Нарадзіўся Мікалай Іванавіч Пацэнка 12
студзеня 1944 г .
ў вёсцы Вострава Мастоўскага раёна. У 1961 годзе закончыў Гудзевіцкую сярэднюю
школу і паступіў у Беларускі дзяржаўны універсітэт імя Леніна. Першы курс
вучыўся завочна і працаваў загадчыкам мясцовага сельскага клуба. Пасля заканчэння
ўніверсітэта ў 1966 годзе працаваў настаўнікам, дырэктарам школы, у рэдакцыі
газеты, на камсамольскай і партыйнай рабоце.
З 1996 года працаваў загадчыкам аддзела
маркетынгу ў Бераставіцкай раённай бібліятэцы імя В. М. Кавалеўскага.
А з 1999 года па 2004 год дырэктарам раённай цэнтралізаванай
бібліятэчнай сістэмы.
У 1999 годзе ім была выдадзена кніга-хроніка
“Памяць. Бераставіцкі раён”. У працы па яе стварэнні, якая доўжылася не адзін
год, у пошуку, зборы і падрыхтоўцы матэрыялаў прынялі ўдзел шмат ініцыятыўных,
нераўнадушных людзей раёна. У выніку — менавіта наша кніга “Памяць” была
вылучана сярод іншых падобных работ за фундаментальнасць гістарычнага
даследавання, аб’ектыўнасць адлюстравання грамадска-палітычных працэсаў, якія
адбываліся на бераставіцкай зямлі. І за гэтую працу ў студзені 2001 года
Мікалай Іванавіч атрымаў прэмію Прэзідэнта РБ “За духоўнае адраджэнне”.
У 2000 годзе за шматгадовую работу па
маральнаму выхаванню і прапаганду хрысціянскіх каштоўнасцей Мікалай Іванавіч
узнагароджаны Памятным медалём “2000 гадоў Хрысціянству”.
У 2003 годзе Мікалай Іванавіч ўзнагароджаны
Ганаровай граматай Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь.
Творчы пошук, цяга да вывучэння гісторыі
свайго краю прымушалі займацца ўсё новымі праектамі. У кнігу “Памяць” увайшлі
далёка не ўсе матэрыялы. І гэта падштурхнула Мікалая Іванавіча да стварэння
ўнікальнай у сваім родзе працы — “Летапіснай хронікі Бераставіччыны”. Гэта
вялікі збор гістарычных фактаў, архіўных дакументаў, сярод якіх і знойдзенныя
зусім нядаўна, а таксама аўтарскія каментарыі да іх. Разумеючы неабходнасць
гэтай працы для рэгіёну, яе гістарычную каштоўнасць, у стварэнні “Летапіснай
хронікі” Мікалаю Іванавічу дапамагаюць работнікі раённай бібліятэкі імя В. М.
Кавалеўскага, аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі.
У 2005 годзе Мікалай Іванавіч, за вялікую
работу па патрыятычнаму выхаванню моладзі, узнагароджаны медалём “60 гадоў Перамогі
ў Вялікай Айчыннай вайне”, Ганаровай граматай аблвыканкама.
У 2010 годзе Мікалай Іванавіч Пацэнка атрымаў
Прэмію Беларускага прафсаюза работнікаў культуры ў намінацыі “Літаратура і
журналістыка”.
За значны ўклад у вывучэнне гісторыі роднага
краю, патрыятычнага выхавання падрастаючага пакалення рашэннем райвыканкама краязнаўцу
прысвоена званне “Ганаровы грамадзянін Бераставіцкага раёна”. Узнагароджаны
медалямі “70 год вызвалення Беларусі”, а таксама ганаровымі граматамі
аблвыканкама, райвыканкама і інш.
Бібліяграфія:
Літаратура
пра Мікалая Пацэнка
1. Ганчарова, С. Краязнаўства — справа жыцця Мікалая Пацэнкі / Святлана Ганчарова //
Бераставіцкая газета. — 2010. — 15 кастрычніка. — С. 7.
2.
Ганчарова, С. Музей Вавёркі — малады і незвычайны / Святлана Ганчарова; фота //
Бераставіцкая газета. - 2018. — 19 мая (№ 39). — С. 5.
3. Гончарова, С. Научный сотрудник ГУК «Музей Белки в Большой
Берестовице» Николай Паценко награжден юбилейной медалью Федерации профсоюзов
Беларуси / Светлана Гончарова // Бераставіцкая
газета. — 2016. — 26 мая. —
С. 9.
4. Козырёв. В. Краевед с душой
журналиста / Владимир Козырёв // Советская Белоруссия. — 2018. —18 сентября. —
С. 11.
5. Пракопчык, Б. “А
Бераставіца — ты мая жывіца... / Барыс Пракопчык // Мы — Беларусы. — Мн.:
Літаратура і мастацтва, 2003. — С. 209.
6. Хілюта, С. З творчасцю па жыцці ідзе
Мікалай Пацэнка / Сяргей Хілюта // Бераставіцкая газета. — 2014. — 4 февраля. —
С. 8.
Артыкулы
Мікалая Пацэнкі:
1. Памяць: Гіст.-дакум. Хроніка Бераставіцкага раёна. —
Мн.: БЕЛТА, 1999. — 624 с.: іл.
2. Паценко, Н. Генерал Иван
Прокофьевич Михайлин / Николай Паценко // Бераставіцкая газета. — 2010. — 30
мая. — С. 7.
3. Паценко, Н. Георгиевский
кавалер – родом из Павлюшек / Николай Паценко // Бераставіцкая газета. — 2011.
— 18 февраля. — С. 6.
4. Паценко, Н. Гродненщина
синеокая / Николай Паценко, Сергей Хилюта // Бераставіцкая газета. — 2018. — 14
сентября. — С. 12.
5. Паценко, Н. Документы архивов
свидетельствуют. Крестьянские бунты в Велико-Берестовицкой волости в 1905 году
/ Николай Паценко // Бераставіцкая газета. — 2011. — 23 сентября. — С. 9.
6. Паценко, Н. К 100-летию БССР.
Хроника событий Берестовицкого района в 1940 году / Николай Паценко //
Бераставіцкая газета. — 2018. — 12 декабря. — С. 7.
7. Свейко, Н. Редактор книги
«Память» Николай Паценко рассказал о подвиге комсомольцев / Наталья Свейко //
Бераставіцкая газета. — 2018. — 20 августа. — С. 11.
Пацэнка,
М. 150 гадоў таму: царкоўныя перамены / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2017. — 1 ліпеня (№ 51). — С. 11.
8. Пацэнка, М. 1920…Верасень… Баі
пад Бераставіцай / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2010. — 26 октября.
— С. 12.
9. Пацэнка, М. Аб нас пісалі:
«Бунт у мястэчку Крынкі». “Наша ніва”. 1905 г . №24 / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2011. — 13 июня. — С. 5.
10. Пацэнка, М. Аб станаўленні
сельскагаспадарчай вытворчасці на Бераставіччыне / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета — 2014. — 31 августа. — С. 7.
11.
Пацэнка, М. Адзін з першых калгасаў / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2014. — 6 верасня (№ 69). — C. 3.
12. Пацэнка, М. Алекшыцкая царква Пакрова
Прасвятой Багародзіцы / Мікалай Пацэнка // Серыя: Помнікі гісторыі і культуры
Бераставіччыны. — Вялікая Бераставіца, 2009.
13.
Пацэнка, М. Арганізатар, прапагандыст і агітатар / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. - 2014. — 4 кастрычніка (№ 77). — С. 3.
14.
Пацэнка, М. Артыкулы нашых землякоў у рэспубліканскім друку //
Бераставіцкая газета. — 2015. — 1 верасня (№ 69). —
C. 5.
15. Пацэнка, М. Аўтар “Буквара”
Надзежда Сторажава – наша зямлячка з вёскі Канюхі / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2018. — 18 жніўня. — С. 8.
16. Пацэнка, М. “Бераставіца –
прыгажосці крыніца” / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2012. — 17
лютага. — С. 11.
17. Пацэнка, М. Бераставічане ў
віхуры гістарычных падзей / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2017. —
7 лістапада. — С. 9.
18. Пацэнка, М. Бераставічанін
Мікалай Марцінчык — «Доктар усёй медыцыны» / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2012. — 20 жніўня. — С. 8.
19. Пацэнка, М. Бераставіччына
пасля далучэння да БССР / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2018. — 14
снежня. — С. 7.
20. Пацэнка, М. Біяграфічны
даведнік пад назвай «Людзі навукі з Бераставіччыны» падрыхтавалі і выпусцілі
работнікі раённай бібліятэкі імя В.М. Кавалеўскага / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2017. — 30 жніўня. — С. 13.
21. Пацэнка. М. Будаўніцтва ў
Бераставіцкім раёне ў першую ваенную пяцігодку / Мікалай Пацэнка, Святлана
Ганчарова // Бераставіцкая газета. — 2014. — 5 жніўня. — С. 12.
22.
Пацэнка, М. Бунт сялян вёскі Леснявічы / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2012. — 25 верасня (№76). —
C.3.
23.
Пацэнка, М. Васіль Быкаў на Бераставіччыне / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2015. — 7
сакавіка (№ 18). — C. 6—7.
24. Пацэнка, М. “Вечерняя Москва”
ваенных гадоў у Бераставіцы / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2010.
— 10 декабря. — С. 10.
25.
Пацэнка, М. Генерал Заміроўскі — абаронца блакаднага Ленінграда / Мікалай
Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2014. — 15 лютага (№ 12). —
C.8.
26. Пацэнка, М. Граф Каліёстра ў
Клепачах / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2013. — 15 красавіка. —
С. 8.
27. Пацэнка, М. Да 70-годдзя
ўтварэння Бераставіцкага раёна / Мікалай Пацэнка, Марыя Драпеза //
Бераставіцкая газета. — 2014. — 18 красавіка. — С. 12.
28. Пацэнка, М. Дзіцячы дом у
Старым Дворцы / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2016. — 6 красавіка.
— С. 11.
29.
Пацэнка, М. "Доктар усёй медыцыны" / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2012. — 21жніўня (№ 66). —
C. 4.
30. Пацэнка, М. Доўгая дарога
дадому Яўгенія Тамашчыка / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2013. —
24 верасня. — С. 8.
31. Пацэнка, М. Жыццё і загадкі
паэтычнага лёсу Янука Д. / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2010. —
17 снежня. — С. 9.
32. Пацэнка, М. З летапіснай
хронікі Бераставіччыны / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2017. — 30
красавіка. — С. 9.
33. Пацэнка, М. “Знамя Советов” – першая
раённая газета / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2014. — 20
сентября. — С. 11.
34. Пацэнка, М. І вырашылі пабудаваць новы
храм…/ Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2011. — 18 августа. — С. 13.
35.
Пацэнка, М. Іх іменамі названы вуліцы Вялікай Бераставіцы / Мікалай
Пацэнка // Бераставiцкая газета. — 2007. — 20 чэрвеня (№
47). — C.5.
36. Пацэнка, М. Кастусь Каліноўскі і Вялікая Бераставіца
/ Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2013. — 1 мая. — С. 8.
37. Пацэнка, М. Культурнае жыццё на
Бераставіччыне ў 60-ыя — 90-ыя гады / Мікалай Пацэнка, Святлана Ганчарова //
Бераставіцкая газета. — 2014. — 22 августа. — С. 11.
38. Пацэнка, М. Культурнае жыццё на
Бераставіччыне ў 40-ыя — 60-ыя гады мінулага стагоддзя / Мікалай Пацэнка,
Святлана Ганчарова // Бераставіцкая газета. — 2014. — 19 августа. — С. 6.
39. Пацэнка, М. Летапісная хроніка
Бераставіччыны ў 6-ці тамах / Мікалай Пацэнка. — Вялікая Бераставіца, 2009 г .
40.
Пацэнка, М. Магістр філасофіі з Малой Бераставіцы / Мікалай Пацэнка
// Бераставіцкая газета. — 2009. — 22 жніўня (№
65). — С.3.
41. Пацэнка, М. Народная адукацыя на
Бераставіччыне ў пасляваенны час / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2014.
— 13 сентября. — С. 6.
42. Пацэнка, М. Наш зямляк –
абаронца Ленінграда / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2015. — 8 мая.
— С. 10.
43.
Пацэнка, М. Партызанка з Лашы Вольга Соламава / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2009. — №31 (7412). — 21 красавіка. — С.3.
44. Пацэнка, М. “Першыя саветы”
на Бераставіччыне / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2010. — 15
октября. — С. 11.
45. Пацэнка, М. Прафесар Сяргей
Габрусевіч з Верхаўлян / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2017. — 17
декабря. — С. 9.
46. Пацэнка, М. Расійскі вучоны –
родам з Бераставічан / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2015. — 10
сентября. — С. 7.
47.
Пацэнка, М. Свяшчэннік з Алекшыцаў / Мікалай Пацэнка // Браставіцкая газета.—
2010. — 23 студзеня (№5).— C.7.
48. Пацэнка, М. Станаўленне аховы здароўя на
Бераставіччыне ў пасляваенны час / Мікалай Пацэнка, Марыя Драпеза //
Бераставіцкая газета. — 2014. — 30 июля. — С. 10.
49. Пацэнка, М. Старонкі
гісторыі: 205 гадоў таму пачалася вайна з Напалеонам / Мікалай Пацэнка //
Бераставіцкая газета. — 2017. — 18 июня. — С. 11.
50. Пацэнка, М. Сын і унук /
Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2018. — 26 октября. — С. 7.
51. Пацэнка, М. Сялянскія
хваляванні на Бераставіччыне ў 1862 годзе / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2017. — 10 декабря. — С. 9.
52. Пацэнка, М. Трагічная дата ў
гісторыі Бераставіччыны / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2014. — 3
сентября. — С. 7.
53. Пацэнка, М. Ураджэнец
Бераставіцкага раёна Іван Карпуць: беларускі акадэмік і ганаровы прафесар
Калумбійскага і Кембрыджскага ўніверсітэтаў / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая
газета. — 2018. — 15 июля. — С. 11.
54.
Пацэнка, М. Храм пад буслінымі крыламі / Мікалай Пацэнка //
Бераставiцкая газета. — 2006. — 26 красавіка (№ 32). — C.5.
55. Пацэнка, М. Хроніка падзей
1863 года на Бераставіччыне / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2018.
— 28 января. — С. 9.
56. Пацэнка, М. Ці быў храм у
Старым Дворцы? / Мікалай Пацэнка // Бераставіцкая газета. — 2014. — 28 января.
— С. 10.
57.
Пацэнка, М. Ян Кароль Хадкевіч / М. Пацэнка // Бераставіцкая газета. - 1998. —
30 снежня (№101). — С. 2 — 3.
58. Пракопчык, Б. “А
Бераставіца — ты мая жывіца... / Барыс Пракопчык // Мы — Беларусы. — Мн.:
Літаратура і мастацтва, 2003. — С. 209.