, Р.Е. Пагсам-Чжонсан памятник тибетской историографии XVIII века / Р.Е. Пубаев. - Новосибирск, 1981.

76. Российские монголоведы XVIII-начала XX вв. Улан-Удэ, 1997.

77. Санжиев, Б. Доржи Банзаров. Изучение научного наследия: К 175-летию со дня рождения / Б. Санжиев.- Иркутск, 1998.

78. Скачков, П.Е. Очерки истории русского китаеведения / П.Е. Скачков.- М.: Наука,1977.

79. Советское востоковедение. 1940. - Т.1; 1941. - Т. 2; 1945. - Т. 3, 1947. – Т. 4.

80. Сын Отечества. 1838. - Т. 2, отд. 3.

81. Труды института востоковедения.- М., 1940. - СПб.2.

82. Указатель библиографический по монголоведению на русском языке (1824-1960) / Сост.: Балдаев Р.Л. и Васильев Н.Н.- Л., 1962.

83. Улымжиев, Д.Б. Бурятский ученый-востоковед Галсан Гомбоев (1818-1863): К 175-летию со дня рождения / Д.Б. Улымжиев.- Улан-Удэ, 1993. - 34с.

84. Улымжиев, Д.Б. Страницы Отечественного монголоведения: Казанская школа монголоведов / Д.Б. Улымжиев.- Улан-Удэ, 1994. - 107с.

85. Улымжиев, Д.Б. Монголоведение в России во второй половине XIX-начале XX вв.: Петербургская школа монголоведов / Д.Б. Улымжиев.- Улан-Удэ, 1997. - 216с.

86. Ученые записки Казанского Императорского университета. -1834. -Кн. 1; 1848. -Ч. 2.

87. Формирование гуманистических традиций отечественного востоковедения (до 1917 года). -М., 1984.

88. Хохлов А. Н. Монголист О. М. Ковалевский: путешествие в Пекин (1830—1831) и контакты с российскими китаеведами // Неизвестные страницы отечественного востоковедения: Выпуск 2 / Сост.: В. В. Наумкин (отв. ред.), Н. Г. Романова, И. М. Смилянская; Институт востоковедения РАН, СПб. филиал Архива РАН. — М.: Восточная литература, 2004. — С. 148-172. — 512, [16] с. (в пер.)

89. Центральный государственный исторический архив в Ленинграде: Путеводитель / Под ред. С.Н. Валка и В.В. Бедина.- Л.: Главное архивное управление, 1956.

90. Чимитдоржиев, Ш.Б. Россия и Монголия / Ш.Б. Чимитдоржиев.- М.: Наука, 1987.

91. Шамов, Г.Ф. Роль востоковедов Казанского университета в изучении Монголии и Китая в первой половине XIX века: Автореф. дис. канд. ист. наук / Г.Ф. Шамов. Казан, гос. ун-т.- Казань,1956. -14с.

92. Шамов, Г.Ф. Роль Н.И. Лобачевского в создании восточного разряда в Казанском университете / Г.Ф. Шамов.- Казань, 1956.

93. Шаракшинова, Н.О. Монголовед Алексей Бобровников / Н.О. Шаракшинова // Байкал. -1988,- №3.-С. 131-137.

94. Шофман, А.С. Казанский период жизни и деятельности Доржи Банза-рова / А.С. Шофман.- Улан-Удэ, 1956. - 164с.

95. Шостакович, Б.С. История поляков в Сибири (XVII-XIX вв.): Учеб. Пособие / Б.С. Шостакович.- Иркутск, 1995.

96. Шмидт Я.И. Монгольско-немецко-российский словарь СПб., 1835.

97. Яхонтов, К.С. Китайские и маньчжурские книги в Иркутске / К.С. Яхонтов. -Иркутск, 1994. 140с.

98. Bawden, C.R. Shamans, lamas and evangelicals. The English Missionaries in Siberia. London, Boston, Melbourne and Henley.

99. Dugat, G. Histore des Onentalistes de L"Euroupe du XII-XIX siecle / G. Dugat. -Pans Т. 1; 1868; T.2. - 1870.

100. Kuczynski, A. Sybieryjskie szlaki/ A. Kuczynski.- Wroclaw, 1972.

101. Асалханов, И.А. Новые данные о Доржи Банзарове / И.А. Асалханов // Записки Бурят-Монгольского науч.-исслед. ин-та культуры.- Улан-Удэ, 1956. - 4.21. - С. 163-179.

102. Дмитриева, Т.Ф. Деятельность православной духовной миссии в Пекине и начальный этап развития российского востоковедения / Т.Ф. Дмитриева // Банзаровские чтения: К 170-летию со дня рождения Д. Банзарова.- Улан-Удэ, 1992.

103. Барея-Стажиньска, А. Буддииский трактат “Чихула хэрэглэгчи”: Его изучение О.М. Ковалевским и современность / А. Барея-Стажиньска // Наследие монголоведа О.М. Ковалевского и современность: доклады и сообщения международной научной конференции, 21-24 июня 2001 г.-Казань, 2002.

104. Грицкевич, В.П. Друг степных жителей / В.П. Грицкевич // Грицкевич, В.П. От Немана к берегам Тихого океана / В.П. Грицкевич.- Минск: «Полымя», 1986.- С.149-167.

105. Ефимов, Г.В. У истоков русского востоковедения / Г.В. Ефимов // Вестник Ленинградского ун-та. История, язык, литература. 1973. - Вып. 3. - С. 72-79.

106. Жаргалов, А.С. Доржи Банзаров о сравнительном изучении языков / А.С. Жаргалов // Банзаровские чтения.- Улан-Удэ, 1992. - С. 35-37.

107. Залкинд, Е.М. Проект американской экспансии в Сибири в середине XIX века / Е.М. Залкинд // Тр. Вост.-Сиб. ин-та культуры. 1968. - Вып. 5. - Серия: Историко-филологическая. - С. 97-105.

108. Извлечения из дневниковых записок, веденных кандидатом Ковалевским в Иркутске, по 15 число ноября 1828 года // Казанский Вестник.- 1829. -4.25, Кн. 2,3. - С.113-152; 1830. -4.28.

109. Ильминский, Н.И. Воспоминания об Алексее Александровиче Бобровникове / Н.И. Ильминский // Ученые записки Казан, ун-та. 1865. - Т.1. - С. 417-450.

110. Именохоев, Н.В. Д. Банзаров и древнемонгольские памятники / Н.В. Именохоев // Банза-ровские чтения, посвященные 170-летию со дня рождения Д. Банзарова. -Улан-Удэ, 1992.

111. Ким, Н.В. У истоков русско-бурятских научных и культурных связей / Н.В. Ким // Национальная интеллигенция и духовенство: история и современность.- Улан-Удэ, 1994.

112. Кучиньский, А. Роль и назначение вклада поляков в познание и освоение Сибири и формирование связи с краем польской диаспоры за Уралом / А. Кучиньский // Сибирская полония: прошлое, настоящее, будущее: Матер, междунар. науч,-практ. конф. Томск, 1999.

113. Любимов, А. О неизвестных трудах о. Иакинфа и рукописях профессора Ковалевского, хранящихся в библиотеке Казанской Духовной Академии / А. Любимов // Записки Восточного отделения Императорского русского археологического общества. -Спб., 1908. Т.18.

114. Марціновіч, А.А. …І сябры стэпаў манголы / Алесь марціновіч // Марціновіч, А.А. Хто мы, адкуль мы...: Гістарычныя эсэ, нарысы: У 2 кн. / Алесь Марціновіч . - Мінск: Полымя.- Кн.1.- 1996.-С.322-342.

115. Михайлов, Т.М. Традиционная культура бурят: история, структура и функции / Т.М. Михайлов // Проблемы традиционной культуры народов Байкальского региона -Улан-Удэ, 1999. С. 8-10.

116. Ольденбург, С.Ф. Памяти Василия Павловича Васильева / С.Ф. Ольденбург // Материалы по истории и филологии Центральной Азии. Серия востоковедная.- Улан-Удэ, 1970. -Вып.4.

117. Панчуков, А.П. Д. Банзаров первый бурятский ученый (1822-1855) / А.П. Панчуков // Уч. зап. Бурят-Монгольского пед. ин-та им. Д. Банзарова- Улан-Удэ, 1955. -Вып. 7.

118. Петров, А.А. Рукописи по китаеведению и монголоведению, хранящиеся в Центральном архиве ТАССР и в библиотеке Казанского университета / А.А. Петров // Библиография Востока.- M.-JL, 1937 - Вып. 10.-С. 139-155.

119. Пучковский, JI.C. Некоторые вопросы научного описания монгольских рукописей / Л.С. Пучковский // Советское востоковедение. M.-JL, 1941. - Т. 2. - С. 255-283.

120. Пучковский, JI.C. Александр Васильевич Игумнов (1761-1834) / Л.С. Пучковский // Очерки по истории русского востоковедения.- М., 1960. - Сб. 3. - С. 166-195;

121. Пяткевіч, А.М. Кавалеўскі Восіп Міхайлавіч / М.М. Пяткевіч // Пяткевіч, А.М. Людзі культуры з Гродзеншчыны: Даведнік.- Гродна, 2000.- С.120.

122. Раднаев, В.Э. Д. Банзаров в научных изысканиях европейских ориенталистов / В.Э. Раднаев // VI Международный конгресс монголоведов: Доклады российской делегации. М., 1992. - Ч. 1. История. Источниковедение. Экономика. Археология, Этнография.- С. 161-167.

123. Раднаев, В.Э. Лингвистические взгляды О.М. Ковалевского / В.Э. Раднаев // VII-й Международный конгресс монголоведов.- М., 1997. -С. 145-150.

124. Румянцев, Г.Н. Неизвестная рукопись О.М. Ковалевского / Г.Н. Румянцев // Записки Бурят-Монгольского гос. науч. исслед. ин-та культуры и экономики. - Улан-Удэ, 1947. - Вып. VII. - С. 139-142.

125. Санжеев, Г.Д. Изучение монгольского языка и литературы / Г.Д. Санжаев // Тр. московского ин-та востоковедения. -М., 1947. Сб. 5.

126. Стариков, А.А. Восточная филология в Московском университете / А.А. Стариков // ОИРВ. -М., 1960. Сб. 3.

127. Тагаров, 3. Заметки о бурят-монгольской летописи "Бичихан запискэ" / З. Тагаров // Зап. Бур.-Монг. научн.-исслед. ин-та культуры.- Улан-Удэ, 1952. - Т. 15.

128. Улымжиев, Д.Б. Монголоведение в Бурятии / Д.Б. Улымжиев, Ш.Б. Чимитдоржиев // Бюллетень Международной ассоциации монголоведов № 1-2 (9, 10). - Улан-Батор, 1992.

129. Улымжиев, Д.Б. Новые, ранее неизвестные письма профессора О.М. Ковалевского / Д.Б. Улымжиев // Цыбиковские чтения 6: проблемы истории и культуры монгольских народов. - Улан-Удэ, 1993. - С.52-54.

130. Успенский, B.JI. Монголоведение в Казанской духовной Академии / В.Л. Успенский //Mongolica-III: Из архивов отечественных монголоведов XIX-начала XX веков.- СПб., 1994. - С.11-17.

131. Фролов, Е. Вильнюсский период жизни и деятельности О.М. Ковалевского / Е. Фролов // Уч. Зап. Вильнюсского ун-та. Сер. ист.-филол..- 1958.- Т.4.

132. Хамаганов, М.П. Д. Банзаров в оценке деятелей литературы и культуры / М.П. Хамаганов // Зап. Бурят-Монгольского пед. ин-та им. Д. Банзарова.- Улан-Удэ, 1955. -Вып. 7.

133. Цвірка, К. Юзаф Кавалеўскі / Кастусь Цвірка // Філаматы і філарэты: Зборнік / Укладанне, пераклад польскамоўных твораў, прадмова, біяграфічныя даведкі пра аўтараў і каментарыі К. Цвіркі.- Мінск: “Беларускі кнігазбор”, 1998.-С.323-330.

134. Чимитдоржиев, Ш.Б. Монголовед А.В. Игумнов / Ш.Б. Чимитдоржиев // Исследования по культуре народов Центральной Азии.- Улан-Удэ, 1980. - С. 155-160.

135. Чимитдоржиев, Ш.Б. Бурят-монголы и Центральная Азия / Ш.Б. Чимитдоржиев // VI Международный конгресс монголоведов: Доклады российской делегации.- М., 1992. -4.1. История. Источниковедение. Экономика. Археология. Этнография.

136. Шамов, Г.Ф. Монгольская кафедра Казанского университета. История открытия / Г.Ф. Шамов // Ученые записки Казанского университета им. В.И. Ульянова-Ленина. Казань, 1954. -Т.119, Кн.9. - С.171-183.

138. Шастина, Н.П. Из переписки О.М. Ковалевского с бурятскими друзьями / Н.П. Шастина // Советское востоковедение.- 1965. - Вып. 16.

139. Шастина, Н.П. В.П. Васильев как монголовед / Н.П. Шастина // Материалы по истории и филологии Центральной Азии. Серия востоковедная.- Улан-Удэ, 1970. - Вып. 4.

140. Шинкевич, С. Монголоведение в Польше / С. Шинкевич // Культура Монголиии в средние века и новое время (XVI-начало XX веков).- Улан-Удэ, 1986.

141. Шофман, А.С., Восточный разряд Казанского университета / А.С. Шофман, Г.Ф. Шамов // Очерки по истории русского востоковедения. -М, 1956. Сб.2.

142. Яроцкий, А.В. О деятельности П.Л. Шиллинга как востоковеда / А.В. Яроцкий // Очерки по истории русского востоковедения М., 1963. - С. 218-254.

143. Alexeev, К. The J. Kowaievskis collection of Chinese, Manchu, Mongolian and Tibetan books in Vilnius / K. Alexeev, K. Yachontov //Петербургское востоковедение.212-СПб., 1992. Вып. 1.

144. Ulymzhiev, D. O.M.Kovalewski founder of scientific Mongols Stadies in Russia./ D. Ulymzhitv. // Bulletin The iams international association for mongol studies -Ulaanbaatar, 1991.-No 2 (8).

145. Абрамовіч, П. Можаш ганарыцца ім, Бераставіца / П. Абрамовіч // За камунізм.- 1986.- 25 кастрычніка.- С.3.

146. Белабокая, М. Наш знакаміты зямляк / М. Белабокая // Бераставіцкая газета.- 2001.- 6 студзеня.- С.4.

147. Белокрыс, М. Новые документы о Д. Банзарове / М. Белокрыс // Байкал.- 1982. - № 3. -С. 128-130.

148. Васьков, О.В. Из истории Российской духовной миссии в Китае / О.В. Васьков // Дипломатический вестник.- 1997. - № 1. - С. 78-79.

149. Грыцкевіч, В. Удалечыні ад бацькаўшчыны / В. Грыцкевіч // Маладосць.- 1977.- №4.- С.176-183.

150. Грицкевич, В. Породненный с кочевниками / В. Грицкевич // Байкал.- 1974.- №5.- С.139-144.

151. Госць з Варшавы // Бераставіцкая газета.- 1999.- 12 мая.- С.4.

152. Загоскин, М. Воспоминания об Алексее Александровиче Бобровникове / М. Загоскин // Сибирский Вестник.- 1865. - № 3.

154. Мальдзіс, А. След, пакінуты жыццём / А. Мальдзіс // Беларусь.- 1978.- №6.- С.28.

155. Міхнюк, У.М. Усходазнаўца Восіп Кавалеўскі / У.М. Міхнюк, В.Ф. Шалькевіч // Весці АН БССР. Сер. Грамад. Навук.- 1985.- №5.

156. Орлик, О.В. Русская духовная миссия в Пекине в первые десятилетия XIX века / О.В. Орлик //Новая и новейшая история.- 1998. - № 6. - С. 138-142.

157. Палубінскі, А. Пакінуў яркі след / А. Палубінскі // За камунізм.- 1989.- 7 студзеня.

158. Пацэнка, М. В. М. Кавалеўскі / М. Пацэнка // Бераставіцкая газета.- 1998.- 5 жніўня.- С.3.

159. Раднаев, В.Э. Н.И. Лобачевский и Д. Банзаров / В.Э. Раднаев // Байкал.- 1992. - № 1. -С. 141-144.

160. Улымжиев, Д.Б. О.М.Ковалевский-основатель научного монголоведения в России / Д.Б. Улымжиев // Archiv orientalni. Praga. - 1990 - No 4. - p. 362-375.

161. Улымжиев, Д.Б. Учитель школы монголоведов (Об О.М. Ковалевском) / Д.Б. Улымжиев //Байкал.- 1990.-№5.-С. 138-143.

162. Улымжиев, Д.Б. Подвиг ученого. К 170-летию со дня рождения Доржи Банзарова (1822-1855) / Д.Б. Улымжиев //Байкал-. 1992. -№1. - С. 135-140.

163. Цвирка, К. В Пекин из Вильно – через Казань / Кастусь Цвирка // Беларусь.- 1999.- №8.- С.22-23.

164. Шаракшинова, Н.О. Монголовед Алексей Бобровников / Н.О. Шаракшинова // Байкал. -1988,- №3.- С. 131-137.

165. Чимитдоржиев, Ш.Б. Фонд О.М. Ковалевского в библиотеке Вильнюсского университета / Ш.Б. Чимитдоржиев // Народы Азии и Африки.- 1990. - № 2. - С. 137-140.

166. Яновіч, М. Восіп Кавалеўскі ля вытокаў манголазнаўства / М. Яновіч // Народная воля.- 2001.- 16 сакавіка.- С.3.

167. Ярмоленка, В. Вучоны-манголазнавец / Валерый Ярмоленка // Родная прырода.- 1998.- №5.- С.30.

168. Журнал министерства народного просвещения (ЖМНП).- СПб.- 1834. -4.1, отд. I; 1835.-4.6; 1836. -Т.10. Кн.9; 1837. - Ч.17; 1838. - Ч.19; 1843. - 4.48; 1857. - Ч. 45, отд. VI; 1874. - Ч. - С. 23.

169. Казанские губернские ведомости.- 1843. - № 15.

170. Казанские известия. -1811.-№32.

171. Казанский Вестник.- 1829. - Кн. 1-12; 1830. - Кн. 1-12; 1831. - Кн. 1-4, 9-12; 1832 - Кн. 1-12; 1833. Кн. 1-3, 5-7, 9-12.

172. Казанский Вестник. Прибавления.- 1829. - № 1-52.

173. Казанский Вестник. Приложения.- 1832. - №1,2, 4-11.15.

174. Молва.- 1833. -№ 147, 153.

175. Московский Вестник. -1828.-№ 14, 16.

176. Правда Бурятии.- 1999. - 26 июня.

177. Прибавления к Казанским губернским ведомостям.- 1843. - № 1, 7, 8, 9, 11, 15, 16, 19, 20, 25,26, 30,40.

178. Русский Вестник.- 1857. - Т. 9. - Кн. 2.

179. Русский зритель.- 1828. - № 9, 10.

180. Санкт-Петербургские ведомости.- 1830. - № 155, 156.

181. Ленинградское Отделение Института Востоковедения Академии Наук 1. РФ.

182. Архив Востоковедов Фонд 29, опись 1, дело 24, 27.

183. Отдел рукописей и редких книг Российской национальной библиотеки. Фонд 608. Архив И.В. Помяловского, опись 1, д. 4943.

184. Дневник О.М. Ковалевского с 9 октября по 11 декабря 1830 года- О путешествии в Пекин через Монголию. 76с.

185. Отдел рукописей и редких книг библиотеки Санкт-Петербургского университета.

186. Фонд О.М. Ковалевского. Дело 567, папка № 1; дело 568, папка №2 .

187. Отдел рукописей и редких книг научной библиотеки Казанского университета.

188. Фонд Н.И. Лобачевского. Записка об учреждении кафедры монгольского языка при Казанском университете, составленная экстраординарным профессором Ковалевским. - Казань, 1837.

189. Национальный архив Республики Татарстан (НАРТ).

190. Фонд 10 Казанская духовная академия,опись 1, дело 215, 243, 308, 382, 349, 450, 454, 463, 676, 692, 904, 1018, 1113, 1170, 1 175, 1297, 1301, 1388, 1389, 1960,2933,3702,3677,4086;опись 2, дело 498,10451132;опись 5, дело 871.

191. НАРТ. Фонд 22. Материалы татарской ратуши, опись 2, дело 289.

192. НАРТ. Фонд 87. Первая Казанская гимназия,д. 2416, 3035, 3202, 3232, 3342, 3445, 3475, 3606, 3667, 3744, 3805, 3835, 4260, 4575, 8989, 9556-а,

193. Национальный архив республики Бурятия (НАРБ). Фонд 84 Гусиноозерский дацан, опись!, дело 503;

194. НАРБ. Фонд 2 Селенгинская степная дума, опись 1, дело 184. Опубликованные источники

195. Куликова A.M. Востоковедение в Российских законодательных актах (конец XVII века-1917 год). СПб., 1994. - 437с.

196. Полное собрание законов Российской империи (ПСЗРИ). С.-1. -Т. 27, -№ 20598; Т. 28, №21498,21499,21500.1.

197. Ковалевский, Осип Михайлович :[Электронный ресурс]. URL:http: //ru.wikipedia.org/wiki (Дата звароту 04.01.2016).

198. Ковалевский Осип Михайлович : Руниверс :[Электронный ресурс]. URL:http:// www.runivers.ru (Дата звароту 04.01.2016).

199. Ковалевский Осип Михайлович, востоковед (1800-1878): [Электронный ресурс]. URL:http:// history-kazan.ru/kazan-vchera-segodnya-zavtra/istoriya-v... (Дата звароту 04.01.2016).

200. Ковалевский Осип Михайлович: [Электронный ресурс]. URL:http:// kpfu.ru/imoiv/etnograficheskij-muzej/.../kovalevskij-osip-mihajlovich (Дата звароту 04.01.2016).

201. Ковалевский Осип Михайлович: [Электронный ресурс]. URL:http:// www.rulex.ru/01110037.htm (Дата звароту 04.01.2016).

202. Ковалевский Осип Михайлович. Биография: [Электронный ресурс]. URL:http:// pomnipro.ru/memorypage41435/biography (Дата звароту 04.01.2016).

203. Ковалевский, Юзеф Щепан (Осип Михайлович): [Электронный ресурс]. URL:http:// irkipedia.ru/.(Дата звароту 04.01.2016).

204. Монгольская хрестоматія: [Электронный ресурс]. URL:http:// http://books.google.by/book (Дата звароту 04.01.2016).

205. Полянская П.И. Я. Шмидт и О.М. Ковалевский: [Электронный ресурс]. URL:http:// www.orientalstudies.ru(Дата звароту 04.01.2016).

206. Романчук, Г. В Берестовице был свой Ломоносов / Галина Романчук // Гродненская правда: [Электронный ресурс].URL:http:// grodnonews.by/category/istoriya/news2952.ht (Дата звароту 04.01.2016).

207. Полянская, О.Н. Вклад профессора О. М. Ковалевского в изучение истории и культуры монголоязычных народов Центральной Азии, I-я половина XIX века: Диссертация // Научная библиотека диссертаций и авторефератов disserCat :[Электронный ресурс]. URL:http:// www.dissercat.com/content/vklad-professora-o-m-kovalevskogo-v-izuchenie-istorii-i-kultury-mongoloyazychnykh-narodov-ts#ixzz3yJZD55EG(Дата звароту 04.01.2016).

208. Российское монголоведение: Хрестоматия :[Электронный ресурс]. URL:http:// books.google.by/books?isbn=5962406680 (Дата звароту 04.01.2016).

Кажанеўскі Алег Часлававіч (1975, в. Плябанаўцы) – навуковец, педагог, кандыдат сельскагаспадарчых навук (2004), дацэнт. У 1992 г. скончыў Канюхоўскую сярэднюю школу, у 1996 г. – Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут. З 1997 г. па 2000 г. вучыўся ў аспірантуры Беларускага навукова-даследчага інстытута па земляробству (г. Жодзіна). З 2000 г. працуе ў Гродзенскім дзяржаўным аграрным універсітэце: асістэнт, старшы выкладчык, дацэнт кафедры агульнага земляробства. У 2004 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме “Аптымізацыя ўмоў фарміравання высокапрадуктыўнага пасеву вузкалістнага лубіну на насенне ў заходнім рэгіёне Рэспублікі Беларусь”. З 2010 г. – дэкан агранамічнага факультэта. Апублікаваў больш за 40 навуковых і 25 вучэбна-метадычных прац.
Бібліяграфія:
Асноўныя навуковыя публікацыі:
1. Дудук, А. А. Влияние приемов ухода за посевами на урожайность узколистного люпина / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Наука - производству : материалы второй междунар. науч.-практ. конф. (г. Гродно, нояб. 1998 г.) / Гродн. с.-х. ин-т. - Гродно, 1998. - С. 385-388
2. Картыжова, Л. Е. Динамика развития спонтанной популяции R.lupin и эффективность естественной и искусственной инокуляции узколистного люпина при применении микроэлементов : материалы временных коллективов / Л.Е. Картыжова, О.Ч. Коженевский // Роль адаптивной интенсификации земледелия в повышении эффективности аграрного производства : международная научная конференция. - Жодино, 1998. - Т.2.- С.80-81.
3. Дудук, А. А. Влияние агротехнических и химических мер борьбы на засоренность посевов и урожайность узколистного люпина / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Актуальные проблемы борьбы с сорной растительностью в современном земледелии и пути их решения : [материалы Междунар. науч.-произв. конф., Жодино, 17–18 марта 1999 г.] / Белорус. науч.-исслед. ин-т земледелия и кормов. - Жодино, 1999. - Т. 2. - С. 82-86.
4. Дудук А. А. Норма высева семян и урожайность узколистного люпина сорта Гелена / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Наука - производству : материалы науч.-практ. конф. (Гродно, март 2000 г.) / Гродн. с.-х. ин-т. - Гродно, 2000. - С. 97-98.
5. Коженевский, О. Ч. Влияние доз фосфорно-калийных удобрений на урожайность узколистного люпина / О. Ч. Коженевский // V Республиканская научная конференция студентов, магистрантов и аспирантов Республики Беларусь : материалы конференции. - Минск, 2000. - С. 278-281.
6. Коженевский, О. Ч. Влияние сроков сева узколистного люпина на урожайность зерна в условиях западных районов Республики Беларусь / О.Ч. Коженевский // Наука - производству : материалы научно-практической конференции. - Гродно, 2000.- С.98-99.
7. Коженевский, О. Ч. Влияние молибдена, бора и способов их применения на семенную продуктивность узколистного люпина / О.Ч. Коженевский // Наука - производству : материалы четвертой международной научно-практической конференции. - Гродно, 2001. - Ч.1.- С.310-312.
8. Коженевский, О.Ч. Эффективность использования микробиологического препарата "Сапронит" на люпине узколистном / О. Ч. Коженевский, Л. Е. Картыжова // Наука - производству : материалы пятой международной научно-практической конференции. - Гродно, 2002.- С.111-112.
9. Коженевский, О. Ч. Продуктивность посевов генотипически различных сортов узколистного люпина в зависимости от сроков сева / О.Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы : сборник научных трудов / Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно, 2003. - Т.1 Ч.1.- С.287-290.
10. Кондаков, А. С. Влияние различных систем предпосевной обработки почвы на урожайность люпина узколистного / А. С. Кондаков, О. А. Казакова ; рук. работы О. Ч. Коженевский // Четвертая Международная студенческая научная конференция : тезисы докладов. - Гродно, 2003.- С.157-159.
11. Дудук, А. А. Продуктивность сортов узколистного люпина в зависимости от плотности фитоценоза / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Земляробства i ахова раслiн. - Мінск, 2004. - N2.- С. 23.
12. Дудук, А. А. Урожайность и эффективность возделывания сортов узколистного люпина в зависимости от норм высева семян / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Агроэкономика. - 2004. - № 10. - С. 31-32.
13. Дудук, А. Урожайность и эффективность возделывания сортов узколистного люпина в зависимости от норм высева семян / А. Дудук, О. Коженевский // Агроэкономика : ежемес. информ. бюл. БелНИИ экон. и информ АПК по вопр. рын. отнош. - Минск, 2004. - N7.- С.50-52.
14. Казакова, О. А. Формирование семенной продуктивности люпина узколистного в зависимости от приемов предпосевной обработки почвы / О. А. Казакова, А. С. Кондаков, О. Ч. Коженевский // Пятая международная научная конференция студентов и аспирантов : тезисы докладов / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно, 2004. - С. 120-122.
15. Коженевский, О. Ч. Роль оптимизации минерального питания в повышении продуктивности люпина усколистного / О. Ч. Коженевский // Земляробства i ахова раслiн. - Мінск, 2004. - N2.- С.59.
16. Коженевский, О. Влияние доз фосфорно-калийных удобрений, способов применения микроэлементов / О. Коженевский // Агроэкономика : ежемесячный информационный бюллетень по вопросам рыночных отношений / Белорусский научно-исследовательский институт экономики и информации АПК. - Минск, 2004. - N4.- С.57-59.
17. Коженевский, О. Ч. Влияние минеральных удобрений на продуктивность люпина узколистого / О.Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы. - Гродно, 2004. - Т.3, Ч.2 : Агрономические науки.- С.257-259.
18. Коженевский, О. Ч. Эффективность инокуляции семян узколистного люпина и способов применения микроудобрений / О.Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы. - Гродно, 2004. - Т.3, Ч.2 : Агрономические науки.- С.254-256.
19. Коженевский, О. Ч. Продуктивность сортов узколистного люпина / О. Ч. Коженевский // Земледелие. - 2005. - № 3.- 42-43.
20. Коженевский, О. Ч. Формирование урожайности семян люпина узколистого по различным системам предпосевной обработки почвы / О. Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы / В. К. Пестис [и др.]. - Гродно : УО "ГГАУ", 2005. - т.4 , ч.1 : Агрономия.- С.8-11.
21. Кондаков, А. С. Обработка почвы под люпин узколистный / А. С. Кондаков, Д. В. Бичан, О. Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы : сборник научных трудов / УО "Гродненский государственный аграрный университет" ; науч. ред. В. К. Пестис. - Гродно, 2005. - Т. 3 : Тезисы международной научно-практической студенческой конференции.- С.133-135.
22. Коженевский, О. Ч. Оптимизация систем предпосевной обработки почвы под узколистный люпин / О. Ч. Коженевский // Материалы конференции "Современные технологии сельскохозяйственного производства" : X международная научно-практическая конференция / Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно : ГГАУ, 2007.- С.35.
23. Дудук, А. А. Методические указания по изучению дисциплины и задания для самостоятельной работы студентам заочного факультета по специальности «Агрономия» / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский, 2008. - 47 с.
24. Дудук, А. А. Перспективы использования инновационных технологий обучения на кафедре общего земледелия УО "Гродненский государственный аграрный университет" / А. А. Дудук, О. Ч. Коженевский // Перспективы развития высшей школы : материалы научно-методической конференции / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно, 2008.- С.27-30.
25. Коженевский, О. Ч. Влияние систем предпосевной обработки почвы на качество посева, агрофизические свойства почвы и эффективность возделывания люпина узколистного / О. Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы : сборник научных трудов в двух томах / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно : ГГАУ, 2008. - Т. 1 : Агрономия. Экономика.- С.72-80.
26. Коженевский, О. Ч. Влияние уплотненных посевов узколистного люпина с яровыми зерновыми на развитие сорных растений / О. Ч. Коженевский // Материалы конференции "Современные технологии сельскохозяйственного производства" : XI Международная научно-практическая конференция / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно : ГГАУ, 2008.- С.62-63.
27. Коженевский, О. Ч. Водный режим и продуктивность узколистного люпина в зависимости от предпосевной обработки почвы / О. Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы : сборник научных трудов в двух томах / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно : ГГАУ, 2008. - Т. 1 : Агрономия. Экономика.- С.80-87.
28. Коженевский, О. Ч. Технологические основы формирования высоких урожаев люпина узколистного / О. Ч. Коженевский, А. А. Дудук // Земляробства i ахова раслiн. - Мінск, 2008. - N 4.- С.40-44.
29. Коженевский, О. Ч. Эффективность смешанных посевов узколистного люпина со злаковыми культурами / О. Ч. Коженевский // Материалы конференции "Современные технологии сельскохозяйственного производства" : XI Международная научно-практическая конференция / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно : ГГАУ, 2008.- С.63-64.
30. Программа государственного комплексного экзамена по специальности 1-74 80 01-"Агрономия" II ступени высшего образования (магистратура) / Бруйло А.С. [и др.], 2008. - 23 с.
31. Ситько, А. М. Эффективность различных систем предпосевной обработки почвы под люпин узколистный / А. М. Ситько, О. Ч. Коженевский // Материалы IX международной студенческой научной конференции. - Гродно, 2008.- С.47-48.
32. Коженевский, О. Ч. Урожайность семян люпина узколистного в зависимости от приемов предпосевной обработки почвы / О. Ч. Коженевский, О. В. Пташец // Мелиорация переувлажненных земель. - 2009. - Том 62 N 2.- С.196-203.
33. Методическое руководство по организации модульно-рейтинговой системы оценки знаний студентов агрономического факультета (НИСПО) специальности "Агрономия" по дисциплине "Агрохимия" : методический материал / И. В. Шибанова ; рец. О. Ч. Коженевский, 2009. - 20 с.
34. Коженевский, О. Ч. Эффективность возделывания смесей люпина узколистного с яровым ячменем на зернофураж / О. Ч. Коженевский // Сельское хозяйство - проблемы и перспективы : сборник научных трудов : в двух томах / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно, 2010. - Том 2 : Агрономия. Ветеринария. - С. 85-93.
35. Современные технологии возделывания сельскохозяйственных культур : научно-практические рекомендации / К. В. Коледа, А. А. Дудук [и др.] ; под общ. ред.: К. В. Коледы, А. А. Дудука, 2010. - 339 с.
36. Коженевский, О. Ч. Продуктивность смешанных посевов люпина узколистного с яровым ячменем / О. Ч. Коженевский // XIV международная научно-практическая конференция "Современные технологии сельскохозяйственного производства" : материалы конференции : в двух частях / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно, 2011. - Часть 1 : Агрономия, защита растений, экономика, бухгалтерский учёт. - С. 78-80.
37. Соболев С.Ю. Анализ результатов поступления на специальность "Агрономия" заочной формы обучения УО "ГГАУ" в 2006-2010 гг. / С. Ю. Соболев, О. Ч. Коженевский, А. Ю. Соболев // Перспективы развития высшей школы : материалы IV Международной научно-методической конференции / Гродненский государственный аграрный университет. - Гродно : ГГАУ, 2011. - С. 125-127.
38. Анализ результатов поступления на сельскохозяйственные специальности заочной формы обучения УО «ГГАУ» в 2011 году / С. Ю. Соболев [и др.] // Перспективы развития высшей школы : материалы V международной научно-методической конференции / Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно, 2012. - С. 148-150.
39. Научные основы формирования высокопродуктивных посевов сельскохозяйственных культур : научно-практическое пособие / К. В. Коледа [и др.] ; под общ. ред. А. А. Дудука ; под общ. ред. О. Ч. Коженевского, 2013. - 372 с.
40. Совершенствование подготовки студентов агрономического факультета заочной формы, обучающихся по системе НИСПО в УО «ГГАУ» / С. Ю. Соболев [и др.] // Перспективы развития высшей школы : материалы VI международной научно-методической конференции / Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно, 2013. - С. 99-101.
41. Научные основы формирования высокопродуктивных посевов сельскохозяйственных культур : [пособие для студентов учреждений высшего образования, обучающихся по специальностям 1-74 02 01 "Агрономия", 1-74 02 03 "Защита растений и карантин", 1-74 02 05 "Агрохимия и почвоведение"] / К. В. Коледа [и др.] ; под науч. ред.: А. А. Дудука, О. Ч. Коженевского, 2014. - 374 с.
42. Соболев, С. Ю. Магистратура по специальности 1-74 80 01 «Агрономия»: проблемы и перспективы / С. Ю. Соболев, О. Ч. Коженевский, А. Ю. Соболев // Перспективы развития высшей школы : материалы VIII Международной научно-практической конференции / Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно, 2015. - С. 97-99.
Літаратура пра А.Ч. Кажанеўскага:
1. Коженевский Олег Чеславович // Гродненский государственный ... :[Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/publication/af/kozhenevskij-oleg-cheslavovich
2. Коженевский Олег Чеславович // Кафедра общего земледелия - Гродненский государственный ... :[Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/af/kafedry/
obshchego-zemledeliya
3. Коженевский Олег Чеславович // Агрономический факультет - Гродненский государственный ... :[Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/af

Калініна (Чушынская) Клаўдзія Уладзіміраўна.

Доктар гістарычных навук (1990), прафесар (1992). Нарадзілася ў 1938 г. у в. Падбагонікі. Скончыла Малабераставіцкую сярэднюю школу (1954), Уладзікаўкаўказскі педагагічны універсітэт (1962), Вышэйшую партыйную школу пры ЦК КПСС (1968), аспірантуру Акадэміі грамадскіх навук пры ЦК КПСС (1974). Працоўную дзейнасць пачала ў 1955 г. на будоўлях г. Арджанікідзе, куды трапіла па камсамольскай пуцёўцы. Працавала рабочай, сакратаром камітэта камсамола будтрэста, першым сакратаром Прамысловага райкома камсамола, другім сакратаром абкома камсамола, намеснікам загадчыка аддзела прапаганды і агітацыі абкома партыі. З 1974 г. у Маскве: загадчык аддзела ў Музеі Кастрычніцкай рэвалюцыі, намеснік дырэктара Інстытута павышэння кваліфікацыі кіруючых кадраў Акадэміі грамадскіх навук. З 1990 намеснік загадчыка кафедры нацыянальных і федэральных адносін у Расійскай акадэміі народнай гаспадаркі і дзяржаўнай службы пры Прэзідэнце Расійскай Федэрацыі. Распрацавала аўтарскі вучэбны курс “Нацыянальныя меньшасці і карэнныя малаколькасныя народы ў нацыянальнай палітыцы Расійскай Федэрацыі”. З’яўляецца аўтарам вучэбных і вучэбна-метадычных дапаможнікаў: “”Нацыянальныя меньшасці ў Расіі” (М., 1993), “Нацыянальныя меньшасці ў Расійскай Федэрацыі” (М., 2007), “Дзяржаўная нацыянальная палітыка і кіраванне этнапалітычнымі працэсамі. Вучэбна-метадычны комплекс” (М., 2009, у сааўтар.). “Тэорыя і гісторыя нацый і нацыянальных зносін. Вучэбна-метадычны комплекс (М., 2009, у сааўтар.), “Этнагенез народаў Расіі і сучасныя міжнацыянальныя працэсы. Вучэбна-метадычны комплекс” (М., 2009), “Карэнныя малаколькасныя народы Расійскай Федэрацыі. Вучэбна-метадычны дапаможнік” (М. 2011, у сааўтар.), “Еўразійская прастора і фарміраванне еўразійскай цывілізацыі / Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя “Еўразійства: ад дыялога да ўзаемадзеяння” Да 20-годдзя выступлення ў МДУ імя М.В. Ламаносава Прэзідэнта Казахстана Н.А. Назарбаева. Тэзісы дакладаў” (М. 2014), “ Інтэграцыйныя зносіны Расіі і Казахстана як аб’ектыўны працэс” (Этнасоцыум і міжнацыянальная культура.- 2014.- №1, у сааўтар.)
Бібліяграфія:
Асноўныя навуковыя працы:
1. Калинина, К. Государственная национальная политика и управление этнополитическими процессами. Учебно-методический комплекс / К. Калинина и др. – М., 2009.
2. Калинина, К. Деятельность Коммунистической партии Советского Союза по подбору, подготовке и воспитанию колхозных кадров в 1946-1958 гг: (По материалам Чуваш. АССР). Автореферат дисс. на соискание учен. степени кандидата ист. наук / К. Калинина; Моск. ордена Ленина и ордена Трудового Красного Знамени гос. ун-т им. М. В. Ломоносова. Ист. фак. Кафедра истории КПСС. — М., 1963. — 21 с.
3. Калинина, К. Евразийское пространство и формирование евразийской цивилизации / К. Калинина // Международная научно-практическая конференция «Евразийство: от диалога к взаимодействию». К 20-летию выступления в МГУ им. М.В. Ломоносова Президента Казахстана Н.А. Назарбаева. Тезисы докладов. – М., 2014;
4. Калинина, К. Интеграционные отношения России и Казахстана как объективный процесс / К. Калинина и др. // Этносоциум и межнациональная культура.- 2014.- №1.
5. Калинина, К. Коренные малочисленные народы Российской Федерации. Учебно-методическое пособие / К. Калинина и др. – М., 2011.
6. Калинина, К. Национальные меньшинства в России / К. Калинина. – М., 1993;
7. Калинина, К. Национальные меньшинства в Российской Федерации: учебное пособие / К. Калинина. – М., 2007;
8. Калинина, К. Национальные отношения в СССР: история и современность / Акад. обществ. наук ЦК КПСС / К. Калинина. — М. : АОН, 1991. — 184 с.
9. Калинина, К. Национальные отношения в СССР: история и современность: Автореф. дис. на соиск. учен. степ. д-ра ист. наук: (07.00.02) / К. Калинина; Акад. обществ. наук ЦК КПСС. — М., 1991. — 43 с.
10. Калинина, К. Национальные отношения в СССР [[Микроформа]]: (История и современность) : Дис. ... д-ра ист. наук: (07.00.02) / К. Калинина. - М., 1991. - 343 с.
11. Калинина, К. Оценка работоспособности коммутационных элементов с нестабильным сопротивлением контактов: (05.12.14; 05.12.02): Автореф. дис. на соиск. учен. степ. канд. техн. Наук / К. Калинина. — Рига, 1985. — 18 с.
12. Калинина, К. Теория и история наций и национальных отношений. Учебно-методический комплекс / К.Калинина и др. – М., 2009.
13. Калинина, К. Этногенез народов России и современные межнациональные процессы. Учебно-методический комплекс / К. Калинина. – М., 2009.
Літаратура пра К.У. Калініну:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Чушынская (Калініна) Клаўдзія Уладзіміраўна // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.542.
2. Калинина Клавдия Владимировна: [Электронный ресурс]. URL:http://etnopolitolog.ru/index.php/ru/glavnaya/81.../164-kalinina-klavdiya-vladimirovna (Дата звароту 09.09.2017)

Карпуць Іван Мацвеевіч – вучоны ў галіне ветэрынарыі, педагог, доктар ветэрынарных навук (1977), прафесар (1979), член-карэспандэнт акадэміі аграрных навук Рэспублікі Беларусь (1992-2002), член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2003), Ганаровы прафесар Кэмррыджскага (2002) і Калумбійскага (2003) універсітэтаў. Нарадзіўся 1 студзеня 1938 г. у в. Даўбянкі Бераставіцкага р-на.Вучыўся ў Пархімаўскай сямігадовай, потым у Малабераставіцкай сярэдняй школах. Скончыў Віцебскі ветэрынарны інстытут (1961). У 1961 — 1963 гг. працаваў галоўным ветурачом у саўгасе “Скідальскі” Гродзенскага раёна. У 1966 г. скончыў аспірантуру пры Віцебскім ветэрынарным інстытуце. З 1967 г. празектар, асістэнт, дацэнт, прафесар кафедры Віцебскага ветэрынарнага інстытута. З 1979 г. — там жа загадчык кафедры тэрапіі сельскагаспадарчых жывёл, з 1989 г. прарэктар інстытута па навуковай рабоце. З 2004 г. прафесар віцебскай ордэна “Знак Пашаны” дзяржаўнай акадэміі ветэрынарнай медыцыны. Апублікаваў звыш 600 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій, 4 падручніка, 3 даведніка. Аўтар 11 вынаходстваў і патэнтаў, аўтар і сааўтар дыягнастычных, лячэбна-прафілактычных прэпаратаў і імунакарэктараў, вытворчаць якіх наладжана ў Беларусі. Распрацаваў і апрабаваў інфармацыйныя тэхналогіі і прагрэсіўныя вучэбна-метадычныя дапаможнікі, якія рэалізаваны ў вучэбных працэсах вышэйшых навучальных устаноў Рэспублікі Беларусь і краін СНД. Член рэдкалегіі і аўтар каля ста артыкулаў “Беларускай ветэрынарнай энцыклапедыі”. Лаўрэат прэміі Нацыянальнай акадэміі навук Рэспублікі Беларусь (1997) за цыкл прац “Вывучэнне заканамернасцяў фарміравання імуннага статуса, высвятлення механізмаў развіцця імунапаталогіі жывёл, стварэнне прэпаратаў для дыягнастычных, лячэбных і прафілактычных цэляў”. Асноўныя працы: “Гематалагічны атлас сельскагаспадарчых жывёл” (Міснк, 1986), “Імуналогія і імунапаталогія хваробаў маладняку” (Мінск, 1993), “Унутраныя незаразныя хваробы жывёл” (СПб., 2002, у сааўт.).
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Карпуть, И.М. Болезни иммунной системы: Учеб.-метод. пособие / И.М. Карпуть. — Витебск, 1999. — 31 с.
2. Карпуть, И. Внутренние незаразные болезни птиц: учебное пособие для студентов высших учебных заведений по специальности "Ветеринарная медицина" / И. М. Карпуть, М. П. Бабина. — Минск: ИВЦ Минфина, 2011. — 174с., [2] л. цв. ил.
3. Карпуть, И. Внутренние незаразные болезни животных: практикум: учебное пособие для студентов высших сельскохозяйственных учебных заведений по специальности "Ветеринарная медицина" / И. М. Карпуть и др. — Минск: ИВЦ Минфина, 2010. — 463 c.
4. Карпуть, И. Внутренние незаразные болезни животных: учебник для студентов специальности "Ветеринарная медицина" учреждений, обеспечивающих получение высшего образования / И.М. Карпуть и др. — Минск: Беларусь, 2006. — 678 с.
5. Карпуть, И. Диагностика и профилактика алиментарной анемии, гемолитической болезни и иммунной недостаточности поросят: Аналит. обзор / И.М.Карпуть, М.Г.Николадзе. — Мн. : Белорус. науч. ин-т внедрения новых форм хозяйствования в АПК, 2003. — 44 с.
6. Карпуть, И. Иммунная реактивность свиней / Иван Карпуть — Мн. : Ураджай, 1981. — 143 с.
7. Карпуть, И. Иммунная реактивность и болезни телят / И. М. Карпуть, С. Л. Борознов. — Витебск: ВГАВМ, 2008. — 289 с.
8. Карпуть, И. Иммунологическая реактивность организма свиней в отнтогенезе и влияние на нее витамина С и антибиотиков тетрациклиновой группы: (морфологические, цитологические, цитохимические, иммунохимические и биохимические исследования): автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора ветеринарных наук: специальность 16.00.02 Ветеринарная морфология / Карпуть Иван Матвеевич. — Витебск, 1974. — 38 с.
9. Карпуть, И. Иммунология и иммунопатология болезней молодняка / Иван Карпуть. — Мн. : Ураджай, 1993. — 288 с.
10. Карпуть, И.М. Гематологический атлас селькохозяйственных животных / И.М. Карпуть — Мн. : Ураджай, 1986. — 183 с.
11. Карпуть, И. Кроветворение у крупного рогатого скота, больного бабезиеллезом: (морфологические и цитохимические исследования): автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата ветеринарных наук / И. М. Карпуть. — Витебск, 1967. — 20 с.
12. Карпуть, И.М. Методическое пособие по определению чувствительности микроорганизмов к антибактериальным препаратам: Для студентов и слушателей ФПК / И.М. Карпуть и др.. — Витебск : ВГАВМ, 1997. — 9 с.
13. Карпуть И.М. Методические рекомендации по исследованию больного животного и выполнению курсовой работы (истории болезни) по внутренним незаразным болезням животных студентами факультета ветеринарной медицины / И.М. Карпуть и др.. — Витебск, 1994. — 34 с.
14. Карпуть, И. Незаразные болезни молодняка / И.М. Карпуть, Ф.Ф. Порохов, С.С.Абрамов и др. — Мн. : Ураджай, 1989. — 239 с.
15. Карпуть И.М. Рекомендации по применению пробиотиков в птицеводстве / И.М. Карпуть и др. — Витебск, 1997. — 14 с.
16. Карпуть, И.М. Рекомендации по диагностике и профилактике алиментарной анемии и иммунной недостаточности поросят / И.М. Карпуть и др.. — Витебск: ВГАВМ, 2002. — 33 с.
17. Ветеринарная энциклопедия: в 2 т. / С. С. Абрамов и др. - Минск : Беларуская Энцыклапедыя, 2013.
18. Внутренние незаразные болезни животных: учебно-методическое пособие для студентов факультета заочного обучения по специальности "Ветеринарная медицина" / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". —Витебск: ВГАВМ, 2005. — 33 с.
19. Выращивание и болезни молодняка: практическое пособие / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". — Витебск: ВГАВМ, 2012. — 814 с.
20. Диетотерапия в ветеринарной практике: рекомендации / А.Г. Ульянов, С.Л. Борознов, И.М. Карпуть. — Минск: Бизнесофсет, 2005. — 54 с.
21. Иммунокорректоры в профилактике иммунных дефицитов и болезней молодняка, возникающих на иммунной основе / М. П. Бабина, И. М. Карпуть. — Минск: Белорусский научный центр информации и маркетинга АПК, 2001. — 32 с. — (Аналитический обзор).
22. Материалы Республиканской научно-практической конференции по животноводству и ветеринарной медицине (21―22 сентября 1994 г.): [аннотации докладов / редколлегия: М. С. Жаков (ответственный редактор) и др.]. — Витебск: [б. и.], 1994. — 92 с.
23. Микроэлементозы сельскохозяйственных животных / А.И.Федоров, М.С.Жаков, И.М.Карпуть и др. — Мн. : Ураджай, 1986. — 93 с.
24. Пробиотики в профилактике желудочно-кишечных заболеваний и гиповитаминозов животных и птицы / М. П. Бабина, И. М. Карпуть. — Минск: Белорусский научный центр информации и маркетинга АПК, 2001. — 28 с. — (Аналитический обзор).
25. Пробиотики в профилактике желудочно-кишечных заболеваний и гиповитаминозов животных и птицы / М. П. Бабина, И. М. Карпуть. — Минск: Белорусский научный центр информации и маркетинга АПК, 2001. — 28 с. — (Аналитический обзор).
26. Рекомендации по применению иммунокорректоров для повышения резистентности и профилактики болезней молодняка сельскохозяйственных животных и птиц / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". — Витебск: ВГАВМ, 2009. — 55 с.
27. Рекомендации по профилактике желудочно-кишечных заболеваний животных с использованием пробиотиков и пребиотиков / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, РО "Белптицепром", УО "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". — Минск : [б. и.], 2009. — 54 с.
28. Применение пробиотиков и пребиотиков в птицеводстве: методические рекомендации [для врачей ветеринарной медицины и зооинженеров, научных работников, студентов факультета ветеринарной медицины, зооинженерного факультета и слушателей ФПК] / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, РО "Белптицепром", УО "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". — Минск, 2009. — 29 с.
29. Разведение и болезни свиней: практическое пособие: (в 2 ч.) / А. И. Ятусевич и др. - Витебск: ВГАВМ, 2013.
Літаратура пра І.М. Карпуця:
1. Автобиографический очерк доктора ветеринарных наук, профессора, члена-корреспондента ААН и НАН Беларуси Карпутя Ивана Матвеевича: (к 85-летию образования УО ВГАВМ) / Учреждение образования "Витебская государственная академия ветеринарной медицины". — Витебск: ВГАВМ, 2011. — 57 с.
2. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Карпуць Іван Мацвеевіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.534.

Касяноўская (Вайцейшчык) Ганна Станіславаўна (13.07.1984, г.п. Вялікая Бераставіца), беларускі гісторык, педагог. Кандыдат гістарычных навук (2013), дацэнт. Скончыла Вялікабераставіцкую сярэднюю школу (2001), у 2006 г. - гістарычны факультэт Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы. У 2008 г. скончыла магістратуру і ў гэтым жа годзе паступіла ў аспірантуру па спецыяльнасці “Айчынная гісторыя” пры кафедры гісторыі Беларусі (навуковы кіраўнік – прафесар І.П. Крэнь). У 2013 г. абараніла дысертацыю на атрыманне вучонай ступені кандыдата гістарычных навук па тэме: “Мястэчкі Заходняй Беларусі (1921-1939 гг.): сацыяльна-эканамічнае і культурнае развіццё”. Намеснік дэкана факультэта гісторыі, камунікацыі і турызму па ідэалагічнай і выхаваўчай рабоце, выкладчык кафедры сацыялогіі і спецыяльных сацыялагічных дысцыплін. Атрымала гранты і навуковыя стыпендыі: Беларускага рэспубліканскага фонда фундаментальных даследаванняў (Беларусь, два разы, у 2010-1012 гг. і ў 2013-2015 гг.), Касы імя Ю.Мяноўскага (Польша, 2011 г.), Польскага камітэта па справах ЮНЭСКА (Польша, 2011 г.) Цэнтра Чэйза па развіццю іўдаікі на рускай мове (Ізраіль, 2011 г.). Аўтар 30 навуковых публікацый.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Заходнебеларускі рэгіён у складзе Польшчы (1921―1939 гг.): асноўныя накірункі польскай гістарыяграфіі / А. М. Загідулін, Г. С. Касяноўская // Регионалистика: сборник научных трудов / Учреждение образования "Гродненский государственный университет имени Янки Купалы". — Гродно, 2006 ―. 2015. ― Вып. 4. ― С. 63―79.
Касяновская А.С. Почтовые голуби как средство связи в Западной Беларуси в1921–1939 ГГ // Инновации в науке: научный журнал. – № 14(75). – Новосибирск., Изд. АНС «СибАК», 2017. – С. 13-14.
2. Роля мястэчкаў у прамысловым развіцці Заходняй Беларусі ў 1921–1939 гг. // Веснік ГрДУ. Сер. 1, Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2011. – № 1 (106). – С. 36–49.
3. Уплыў тэатра і кіно на культурнае развіццё мястэчак Заходняй Беларусі ў 1921–1939 гг. Веснік ГрДУ. Сер. 1, Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2011. – № 3 (115). – С. 19–31.
4. Сацыяльна-эканамічнае развіццё мястэчкаў Віленскага ваяводства ў 1921–1939 гг. // Веснік БрДУ. Сер. 2, Гісторыя. Эканоміка. Права. – 2012. – № 2. – С. 75–83.
5. Матэрыяльны дабрабыт насельніцтва мястэчак Заходняй Беларусі ў 1921–1939 гг. // Веснік ГрДУ. Сер. 1, Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2013. – № 1 (144). – С. 32–44.
6. Эвалюцыя архітэктурна-планіровачных рашэнняў гандлёвых будынкаў у мястэчках Заходняй Беларусі ў 1921 – 1939 гг. // Веснік ГрДУ. Сер. 1, Гісторыя і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2015. – № 1 (189). – С. 6–10.
7. Материалы по истории местечек Западной Беларуси (1921–1939 гг.) в фондах Государственного архива Гродненской области // Тирош – труды по иудаике: сб. тр. / Центр «Сефер» ; под ред. М. Членов. – М., 2010. – Вып. 10. – С. 173–180.
8. Роль евреев в экономическом развитии местечек Западной Беларуси в 1921–1939 гг. // Тирош – труды по иудаике: сб. тр. / Центр «Сефер»; под ред. М. Членов. – М., 2011. – Вып. 11. – С. 149–158.
9. Мястэчкі Лідскага павета ў 1921–1939 гг. // Polacy i Białorusini, nazwa wspólna, historia dwudziestolecie międzywoenne: materjały Międzynar. konf. nauk., Grodnо, 11–13 czerwc. 2010 r. / ZS Polska Macierz Szkolna; red.: W. Szewczak (gluw. red.) [і in.]. – Grodnо, 2010. – S. 113–123.
10. Социально-экономическое развитие Западной Беларуси (1921–1939 гг.) в современной польской историографии // Вопросы социологии, истории, политологии и философии: материалы Междунар. заочной науч.-практ. конф., 31 янв. 2012 г. – Новосибирск: Изд-во «ЭКОР-книга», 2012. – С. 114–117.
11. Асаблівасці развіцця архітэктуры ў мястэчках Заходняй Беларусі ў 1921 – 1939 гг. // Шлях да ўзаемнасці: мат-лы XVIII міжнар. навук. канф. Гродна, 15–16 ліст. 2012 г. / рэдкал.: Я. Панькоў [і інш.]. – Ліда: Лідская друкарня, 2014 г. – С. 257–261.
12. Dokumenty Państwowego archiwum w Brześciu jako żródło historii miasteczek Poleskiego wojwództwa w latach 1921–1939 // Polskie Kresy Wschodnie i ludzie stamtąd: materjały Іnterdyscypl. Międzynar. konf. nauk., Toruń, 21–22 maj. 2010 r. / Un-t M. Kopernika; red.: М. Masłowski (gluw. red.) [і in.]. – Toruń, 2011. – S. 104–110.
Літаратура пра Г.С. Касяноўскую:
1. Касяновская Анна Станиславовна: [Электронный ресурс]. URL:http//fh.grsu.by/index.php/sostav-kafedry (Дата звароту 05.04.2018)
2. Доцент кафедры социологии и специальных социологических дисциплин ГрГУ имени Янки Купалы Анна Касяновская стала дипломантом XIV Международного форума молодых ученых «Наука и технологии: актуальные вопросы, достижения и инновации». Гродненский государственный университет имени Янки Купалы ... : [Электронный ресурс]. URL:http://www.grsu.by/.../24398-dotsent-kafedry-sotsiologii-i-spetsialnykh-sotsiologiche... (Дата звароту 05.04.2018)
3. Почтовые голуби как средство связи в Западной Беларуси : [Электронный ресурс]. URL:http://sibac.info/journal/innovation/75/86424 (Дата звароту 05.04.2018)
4. Победители и призеры республиканского фестиваля творчества ...: [Электронный ресурс]. URL:http://nchtdm.by/files/Mass/Pobediteli2015-2016/FArt.by2015.pdf(Дата звароту 05.04.2018)
5. Евреи европы и ближнего востока: культура и история, языки и ...: [Электронный ресурс]. URL: http://pijs.ru/d/68830/d/programma_20180422.pdf(Дата звароту 05.04.2018)

Койта Казімір Канстанцінавіч (04.03.1942, в.Макараўцы Бераставіцкага р-на), беларускі філосаф, педагог. Кандыдат філасофскіх навук (1980), дацэнт (1988). З сям’і селяніна, краўца. Скончыў Макараўскую сямігадовую, Сарасецкую сярэднюю школы. У 1959 г. паступіў на факультэт педагогікі і методыкі пачатковага навучання Гродзенскага педагагічнага інстытута, у 1961 г. выключаны за рэлігійныя перакананні. Працаваў у г.Гродна рабочым на заводзе “Аўтазапчастка” (1961-1962), на Гродзенскай абутковай фабрыцы “Нёман” (1962-1972). Завочна вучыўся на філасофскім аддзяленні гістфака Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Леніна (1966-1972). З 1972 г. працаваў на кафедры філасофіі і навуковага камунізму (кафедры гуманітарных навук з 1993 г.) Гродзенскага дзяржаўнага медыцынскага інстытута. Друкаваўся з 1976 г. Вывучаў праблемы рэлігіі і вальнадумства ў Беларусі. Аўтар кніг “З гісторыі вальнадумства і атэізму ў Беларусі” (1978, у сааўт., на рус. мове), «У пошуках ісціны” (1982, на рус. мове), “Размова ў адкрытую пра каталіцызм” (1985, на рус. мове), “Каталіцызм у Беларусі: традыцыяналізм і прыстасаванне” (1987, у сааўт., на рус. мове), “Асноўныя хрысціянскія плыні і фарміраванне нацыянальнай свядомасці беларусаў” (Гродна, 1993, у сааўт.).
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Логика: Учеб.-метод. комплекс: Учеб.-метод. пособие / К. К. Койта. —Гродно: Гродн. фил. ИСЗ, 2000. — 63 с.
2. Свободомыслие и атеизм в Белоруссии во второй половине XVIII века: Автореф. дис. на соиск. учен. степ. канд. филос. наук: 09.00.06 / Ленингр. гос. ун-т им. А. А. Жданова. — Л., 1980. — 21 с.
3. Койта, К. В поисках истины / Койта Казимир. — Мн. : Беларусь, 1982. — 156 с.
Койта, К. Разговор начистоту о католицизме / Койта Казимир. — Мн. : Беларусь, 1985. — 125 с.
4. Религиозные обряды и их вред / Респ. дом сан. просвещения М-ва здравоохранения БССР. — Мн. : Беларусь, 1981. — 29, [1] с. —(Санитарные знания - в массы).
5. Как отвечать на вопросы: В помощь лекторам, пропагандистам, агитаторам и политинформаторам, выступающим по проблемам науч. атеизма / Правл. о-ва "Знание" БССР, НМС по пропаганде науч. атеизма. — Мн., 1988. — 30 с.
6. Католицизм в Беларуси: организация, вероучение, история: материал в помощь учителю / Гродненский областной институт усовершенствования учителей, Гродненский государственный университет им. Я. Купалы. — Гродно : [б. и.], 1992. — 21 с.
Літаратура пра К.К. Койту:
Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Койта Казімір Канстанцінавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.534-535.

Кручкоўскі Тадэвуш Тадэвушавіч (05.01.1961, в. Яскулды Бераставіцкага р-на), беларускі гісторык, педагог. Кандыдат гістарычных навук (1993), дацэнт. Скончыў 8-годку ў в.Дварчаны Свіслацкага р-на (1976). Вучыўся ў Ваўкавыскай педагагічнай вучэльні (1976-1980). Настаўнічаў на Міншчыне. У 1982-1983 гг. быў слухачом падрыхтоўчага аддзялення Гродзенскага ўніверсітэта. У 1988 г. скончыў гістарычны факультэт Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я.Купалы. У 1989-1992 гг. вучыўся ў аспірантуры Інстытута славяназнаўства і балканістыкі Расійскай акадэміі навук (г. Масква). З 1992 г. працуе на кафедры агульнай гісторыі Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я.Купалы на пасадах асістэнта, старшага выкладчыка, дацэнта. У 1993 г абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме “Польская праблематыка ў рускай гістарыяграфіі другой паловы ХІХ ст.” Асноўная тэма навуковых даследаванняў: гісторыя Польшы, Літвы, Беларусі ХVІ – ХІХ ст. у інтэрпрэтацыі рускай гістарыяграфіі ХІХ – ХХ ст. Выдаў манаграфію “Польская праблематыка ў рускай гістарыяграфіі 2-й паловы ХІХ ст.” (1994, на рус.мове), сааўтар навучальнага дапаможніка “Найстаражытныя цывілізацыі Лацінскай Амерыкі” (Гродна, 1998, на рус. мове).
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Логика: Учеб.-метод. комплекс: Учеб.-метод. пособие / К. К. Койта. —Гродно: Гродн. фил. ИСЗ, 2000. — 63 с.
2. Свободомыслие и атеизм в Белоруссии во второй половине XVIII века: Автореф. дис. на соиск. учен. степ. канд. филос. наук: 09.00.06 / Ленингр. гос. ун-т им. А. А. Жданова. — Л., 1980. — 21 с.
3. Койта, К. В поисках истины / Койта Казимир. — Мн. : Беларусь, 1982. — 156 с.
Койта, К. Разговор начистоту о католицизме / Койта Казимир. — Мн. : Беларусь, 1985. — 125 с.
4. Религиозные обряды и их вред / Респ. дом сан. просвещения М-ва здравоохранения БССР. — Мн. : Беларусь, 1981. — 29, [1] с. —(Санитарные знания - в массы).
5. Как отвечать на вопросы: В помощь лекторам, пропагандистам, агитаторам и политинформаторам, выступающим по проблемам науч. атеизма / Правл. о-ва "Знание" БССР, НМС по пропаганде науч. атеизма. — Мн., 1988. — 30 с.
6. Католицизм в Беларуси: организация, вероучение, история: материал в помощь учителю / Гродненский областной институт усовершенствования учителей, Гродненский государственный университет им. Я. Купалы. — Гродно : [б. и.], 1992. — 21 с.
Літаратура пра К.К. Койту:
Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Койта Казімір Канстанцінавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.534-535.

Лукашык Іван Аркадзевіч.

Навуковец, электроншчык, кандыдат фізічных навук. Нарадзіўся ў 1937 г. у в. Кавалі. З сялян. Скончыў Малабераставіцкую сярэднюю школу (1954), фізічны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта імя Леніна. З 1959 г. працуе ў вылічальным цэнтры БДУ імя Леніна. Мае больш за 20 навуковых публікацый. Аўтар чатырох вынаходніцтваў у галіне электронікі, па аўтаматызацыі тэхналагічных працэсаў, чатырохразовы ўдзельнік Выстаўкі дасягненняў народнай гаспадаркі СССР.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы І.А. Лукашыка:
1. Устройство для корректировки результата измерения — SU …: [Электронный URL:http://patents.su/3-447720-ustrojjstvo-dlya-korrektirovki-rezultata-izmereniya.html
2. Устройство для корректировки результата измерения - FindPatent.ru ...: [Электронный URL:http://www.findpatent.ru/patent/44/447720.html
Літаратура пра І.А. Лукашыка:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Лукашык Іван Аркадзьевіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.537.

Лукашык Мікалай Ніканоравіч

Навуковец, педагог, кандыдат сельскагаспадарчых навук (1984), дацэнт (1993). Нарадзіўся ў 1947 г. у в. Падбагонікі Бераставіцкага р-на. Вучыўся ў Алекшыцкай, затым у Малабераставіцкай сярэдніх школах. Скончыў гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (1970), працаваў аграномам на Жабінкаўскай раённай станцыі аховы раслін у Брэсцкай вобл., у вучэбна-вопытнай гаспадарцы “Прынёманскі”, старшым навуковым супрацоўнікам у Беларускім навукова-даследчым інстытуце аховы раслін. З 1987 г. у Гродзенскім сельскагаспадарчым інстытуце: дэкан факультэта аховы раслін (1990-1995), загадчык кафедры энтамалогіі і біялагічнай аховы раслін (1996-2001). З 2001 па 2012 гг. – загадчык кафедры фітапаталогіі і хімічнай аховы раслін Гродзенскага дзяржаўнага аграрнага ўніверсітэта.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы М.Н. Лукашыка:
1. Биологическое обоснование эффективности обеззараживания семян в ограничении развития и вредоносности корневой гнили ячменя в условиях Белоруссии: Автореф. дис. на соиск. учен. степ. канд. с.-х. наук: 06.01.11 / Бел. науч.-исслед. ин-т картофелеводства и плодоовощеводства. — п. Самохваловичи, Мин. обл., 1984. — 16 с.
2. Сельское хозяйство ― проблемы и перспективы / Национальная академия наук Беларуси, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". Т. 3, ч. 2 : Агрономические науки. — 2004. — 339 с.
3. Озимая пшеница: практические рекомендации для студентов и учащихся учреждений, обеспечивающих получение высшего и среднего специального образования в области сельского хозяйства, слушателей факультетов повышения квалификации и специалистов агропромышленного комплекса / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учебно-методический центр Минсельхозпрода. — Минск: УМЦ Минсельхозпрода, 2007. — 24 с.
4. Современные технологии возделывания сельскохозяйственных культур: научно-практические рекомендации / Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". - Гродно: ГГАУ, 2010. — 339 с.
5. Сельское хозяйство ― проблемы и перспективы / Национальная академия наук Беларуси, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". Т. 1, ч. 1. — 2003. — 379 с.
6. Сельское хозяйство ― проблемы и перспективы / Национальная академия наук Беларуси, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". Т. 1, ч. 2. — 2003. — 407 с.
7. Сельское хозяйство ― проблемы и перспективы / Национальная академия наук Беларуси, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". Т. 3, ч. 3 : Ветеринарные науки. — 2004. — 243 с.
8. Определение зараженности семян и проростков ячменя гельминтоспориозно-фузариозной инфекцией и качества их обеззараживания: (методические указания) / Министерство сельского хозяйства БССР, Белорусский научно-исследовательский институт защиты растений, Белорусская сельскохозяйственная академия. — Минск : [б. и.], 1982. — 9, [1] с.
9. Справочник врача общей практики / под редакцией В. С. Казакова. Т. 1 / [П. Н. Михалевич и др.]. — 601 с.
Літаратура пра М.Н. Лукашыка:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Лукашык Мікалай Ніканоравіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.534-535.
2. Лукашик Николай Никонорович - Гродненский государственный аграрный университет..: [Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/fzr/279-fotoalbom...i.../2815-lukashik-nikolaj-nikonorovich
3. Деканы факультета защиты растений - Гродненский ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/fzr/fotoalbomy/Publication/1----
4. Лукашик, Николай Никанорович (кандидат сельскохозяйственных ...: [Электронный ресурс]. URL:http://unicat.nlb.by/opac/pls/dict.dic_tst_first?

Мароз Аркадзій Іосіфавіч (1940, в. Траццякі), навуковец, кандыдат эканамічных навук (1978), дацэнт (1983), прафесар, член-карэспандэнт Беларускай інжынернай акадэміі (1996). Вучыўся ў Масалянскай сярэдняй школе. Скончыў Жыровіцкі тэхнікум механізацыі і электрыфікацыі сельскай гаспадаркі, Ленінградскі сельскагаспадарчы інстытут, аспірантуру (1977) пры ім. З 1979 г. узначальваў абласны аддзел сацыяльна-эканамічных праблем Навукова-даследчага інстытута Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь, выкладаў у Гродзенскім камерцыйным інстытуце сучасных ведаў. З 1997 г. прафесар кафедры эканомікі і кіравання на прадпрыемстве на факультэце эканомікі і кіравання Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы.
Бібліяграфія:
Манаграфіі:
1. Мороз, А.И. Экономическая эффективность использования социально-экономического потенциала региона: теория, методология и практика / А.И. Мороз. - Гродно: Изд-во Гродненского ГУ, 2011. – 376 с.
2. Мороз, А.И. Социально-экономическое развитие региона: проблемы и пути их решения / А.И. Мороз; под научн. ред. Г.М. Лыча. – Гродно: Изд-во Гродненского ГУ, 2007. – 257 с.
3. Мороз, А.И. Социально-экономическое развитие региона: проблемы и пути их решения / А.И. Мороз; под научн. ред. Г.М. Лыча. 2-е изд., испр. - Гродно: Изд-во Гродненского ГУ, 2008. – 257 с.
Артыкулы ў навуковых рэцэнзаваных часопісах, рэкамендаваных ВАК Расіі:
4. Мороз, А.И. Концепция управления в современных условиях хозяйствования / А.И. Мороз // Известия СПбГАУ. - 2012. - № 26. – С. 322–324 (соавтор Г.И. Килевой, лично автора 0,3 п.л.).
5. Мороз, А.И. Методология оптимизации территориально-отраслевой структуры региона / А.И. Мороз // Экономика региона. – 2012. – № 1 (29). – С. 204–211.
6. Мороз, А.И. Основы построения модели устойчивого социально-экономического роста региона / А.И. Мороз // Вестник Екатерининского института. - 2012. – № 1 (17). – С. 42-48.
7. Мороз, А.И. Стратегические и тактические цели устойчивого развития экономики региона / А.И. Мороз // Вестник Екатерининского института. - 2012. – № 2 (18). – С. 15-21.
8. Мороз, А.И. Методика оценки интенсификации экономики региона / А.И. Мороз // Известия СПбГАУ. – 2011. – № 25. – С. 116–120.
9. Мороз, А.И. Формы проявления экономических рисков и инструменты их преодоления / А.И. Мороз // Общество и экономика. – 2011. – № 8–9. – С. 175–194.
10. Мороз, А.И. Факторы экономического риска региона и его основные индикаторы / А.И. Мороз // Экономика и управление. – 2011. - № 2. – С. 14.
11. Мороз, А.И. Об одном подходе к расчету инфляции на региональном уровне / А.И. Мороз // Научно-технические ведомости Санкт-Петербургского государственного политехнического университета. Серия «Экономические науки». – 2011. – № 6 (137). – С. 36-39.
12. Мороз, А.И. Оценка эффективности управления в современных условиях развития экономики / А.И. Мороз // Экономика и управление.- 2010.- № 1 (21).- С. 65-70.
Артыкулы ў іншых навуковых рецэнзаваных часопісах і выданнях:
13. Мороз, А.И. Доллар снижает объем экспорта / А.И. Мороз // Финансы и кредит. - 1999. - № 10. - С. 13-15.
14. Мороз, А.И. Выше потенциал специалистов – ниже издержки производства / А.И. Мороз // Финансы, учет, аудит. - 2010. - № 4. - С. 31-32.
15. Мороз, А.И. Инфляция на региональном уровне: методика расчета / А.И. Мороз // Финансы, учет, аудит. – 2010. - № 12. – С. 20-22.
16. Мороз, А.И. Фактор риска страны и его основные индикаторы / А.И. Мороз // – Экономический бюллетень «Белорусская экономика: анализ, прогноз, регулирование». - Минск: Изд-во НИЭИ, 2004. - № 10. - С. 37-42 (соавтор А.И. Прокопчик, лично автора 0,4 п.л.).
17. Мороз, А.И. Оптимизация территориально-отраслевой структуры региона / А.И. Мороз // Экономический бюллетень «Белорусская экономика: анализ, прогноз, регулирование». - 2001. -№ 1. - С. 28-33.
18. Мороз, А.И. Методика оптимизации территориально-от¬раслевой структуры сельскохозяйственных объединений региона в условиях реформирования экономики Беларуси / А.И. Мороз // Известия Белорусской инженерной академии. - 2000. - №1(9) - С. 7-13.
19. Мороз, А.И. Роль совместного предпринимательства в условиях рыночных отношений / А.И. Мороз // Ученые записки ИСЗ. - 1999. - № 2. - С. 21 – 26 (соавтор В.К.Болдак, лично автора 0,3 п.л.).
20. Мороз, А.И. Города и районы – объединяйтесь / А.И. Мороз // Белорусская думка. 1998. - № 2. - С. 67-71.
21. Мороз, А.И. Методика расчета национального дохода, ва¬лового внутреннего (национального) продукта (на примере народного хозяйства Гродненской области) / А.И. Мороз; Областное управление статистики. - Гродно, 1997.- 34 с.
22. Мороз, А.И. Гродненская область: от районов до территориальных комплексов / А.И. Мороз // Информационный бюллетень № 2. Белорусский республиканский фонд поддержки демокр. реформ им. Л.Сапеги. - Минск, 1996.
23. Мороз, А.И. Совершенствование административно-территориального деления районов в условиях перехода к рыночной экономике / А.И. Мороз // Человек и экономика. - 1996. - № 1.
24. Мороз, А.И. Методика экономической оценки влияния факторов интенсификации основных направлений научно-техни¬ческих достижений производства / А.И. Мороз // Финансы, учет, аудит. - 1995. - №7. - С. 9.
25. Мороз, А.И. Инфляцией нужно управлять / А.И. Мороз // Человек и экономика. - 1993. - С. 12-16.
26. Мороз, А.И. Растут цены, а не долги / А.И. Мороз // Человек и экономика. - 1993. - №9.
27. Мороз, А.И. Экономическое образование в условиях перестройки / А.И. Мороз // Экономическое образование. -1990. -№ 2.
28. Мороз, А.И. Почему занижают план? / А.И. Мороз // Народное хозяйство Белоруссии. - 1987. - № 9.
29. Мороз, А.И. Главный судья – покупатель / А.И. Мороз // Народное хозяйство Белоруссии. – 1985. -№ 5.
Артыкулы ў зборніках навуковых прац:
30. Мороз, А.И. Проблемы оценки корпоративного управления финансами в регионе / А.И. Мороз // Сборник научных статей Академии управления при Президенте РБ. Ч.2. - Минск, 2009. - С. 129-130 (соавтор И.А.Лабоцкая, лично автора 0,4 п.л.).
31. Мороз, А.И. Оптимальные размеры административных территориальных подразделений - основа их устойчивого развития / А.И. Мороз // Проблемы экономического развития приграничных регионов Беларуси и Польши.- Гродненский гос. ун-т. – Гродно, 2005. - С. 81-85 (соавтор И.А.Лабоцкая, лично автора 0,4 п.л.).
32. Мороз, А.И. Совершенствование территориально-отрас¬левой структуры региона / А.И. Мороз // Региональные проблемы социально-экономического развития Республики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. - Минск, 1999. - С. 38-42.
33. Мор, А.И. Проблемы территориальной организации производительных сил и пути их решения в условиях реформиро¬вания экономики / А.И. Мороз // Региональные проблемы социально-экономического развития Республики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. - Минск, 1997. - С. 68-80.
34. Мороз, А.И. Концепция кадровой политики в современных условиях хозяйствования / А.И. Мороз // Проблемы трансфор¬мации экономики Беларуси: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. – Минск, 1996. - С.145-149.
35. Мороз, А.И. Предпринимательская деятельность как фактор структурных преобразований экономики / А.И. Мороз // Региональные проблемы структурной перестройки экономики Респуб¬лики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. – Минск, 1995.
36. Мороз, А.И. Структурная перестройка экономики и про¬блемы занятости (на примере хозяйства областного центра) / А.И. Мороз // Региональные проблемы социально-экономического развития Республики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. - Минск, 1994. - С. 131-137.
37. Мороз, А.И. Регулирование занятости трудовых ресурсов в условиях перехода к рыночным экономическим отношениям / А.И. Мороз // Региональные проблемы социально-экономического развития Респуб¬лики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. - Минск, 1991.
38. Мороз, А.И. Регулирование занятости трудовых ре¬сурсов в условиях перехода к рыночным отношениям / А.И. Мороз // Региональные проблемы социально-экономического раз¬вития Республики Беларусь: сб. науч. тр. / НИЭИ Минэкономики РБ. – Минск, 1991. - С. 66-73.
39. Мороз, А.И. О роли экономических факторов при совершенствовании планирования / А.И. Мороз // Проблемы эффективности развития хозяйства области: сб. науч. тр. / НИИЭМП при Госплане БССР. - Минск, 1981. - С. 106-110.
40. Мороз, А.И. Развитие научно-технического потенциала и улучшение использования в производстве достижений науки и техники / А.И. Мороз // Актуальные вопросы планирования и прогнозирования экономического и социального развития области: сб. науч. тр. / НИИЭМП при Госплане БССР. - Минск, 1981. - С. 68-76.
Матэрыялы канферэнцый:
41. Мороз, А.И. Социо-культурные аспекты управления в современных условиях хозяйствования / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, перспективы: материалы междунар. научн. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, 2011. - С. 35-37.
42. Мороз, А.И. Социально-экономическое развитие Гродненской области Республики Беларусь: проблемы и пути их решения / А.И. Мороз // Материалы Международной научной конференции профессорско-преподавательского состава Санкт-Петербургского государственного аграрного университета. 27-28 января 2011 г. – СПб., 2011.
43. Мороз, А.И. Совершенствование управления интеграционными структурами в регионе / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, перспективы: материалы междунар. науч. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, 2009. – С. 239-241 (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,3 п.л.).
44. Мороз, А.И. Совершенствование интеграционных процессов в регионе на основе особенностей развития корпоративного управления / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, перспективы: материалы междунар. науч. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, - 2007. - С. 142-143 (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,2 п.л.).
45. Мороз, А.И. Менталитет и экономические преобразования в условиях рынка / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, перспективы: материалы IV междунар. науч. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, 2005. - С. 69-70 (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,2 п.л.).
46. Мороз, А.И. Национальный менталитет и региональное развитие экономики / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, пер¬спективы: материалы III междунар. науч. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, 2003. - С. 43-44 (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,2 п.л.).
47. Мороз, А.И. Развитие научно-технического потенциала в регионе / А.И. Мороз // Наука, инновации и социаль¬но-экономическое развитие регионов: материалы респ. науч.-практ. конф. - Гомель, 2003. - С. 5 (соавтор И.А.Лабоцкая, лично автора 0,1 п.л.).
48. Мороз, А.И. Инвестиционные ресурсы и инновационная деятельность в регионе / А.И. Мороз// Роль инновационных про¬цессов в социально-экономическом развитии регионов: материа¬лы науч.-практ. семинара. Гродно. 4-5 ноября 2003 г. / Гродненский гос. ун-т. - Гродно, 2003. - С. 25.
49. Мороз, А.И. Инвестиционные ресурсы и инновационная деятельность в регионе / А.И. Мороз // Роль инновационных про¬цессов в социально-экономическом развитии регионов: материалы науч.-практ. семинара. Гродно. 4-5 ноября 2003 г. / Гродненский гос. ун-т. – Гродно, 2003. - С. 25-31.
50. Мороз, А.И. Основа социально-экономических преобра¬зований на селе - устойчивое развитие территорий и поселений / А.И. Мороз // Агропромышленный комплекс: проблемы функционирования экономики переходного периода: материалы междунар. науч.-практ. конф. Гродно. 16-18 мая 2002 г. / Гродненский гос. агроун-т. – Гродно, 2002. - С. 142-143.
51. Мороз, А.И. Экономическое образование и воспитание как основа устойчивого развития республики / А.И. Мороз // Экопедагогика: актуальность, проблемы и перс пективы решения: материалы науч.-практ. конф.. в 2 ч. Ч. 1. – Гродно, 2002. (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,2 п.л.).
52. Мороз, А.И. Национальный менталитет и экономико-организационные особенности управления процессом перехода к рыночным отношениям / А.И. Мороз // Менталитет славян и интеграционные процессы: история, современность, пер-спективы: материалы II междунар. науч. конф. / Гомельский гос. техн. ун-т им. П.О. Сухого. – Гомель, 2001. - С. 358-359 (соавтор С.К. Чернецкая, лично автора 0,2 п.л.).
53. Мороз, А.И. Предпосылки развития Гродненского регио¬на в условиях качественного совершенствования инфраструктуры транспортного направления Брест-Минск / А.И. Мороз // Материалы междунар. конф. по развитию коммуникационной системы Париж - Берлин - Варшава - Минск - Москва. - Минск, 1998. - С. 130-133.
54. Мороз, А.И. Проблемы территориальной организации хозяйства и пути их решения в условиях реформирования экономики / А.И. Мороз// Материалы 1-й междунар. науч. конф. преподавателей и студ. «Социально-экономическое развитие Республики Бе¬ларусь на рубеже XX-XXI веков: перспективы». – Гродно, 1997. – С.87-92.
55. Мороз, А.И. Совершенствование сельскохозяйственного производства в условиях реформирования АПК / А.И. Мороз // Основные направления реформирования АПК Витебской области: материалы науч.-практ. конф. - Минск-Витебск, 1996. - С. 70-73.
56. Мороз, А.И. Экономическое положение народного хозяйства области в условиях перехода к рыночной экономике и его вли¬янии на молодежную среду / А.И. Мороз // Молодежь в новых социально-экономических условиях: материалы науч.-практ. конф. / Гродненский ИПК. - Гродно, 1994.
57. Мороз, А.И. Реализация целевой комплексной программы - важнейшее средство достижения конечных народнохозяйственных результатов / А.И. Мороз // Связь науки с практикой - важный фактор повышения эффективности общественного производства: материалы науч. - практ. конф.: в 2 ч. Ч. 2. / Гродненский гос. ун-т. - Гродно, 1982. - С. 127- 130.
Тэзісы дакладаў канферэнцый:
58. Мороз, А.И. Методологические проблемы планирования и прогнозирования территориально-отраслевой структуры региона / А.И. Мороз // Тез. докл. 2-й междунар. науч. конф. в 3 т. Т. 3. - Минск, 2002. - С. 49-52.
59. Мороз, А.И. Региональное управление экономикой в интересах человеческого развития / А.М. Мороз // Проблемы прогно¬зирования и государственного регулирования социально-экономического развития: тез. докл. междунар. науч. конф. / НИЭИ Минэкономики РБ. - Минск, 2000. - С. 127-129.
60. Мороз, А.И. Задачи и механизм территориального разви¬тия регионов Беларуси / А.И. Мороз, В.К. Болдак // Региональная экономическая политика: тез. докл. междунар. межвуз. науч. конф. / Гродненский гос. ун-т. - Гродно, 1999. - С. 174.
61. Мороз, А.И. Задачи и механизм территориального разви¬тия регионов Беларуси / А.И. Мороз, В.К. Болдак // Региональная экономическая политика: тез. докл. междунар. межвуз. науч. конф. / Гродненский гос. ун-т. - Гродно, 1999. - С.117-119.
62. Мороз, А.И. Научно-технический прогресс - основа интенсификации и повышения эффективности экономики региона / А.И. Мороз // Проблемы научно-инновационного развития и пути их решения: тез. выступлений науч.-практ. конф. – Витебск, 1998. - С. 75-79.
63. Мороз, А.И. Роль и пути совершенствования экономи¬ческого образования населения в новых условиях хозяйствования / А.И. Мороз // Пути перестройки экономического образования тру¬дящихся в новых условиях хозяйствования: тез. докл. науч.-практ конф. – Владимир, 1989. - С. 38-42.
64. Мороз, А.И. Методологические аспекты оптимизации территориально-отраслевой структуры АПК / А.И. Мороз // Ускорение научно-технического прогресса - основа повышения эффек¬тивности хозяйства области: тез. докл. науч.-практ. конф. – Гродно, 1986. - С. 52-54.
65. Мороз, А.И. О некоторых проблемах управления демографическими процессами / А.И. Мороз // Пути повышения эффек¬тивности использования трудовых ресурсов в народном хозяйстве: тез. докл. респ. науч.-практ. конф. / БелНИИНТИ Госплана БССР. - Минск, 1985. - С. 33-34.
66. Мороз, А.И. Экономические проблемы работы предпри¬ятий легкой промышленности в условиях эксперимента / А.И. Мороз // Совершенствование хозяйственного механизма в условиях экономического эксперимента: тез. докл. науч.-практ. конф.: в 2 ч. Ч. 1 / БелНИИНТИ Госплана БССР. –Минск, 1985. - С. 15-17.
Літаратура пра А.І. Мароза:
Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Мароз Аркадзь Іосіфавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.538.

Мароз Міхаіл Адамавіч (11.02.1934, в. Траццякі), навуковец, кандыдат эканамічных навук (1974), дацэнт (1988). Скончыў Масалянскую сярэднюю школу (1954), Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (1959). З 1962 г. галоўны аграном саўгаса “Зара” Ваўкавыскага раёна, галоўны аграном, намеснік начальніка ўпраўлення сельскай гаспадаркі Шчучынскага райвыканкама. З 1974 г. – інструктар, загадчык сектара навукі і навучальных устаноў, намеснік загадчыка сельскагаспадарчага аддзела ЦК КПБ. З 1985 г. па 1998 г. працаваў рэктарам Інстытута кіравання аграпрамысловым комплексам Беларусі. Заслужаны работнік сельскай гаспадаркі Беларусі (1992), узнагароджаны ордэнамі Дружбы народаў, “Знак Пашаны”, трыма Ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
Мороз, М. А. Производство зерна - ключевая проблема / М. А. Мороз, Н. А. Жилинский. - Минск : Ураджай, 1980. - 48 с.
Літаратура пра М.А. Мароза:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Мароз Міхаіл Адамавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.538.
2. Академик С. Г. Скоропанов и академик В. Г. Гусаков. Грани ..: [Электронный ресурс]. URL:http://books.google.by/books?isbn=5457648613
3. История | БГАТУ: [Электронный ресурс]. URL:http://www.bsatu.by/ru/institut-povysheniya-kvalifikacii-i-perepodgotovki.../istoriya

Марцінчык Валянціна Міхайлаўна.

Навуковец, педагог, кандыдат сельскагаспадарчых навук (1971). Нарадзілася ў 1927 г. у в. Кубельнікі Бераставіцкага раёна. Скончыла Масалянскую сямігодку, фельчарска-акушэрскую школу ў Гродне (1948), Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (1957), аспірантуру пры гэтым жа інстытуце. Працавала фельчарам на Гродзенскай абласной санэпідэмстанцыі, аграномам, галоўным аграномам у саўгасе “Гродзенскі”. З 1960 г. у Гродзенскім сельскагаспадарчым інстытуце: старшы лабарант, асістэнт, старшы выкладчык кафедры анатоміі і фізіялогіі сельскагаспадарчых жывёл, з 1972 па 1988 гг. - дацэнт кафедры кармлення і фізіялогіі сельскагаспадарчых жывёл. Мае больш за 30 навуковых публікацый.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы В.В. Марцінчык:
Использование облученных кормовых дрожжей как источник витамина Д2 при выращивании мясных утят: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата биологических наук: специальность 03.102 Физиология животных / В. В. Мартинчик. - Каунас, 1971. – 19 с.
Літаратура пра В.В. Марцінчык:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Марцінчык Валянціна Васільеўна // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С.538-539.
2. Выпускники-наша гордость. Массолянский ясли-сад-начальная ...: [Электронный ресурс]. URL:http://masalyany.schools.by/pages/vypuskniki-nasha-gordost
3. К юбилею ГГАУ: Мартинчик Валентина Васильевна - Гродненский ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/ubilej-ggau/323-martinchik-walentina-wasiljewna
4. Кафедра кормления с/х животных - Гродненский государственный ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/btf/kafedry/kormleniya-sh-zhivotnyh

Марцінчык Мікалай Васільевіч - навуковец, педагог, кандыдат сельскагаспадарчых навук (1965), дацэнт. Нарадзіўся ў 1933 г. у в. Кубельнікі. Скончыў Масалянскую сямігадовую і Гродзенскую сярэднюю школы, у 1957 г. - Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут, у 1963 – аспірантуру. Працаваў навуковым супрацоўнікам на Гродзенскай доследнай станцыі, дырэктарам эксперыментальнай базы “Беняконь” З 1968 г. у Гродзенскім сельскагаспадарчым інстытуце: загадчык кафедры земляробства (1969-1981), дэкан завочнага аддзялення (1987-1997), у 1997- 2007 гг. дацэнт кафедры земляробства Гродзенскага дзяржаўнага аграрнага ўніверсітэта. Апублікаваў болей за 100 навуковых і метадычных прац, сааўтар падручнікаў “Асновы кормавытворчасці” (1983), “Палявая кармавытворчасць з асновамі земляробства” (2004), “Практыкум па земляробству” (2005), “Раслінаводства” (2008).
Бібліяграфія:
Асноўныя працы М.В. Марцінчыка:
1. Земледелие. Практикум: учебное пособие для высших учебных заведений / А.А. Дудук, В.Н. Прокопович, Н.В. Мартинчик. - Гродно: Гродненский государственный аграрный университет, 2005. — 200 с.
2. Земледелие: учебник для студентов агрономических специальностей учреждений, обеспечивающих получение высшего сельскохозяйственного образования / В. В. Ермоленков, Н.В. Мартинчик и др. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Минск : ИВЦ Минфина, 2006. — 462 с.
3. Мартинчик, Н. Возделывание пожнивных культур на суглинистых почвах в условиях Гродненской области: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата сельскохозяйственных наук / Н. В. Мартинчик. — Гродно, 1965. — 16, [1] с.
4. Мартинчик, Н. Почвоведение, земледелие и мелиорация: Учебное пособие / Николай Мартинчик, Александр Дудук, Владимир Прокопович.- Мн.: Феникс, 2015.- 480 с.
5. Марцінчык, М.В. Прамежкавыя культуры / А.М.Маркаў, М.В.Марцінчык, А.У.Сушчэвіч. - Мн. : Ураджай, 1971. — 55, [1] c.
6. Основы кормопроизводства / И.Г.Елисеев, Н.В.Мартинчик, Л. Г Макатерский и др. — Мн. : Ураждай, 1983. — 253, [1] с. — (Учебные пособия для сельскохозяйственных техникумов).
7. Полевое кормопроизводство с основами земледелия: учебное пособие для средних специальных учебных заведений по специальности "Зоотехния" / Главное управление образования, науки и кадров МСХиП РБ, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". — Гродно: ГГАУ, 2004. — 267, [1] с.
8. Почвоведение, земледелие и мелиорация: учебное пособие для учащихся учреждений образования, реализующих образовательные программы среднего специального образования по группе специальностей "Производство, хранение и переработка продукции растениеводства" / В. Н. Прокопович, Н.В. Мартинчик и др.— Минск: Республиканский институт профессионального образования, 2013. — 495 с.
9. Растениеводство: учебное пособие для студентов учреждений, обеспечивающих получение высшего образования по специальности "Агрономия" / [К. В. Коледа и др.]. — Минск: Информационно-вычислительный центр Минфина, 2008. — 478 с.
10. Сельское хозяйство ― проблемы и перспективы / Национальная академия наук Беларуси, Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь, Учреждение образования "Гродненский государственный аграрный университет". Т. 3, ч. 2 : Агрономические науки. — 2004. — 339 с.
11. Уплотненные посевы - важный резерв производства кормов: Брошюра / М-во сел. хоз-ва БССР, Гродн. обл. гос. с.-х. опыт. станция. — Мн. : Урожай, 1967. — 14с.
Літаратура пра М.В. Марцінчыка:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Марцінчык Мікалай Васільевіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С. 539.
2. Выпускники-наша гордость. Массолянский ясли-сад-начальная ...: [Электронный ресурс]. URL:http://masalyany.schools.by/pages/vypuskniki-nasha-gordost
3. К юбилею ГГАУ: Мартинчик Николай Васильевич - Гродненский ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.ggau.by/ubilej-ggau/328-martinchik-nikolaj-vasiljevich
4. Мартинчик Николай Васильевич, Дудук Александр Александрович ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.labirint-bookstore.ru/id/487883/

Матусевіч Аляксандр Аляксандравіч.

Вайсковец, палкоўнік, кандыдат тэхнічных навук. Нарадзіўся ў 1952 г. у г. п. Вялікая Бераставіца. Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу, Апочацкае сярэдняе зенітна-ракетнае вучылішча (1972), Мінскае вышэйшае інжынернае зенітна-ракетнае вучылішча супрацьпаветранай абароны (1981). Служыў у войсках супрацьпаветранай абароны, з 1982 г. працаваў у Днепрапятроўскім вышэйшым зенітна-ракетным вучылішчы выкладчыкам, намеснікам начальніка вучэбнага аддзела, начальнікам вучэбнага аддзела, намеснікам начальніка вучылішча па вучэбнай частцы. З 1992 г. — намеснік начальніка кафедры ваеннай падрыхтоўкі Дняпроўскага дзяржаўнага тэхнічнага універсітэта чыгуначнага транспарту. Мае больш за 20 навуковых публікацый.
Бібліяграфія:
Асноўныя працы:
1. Матусевич, О. Дослідження експлуатації силового обладнання системи тягового електропостачання залізниць / Олександр Олександрович Матусевич, Дмитро Вікторович Міронов. - ДНУЗТ, 2015.
2. Матусевич, О. Дослідження та вдосконалення системи діагностики тягової підстанції на базі SMART технологій / Олександр Олександрович Матусевич.- ДНУЗТ, 2014.
3. Матусевич, О. Доцільність швидкісних залізничних пасажирських перевезень і рішення проблем прискорення / Олександр Олександрович Матусевич // Збірник наукових праць Дніпропетровського національного університету ім. ак. В. Лазаряна" Проблеми економіки транспорту".- 2012.-№3.
4. Матусевич, О. Підвищення інтегральної вірогідності інформації ІУТК АСУ тягового електропостачання залізниць / Олександр Олександрович Матусевич.- ДНУЗТ, 2007.
5. Матусевич, О. Сучасні підходи з технічного обслуговування та ремонту обладнання тягових підстанцій електрифікованих залізниць на основі Smart-технологій / Олександр Олександрович Матусевич.- ДНУЗТ, 2014.
6. Матусевич, О. Удосконалення методології системи технічного обслуговування і ремонту тягових підстанцій / Олександр Олександрович Матусевич.- Дніпропетровський національний університет залізничного транспорту імені академіка В. Лазаряна, 2015.
7. Матусевич, О. Исследования и совершенствования системы диагностики тяговой подстанции на базе SMART технологий / О.О. Матусевич, Р.М. Петруняк // Электрификация транспорта.- 2014.- №7.- С. 132-137.
8. Матусевич, А.А. Концепция мониторинга и диагностирования электрооборудования тяговых подстанций электрификационных железных дорог / Александр Александрович Матусевич // Problemy Kolejnictwa.-Zeszyt 167 (czerwiec 2015).
9. Матусевич, А.А. Математическая модель интегрального показателя потери ресурса силового электрооборудования тяговых подстанций в условиях эксплуатации / Александр Александрович Матусевич // Problemy Kolejnictwa. – Zeszyt 169 (grudzień 2015).
10. Матусевич, О. Методи підвищення надійності функціонування системи керування тягового електропостачання електричного транспорту на основі експертної інформації / О.О. Матусевич // Science and Transport Progress. Bulletin of Dnipropetrovsk National University of Railway Transport.- 2009.- №26.- С.63-66.
11. Матусевич, О. Методологические концепции усовершенствования системы управления тягового электроснабжения железных дорог / О.О. Матусевич // Электрификация транспорта.- 2011.- №1, Т.1.- С.50-52.
12. Матусевич А.А. Повышение качества и эффективности системы технического обслуживания и ремонта оборудования тяговых подстанций / А.А. Матусевич // Механіко-технологічні системи та комплекси - НТУ ХПІ: [Электронный ресурс]. URL:http:// library.kpi.kharkov.ua/files/Vestniki/2015_52.pdf
Літаратура пра А.А. Матусевіча:
1. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Матусевіч Аляксандр Аляксандравіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С. 539.
2. Проректор з науково-педагогічної роботи Матусевич Олександр Олександрович
// Ректорат – ДНУЗТ: [Электронный ресурс]. URL:http://diit.edu.ua/university
/activity/governing_bodies/rectorat

Палубінскі Аляксандр Сямёнавіч.

Краязнаўца, заслужаны работнік культуры Беларусі (1982). Нарадзіўся ў 1921 г. у в. Краснае. У 1940 г. вучыўся ў педвучылішчы ў г. Беласток, але закончыць яго перашкодзіла вайна. Пасля вайны скончыў Ваўкавысскае педвучылішча, Гродзенскі педагагічны інстытут імя Я. Купалы. Настаўнічаў у школах Свіслацкага раёна, 1960 г. працаваў дырэктарам школы-інтэрната, сярэдняй школы імя К. Каліноўскага ў г.п. Свіслач, раённага краязнаўчага музея, адным з арганізатараў якога быў сам. Многа зрабіў па ўвекавечванні памяці паплечнікаў К. Каліноўскага, зборы краязнаўчых матэрыялаў па гісторыі Бераставіччыны і Свіслаччыны. Выдатнік народнай асветы, узнагароджаны медалём “За працоўную доблесць”, Граматай Вярхоўнага Савета БССР, польскімі ўзнагародамі.
Бібліяграфія:
Асноўныя артыкулы:
1. Палубінскі, А. Увекавечыць памяць К.Каліноўскага (у Гродне). / Аляксандр Палубінскі // Гродненская правда.- 1991.- 22 марта.
2. Палубінскі, А. Хормайстар вучыўся ў Свіслачы / Аляксандр Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 4 жніўня.- С. 2.
3. Палубінскі, А. Свіслач старажытная / Аляксандр Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 19 ліпеня.
4. Палубінскі, А. Словы білі, як кулі: / Аляксандр Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 29 верасня.- С. 3.
5. Палубінскі, А. Як іскры народнага гневу / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 31 студзеня (№8).
6. Палубінскі, А. Паход князя Уладзіміра / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 1 мая (№33).
7. Палубінскі, А. Мастакі і мастацтва на Свіслаччыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 24 лютага; 28 лютага.
8. Палубінскі, А. Адам і Ева…ў Багудзенках / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.-18 красавіка.
9. Палубінскі, А. Журналіст і вучоны / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 6 кастрычніка.- С.3.
10. Палубінскі, А. Аб свісцкіх неўрах пісаў яшчэ Герадот / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.-6 лістапада.- С.3.
11. Палубінскі, А. Стаў юбілей яго [А.Міцкевіча] святам. / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.-22 снежня.- С.2.
12. Палубінскі, А. Спадчына інтэлектуальная / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1998.- 20 кастрычніка.- С.3.
13. Палубінскі, А. Край наш багаты на падзеі і даты / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1999.- 23 студзеня.- С. 3.
14. Палубінскі, А. Хрысціянства ў нашым краі / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1999.- 14 чэрвеня.- С.2.
15. Палубінскі, А. Наша Канстанцінаўна / А. Палубінскі; фота Ч.Горбача // Свіслацкая газета.- 1999.- 27 лістапада.-С.3.
16. Палубінскі, А. Лёсам знітаваны са Свіслаччу / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1999.- 12 кастрычніка.- С.3.
17. Палубінскі, А. Уславіў Свіслач / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1999.- 23 кастрычніка.- С.3.
18. Палубінскі, А. З факелам Гіпакрата служыў медыцыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 1999.- 2 лістапада.- С.2.
19. Палубінскі, А. Ад паселішча да горада / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2000.- 20 кастрычніка.- С.2.
20. Палубінскі, А. Ён хацеў пабачыць, як смяецца мора / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2000.- 31 кастрычніка.- С.3.
21. Палубінскі, А. Нагадваем [гісторыю фашысцкай акупацыі раёна] / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2000.- 1 ліпеня.- С.2.
22. Палубінскі, А. Амерыканскія “боінгі” дызайнера з Агароднікаў / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2001.- 27 студзеня.- С.3
23. Палубінскі, А. Ад світанку да змроку / А. Палубінскі; фота Ч.Горбача // Свіслацкая газета.- 2001.- 7 жніўня.-С.2.
24. Палубінскі, А. Пакутнік ксёндз Станіслаў Глякоўскі / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2001.- 21 красавіка.- С.3.
25. Палубінскі, А. Іх з’яднала настаўніцкая семінарыя / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2001.- 16 кастрычніка.- С.3.
26. Палубінскі, А. Гонар краю Белавежскага / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2001.- 13 лістапада.- С.2.
27. Палубінскі, А. Ёю ганарыліся і захапляліся / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2001.- 2 кастрычніка.- С.2.
28. Палубінскі, А.С. Па дарогах часу: помнікі гісторыі і культуры на Свіслаччыне / А.С. Палубінскі // Старонкі гісторыі Свіслацкага краю: Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі.- Гродна, 2001.- С.259-266.
29. Палубінскі, А.С. Гісторыя яўрэяў Свіслаччыны / А.С. Палубінскі // Старонкі гісторыі Свіслацкага краю: Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі.- Гродна, 2001.- С.215-217.
30. Палубінскі, А.С. З гісторыі народнай асветы на Свіслаччыне / А.С. Палубінскі // Старонкі гісторыі Свіслацкага краю: Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі.- Гродна, 2001.- С.239-248.
31. Палубінскі, А.С. Культурная спадчына Свіслаччыны / А.С. Палубінскі // Старонкі гісторыі Свіслацкага краю: Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі.- Гродна, 2001.- С.223-228.
32. Палубінскі, А. Вайна вачыма партызана Антона / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 7 мая.- С.2.
33. Палубінскі, А. Сляды нашых продкаў на Свіслаччыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 18 чэрвеня.- С.2.
34. Палубінскі, А. Напісана і выдадзена свіслачанамі / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 16 красавіка.- С.3.
35. Палубінскі, А. “Тыгоднік Ваўкавыскі” пісаў і пра Свіслач / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 4 мая.- С.3.
36. Палубінскі, А. Зямля, дзе шуміць Белавежа / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 23 ліпеня.- С.2.
37. Палубінскі, А. Катастрофа / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 29 кастрычніка.- С.2.
38. Палубінскі, А. 1812-ы ў нашым краі / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 23 лістапада.- С.3.
39. Палубінскі, А. Промыслы, рамёствы і гандаль на Свіслаччыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 10 снежня.- С.3.
40. Палубінскі, А. Сусветная слава нашага земляка / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2002.- 22 кастрычніка.- С.3.
41. Палубінскі, А. З гісторыі камсамола Заходняй Беларусі на Свіслаччыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2003.- 14 кастрычніка.- С.3.
42. Палубінскі, А. Аб тапаграфіі мястэчка сярэдневяковай Свіслачы / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2003.- 23 жніўня.- С.2.
43. Палубінскі, А. Першы спажывецкі кааператыў / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2004.- 2 сакавіка.- С.4.
44. Палубінскі, А. Свіслач – асяродак прафсаюзнай дзейнасці гарбароў / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2004.- 17 лютага.- С.3.
45. Палубінскі, А. Змагар за волю, герой і мучанік / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2004.- 3 жніўня.- С.2.
46. Палубінскі, А. Партызанскі рух на Свіслаччыне / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2004.- 8 мая.- С.2.
47. Палубінскі, А. Забастоўка ў Белавежскай пушчы / А. Палубінскі // Свіслацкая газета.- 2004.- 13 красавіка.- С.3.
Літаратура пра А.С. Палубінскага:
1. Каржаневіч, В.С. Васьмідзесятая вясна Аляксандра Палубінскага / В.С. Каржаневіч // Старонкі гісторыі Свіслацкага краю: Матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі.- Гродна, 2001.- С.288-289.
2. Яны нарадзіліся на Бераставіччыне: Палубінскі Аляксандр Сямёнавіч // Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага р-на.- Мн.: БЕЛТА, 1999.- С. 540.
3. Задаля В. А колькі яшчэ не зроблена / В. Задаля // Культура.- 2001.- 24 чэрвеня.- С.14.
4. Кобрынец, Я. Старэйшы сябар раёнкі / Я. Кобрынец // Свіслацкая газета.- 2001.- 17 сакавіка.- С.2.
5. Раманчук, Г. З родным краем лёсам знітаваны / Г. Раманчук // Гродзенская праўда.- 2002.- 23 сакавіка.- С.5.
6. Страницы истории листая // Свiслацкая газета Новости Свислочи ...: [Электронный ресурс]. URL:http://www.svisgaz.by/culture/7782-stranicy-istorii-listaya.html
7. Палубінскі Аляксандр Сямёнавіч // uctopuk.info: [Электронный ресурс]. URL:http://uctopuk.info/regions/berestovica/history/?id=1957

Скапец Георгій Міхайлавіч (1944, в. Бераставічаны), ваенны навуковец, доктар тэхнічных навук (1995), прафесар 4-га ЦНДІ МА РФ, заслужаны дзеяч навукі Расіі (1987), член-карэспандэнт Міжнароднай акадэміі інфарматыкі. У 1960 г. закончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу, у 1965г. - Даўгаўпілскае вышэйшае ваеннае авіяцыйна-тэхнічнае вучылішча, Ваенную акадэмію імя Жукоўскага, ад’юнктуру. З лістапада 1997 г. па цяперашні час – вядучы навуковы супрацоўнік 4-га ЦНДІ МА РФ. Аутар і сааўтар болей за 170 навуковых прац, выдаў манаграфію. У навуковых працах распрацавана тэорыя і прыкладная метадалогія абгрунтавання тэхнічнага аблічча (абрысу) ўніфіцыраваных авіяцыйных комплексаў (АК) рознага прызначэння. Вынікам навукова-метадычнай працы д.т.н., прафесара Г.М.Скапца з’яўляецца стварэнне навуковай школы ў галіне фарміравання тэхнічнага аблічча (абрысу) перспектыўных АК. Пад яго кіраўніцтвам падрыхтавана 6 кандыдатаў і 2 доктара тэхнічных навук.

Тамашчык Яўген Аляксандравіч — навуковец, доктар медыцынскіх навук, дацэнт (1988), прафесар Гродзенскага медыцынскага ўніверсітэта. Нарадзіўся ў 1933 г. у в. Карпаўцы. Вучыўся ў Вялікабераставіцкай сярэдняй школе, але за паўтара месяца да выпускных экзаменаў у красавіку 1952 г. як член сям’і кулака разам з роднымі быў вывезены ў Казахстан. Там здаў экзамены за сярэднюю школу. Працаваў настаўнікам пачатковых класаў. У 1960 г. скончыў Казахскі медыцынскі інстытут. Працаваў хірургам у г. Гур’еў. У 1964 г. пераехаў у Гродна.. Скончыў аспірантуру (1968) на кафедры агульнай хірургіі, у 1971 г. абараніў кандыдацкую і ў 1980 г. доктарскую дысертацыі. З 1967 г. працаваў на кафедры агульнай хірургіі. З 1990 г. загадчык кафедры немедыкаментознай тэрапіі. Апублікаваў 114 навуковых прац, сааўтар манаграфіі і аўтар трох вынаходніцтваў па хірургіі, 51 рацыяналізатарскай прапановы.

Хакала Алег Уладзіміравіч (1947, в.Ёдзічы — 2004), навуковец, кандыдат тэхнічных навук (1978), заслужаны вынаходнік СССР (1983). Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу (1965), Харкаўскае вышэйшае каманднае інжынернае вучылішча ракетных войскаў стратэгічнага назначэння імя Маршала СССР Крылова (1972), ад’юнктуру пры гэтым вучылішчы. Служыў у войсках стратэгічнага назначэння. З 1978 у Стаўрапольскім вышэйшым ваенным інжынерным вучылішчы імя 60-годдзя Вялікага Кастрычніка: малодшы, старшы навуковы супрацоўнік, выкладчык, старшы выкладчык, дацэнт (1992). У 1995-1998 гг. дацэнт Стаўрапольскага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта на кафедры біямедыцынскіх электронных сістэм. Аўтар некалькіх кніг і дапаможнікаў, 60 вынаходніцтваў, 14 з якіх выкарыстоўваюцца ў прамысловасці. Майстар-радыёканструктар СССР (1986). Узнагароджаны медалямі “За бездакорную службу” трох ступеней, дыпломамі ВДНГ, міжнародных выставак.

Хвясько Генадзій Міхайлавіч (1939, г.п. Вялікая Бераставіца), навуковец, кадыдат тэхнічных навук (1979) дацэнт (1980). У 1955 г. закончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу, у 1961 г. - Беларускі лесатэхнічны інстытут імя С.М.Кірава па спецыяльнасці “Лесаінжынерная справа”. Працаваў у гарадах Петрыкаў, Смаргонь. З 1964 г. асістэнт кафедры тэарэтычнай механікі, старшы выкладчык, намеснік дэкана, дэкан факультэта хімічных тэхналогій і тэхнікі, з 1997 г. прарэктар па выхаваўчай рабоце Беларускага тэхналагічнага ўніверсітэта. З 2005 г. па цяперашні час працуе дацэнтам кафедры тэарэтычнай механікі. Аўтар больш за 60 навуковых публікацый. Асноўныя працы: “Влияние направления сжимающего усилия на прочность и модуль упругости модифицированной фенолоспиртами древесины березы» (“Лесной журнал”.- 1975.- №6), “Курс тэарэтычнай механікі” (2000); “Тэарэтычная механіка. Практыкум. У 2-х частках” (Мн., 2004), Сааўтар публікацый: “Определение критических скоростей вращения планетарной мельницы” («Вестник БГТУ”, 2003, №2); “Определение важнейших параметров центробежно-шаровых мельниц» («Химическое и нефтегазовое машиностроение», 2007, №10); “Динамика машин и виброзащита” (Мн., 2009), “Исследование падения мелющего тела в планетарной мельнице с внешней обкаткой барабанов» («Химическое и нефтегазовое машиностроение», 2013, №2).

Хілюта Уладзімір Андрэевіч (26.04.1951, в. Старынцы), беларускі гісторык, педагог. Кандыдат гістарычных навук (1982), дацэнт (1984). З сялянскай сям’. Вучыўся ў пачатковай школе ў роднай вёсцы, у 8-годцы ў в. Пархімаўцы. Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу (1968). Працаваў экспедытарам аптова-гандлёвай базы Бераставіцкага РайПА (1968-1969). Служыў у войску (1969-1971). У 1976 скончыў гістарычны факультэт Гродзенскага педагагічнага інстытута. Быў лабарантам на кафедры філасофіі (1976-1977), выкладаў на кафедры гісторыі СССР і БССР (1977-1979).. У 1972 —1982 гг. вучыўся ў аспірантуры пры БДУ імя Леніна. З 1982 г. – выкладчык (з 1984 – на пасадзе дацэнта) кафедры ўсеагульнай гісторыі Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я.Купалы. Мае больш за 30 навуковых публікацый.

Шышкін Віктар Мікалаевіч (02.01.1947, г.п.Вялікая Бераставіца - 2012), навуковец-хімік, педагог. Доктар хімічных навук, прафесар (1985). Скончыў Вялікабераставіцкую сярэднюю школу (1964), Мардоўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Агарова (1969). Працаваў старшым выкладчыкам у Мардоўскім універсітэце. У 1973-1976 гг. вучыўся ў аспірантуры пры Маскоўскім універсітэце імя М. В. Ламаносава. З 1976 г. - у Мардоўскім універсітэце. У 1978 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю, дацэнт. У 2005 г. абараніў дысертацыю на атрыманне вучонай ступені доктара хімічных навук на тэму “Сінтэз і рэакцыйная здольнасць полібраміраваных араматычных злучэнняў”. З 1986 па красавік 2007 г. – загадчык кафедры арганічнай хіміі, прафесар. Пад яго кіраўніцтвам паспяхова вяліся даследаванні ў галіне хіміі полібромараматычных злучэнняў. Многа сіл і энергіі аддаў стварэнню і аснашчэнню спецыялізаваных лабараторый па інфрачырвонай спектраскапіі, спектраскапіі пратоннага магнітнага рэзанансу, газавай хроматаграфіі, арганізацыі гаспадарча-дагаворных навукова-даследчых работ. На працягу многіх гадоў з’яўляўся нязменным кіраўніком міжфакультэцкай навукова-даследчыцкай лабараторыі па напрацоўцы заказных хімічных рэактываў і малатанажных хімічных прадуктаў. Узнагароджаны сярэбраным медалём ВДНГ СССР і нагрудным знакам “Вынаходнік СССР”. Апублікаваў больш за 30 навуковых прац.

Ядкоўскі Казімір Міхайлавіч (1944, в.Вялікія Ёдкавічы), кандыдат медыцынскіх навук (1990), вядучы хірург і дзіцячы ўролаг, кансультант планава-хірургічнага аддзялення Гродзенскай абласной дзіцячай клінічнай бальніцы. Скончыў Ёдкаўскую сямігадовую (1957), Гродзенскую сярэднюю школы, Слонімскае медыцынскае вучылішча (1964). Працаваў у Бераставіцкім раёне выкладчыкам фізкультуры ў Ёдкаўскай сямігодцы, фельчарам на Жукевіцкім ФАПе (1964-1968). У 1974 г. закончыў Гродзенскі медыцынскі інстытут. У 1974-1980 гг. – ардынатар дзіцячага хірургічнага аддзялення Гродзенскай абласной дзіцячай бальніцы. З 1980 г. – асістэнт кафедры дзіцячай хірургіі Гродзенскага медыцынскага інстытута. З 1998 г. – дацэнт кафедры дзіцячай хірургіі, намеснік дэкана факультэта медыцынскіх сясцёр з вышэйшай адукацыяй. У 2000-2005 гг. – дэкан факультэта медыцынскіх сясцёр з вышэйшай адукацыяй. Аўтар 219 публікацый, 19 рацыяналізатарскіх прапаноў, 10 укараненняў у клінічную практыку, 14 метадычных рэкамендацый і дапаможнікаў. Узнагароджаны залатым медалём Альберта Швейцара (2005), граматамі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь (2013), Міністэрства аховы здароўя Рэспублікі Беларусь (2014), знакам “Выдатнік аховы здароўя Рэспублікі Беларусь (2014).

Янчэўскі Мікалай Пятровіч — навуковец, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт. Нарадзіўся ў 1933 г. у в. Шаляпкі. Скончыў вялікабераставіцкую сярэднюю школу (1953), Мінскі медыцынскі інстытут (1959). Працаваў урачом у Кватарскай участковай бальніцы, хірургам у Ваўкавыскай раённай бальніцы. Скончыў аспірантуру на кафедры агульнай хірургіі Гродзенскага медыцынскага інстытута, дзе ў 1968 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю. Працаваў асістэнтам кафедры агульнай шпітальнай хірургіі, у апошні час — асістэнтам кафедры анкалогіі Гродзенскага медыцынскага інстытута. Аўтар 80 навуковых прац, 25 рацыяналізатарскіх прапаноў.

Якаўчук Віктар Іванавіч (24.05.1959, в.Верхаўляны) – навуковец, кандыдат тэхнічных навук, доктар гістарычных навук, акадэмік Беларускай інжынернай акадэміі (2002), член-карэспандэнт Акадэміі ваенных навук Расіі (2011), палкоўнік запаса. З сялянскай сям’і. З 1966 па 1976 гг. вучыўся ў Малабераставіцкай сярэдняй школе. Закончыў Далёкаўсходняе вышэйшае агульнавайсковае каманднае вучылішча імя Маршала Савецкага Саюза Ракасоўскага (1983, г. Благавешчанск), Вышэйшую інжынерную пажарна-тэхнічную школу МУС СССР (1989 г., г. Масква), аспірантуру Беларускай дзяржаўнай палітэхнічнай экадэміі (2002), дактарантуру Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя Максіма Танка (2006). Праходзіў службу на афіцэрскіх пасадах ва Узброеных сілах СССР. У 1989-1993 гг. выкладчык у Тальяцінскім вышэйшым ваенна-будаўнічым камандным вучылішчы. З 1993 па 2001 гг. працаваў у Камандна-інжынерным інстытуце МНС Беларусі выкладчыкам, старшым выкладчыкам, дацэнтам, намеснікам начальніка вучэбнага аддзела, намеснікам начальніка інстытута (прарэктарам) па вучэбнай рабоце, першым намеснікам начальніка (першым прарэктарам) інстытута. З 2001 г. у цэнтральным апараце МЧС Рэспублікі Беларусь (начальнік аддзела, начальнік упраўлення). З 2005 г. – дацэнт кафедры тэорыі і практыкі дзяржаўнага кіравання Акадэміі ўпраўлення пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь. У 2009-2013 гг. загадчык кафедры тэорыі і практыкі дзяржаўнага кіравання факультэта падрыхтоўкі Інстытута дзяржаўнай службы Акадэміі ўпраўлення пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь. За шматгадовую і бездакорную службу ўзнагароджаны 10 медалямі і 3 нагруднымі знакамі Міністэрства унутраных спраў. Аўтар болей за 130 навуковых публікацый, у тым ліку адной манаграфіі. Тэма яго навуковых прац - даследаванне гістарычнага попыту развіцця сістэмы дзяржаўнага кіравання і яго прымяненне ў сучаксных умовах.